آدرس ایمیل خود را وارد نمایید
ثبت
پیام خود را بنویسید
دوره 6، شماره 4 - ( فصلنامه تخصصی انجمن ارگونومی و مهندسی عوامل انسانی ایران 1397 )
جلد 6 شماره 4 صفحات 74-66 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Shakerian M, Choobineh A, Jahangiri M, Alimohammadlou M, Nami M. Introducing a New Model for Individual Cognitive Factors Influencing Human Error Based on DEMATEL Approach. Iran J Ergon 2019; 6 (4) :66-74
URL: http://journal.iehfs.ir/article-1-623-fa.html
URL: http://journal.iehfs.ir/article-1-623-fa.html
شاکریان مهناز، چوبینه علیرضا، جهانگیری مهدی، علیمحمدلو مسلم، نامی محمد. ارائه الگویی جدید برای عوامل شناختی فردی مؤثر بر خطای انسانی براساس روش دیمتل. مجله ارگونومی. 1397; 6 (4) :66-74
مهناز شاکریان1 
، علیرضا چوبینه*2 ، مهدی جهانگیری3 ، مسلم علیمحمدلو4 ، محمد نامی5
، علیرضا چوبینه*2 ، مهدی جهانگیری3 ، مسلم علیمحمدلو4 ، محمد نامی5
1- دانشجوی دکتری بهداشت حرفه‌ای، گروه مهندسی بهداشت حرفه‌ای، مرکز تحقیقات علوم بهداشتی، دانشگاه علوم پزشکی شیراز، شیراز، ایران
2- استاد، گروه مهندسی بهداشت حرفه‌ای، مرکز تحقیقات علوم بهداشتی، دانشگاه علوم پزشکی شیراز، شیراز، ایران ،alrchoobin@sums.ac.ir
3- دانشیار، عضو هیئت‌علمی، گروه مهندسی بهداشت حرفه‌ای، مرکز تحقیقات علوم بهداشتی، دانشگاه علوم پزشکی شیراز، شیراز، ایران
4- استادیار، گروه مدیریت صنعتی، دانشکده اقتصاد، مدیریت و علوم اجتماعی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران
5- استادیار، متخصص علوم اعصاب، عضو هیئت‌علمی دانشکده علوم و فناوری‌های نوین پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی شیراز، شیراز، ایران
2- استاد، گروه مهندسی بهداشت حرفه‌ای، مرکز تحقیقات علوم بهداشتی، دانشگاه علوم پزشکی شیراز، شیراز، ایران ،
3- دانشیار، عضو هیئت‌علمی، گروه مهندسی بهداشت حرفه‌ای، مرکز تحقیقات علوم بهداشتی، دانشگاه علوم پزشکی شیراز، شیراز، ایران
4- استادیار، گروه مدیریت صنعتی، دانشکده اقتصاد، مدیریت و علوم اجتماعی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران
5- استادیار، متخصص علوم اعصاب، عضو هیئت‌علمی دانشکده علوم و فناوری‌های نوین پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی شیراز، شیراز، ایران
چکیده: (10331 مشاهده)
زمینه و هدف: مهم‌ترین عامل جلوگیری از حوادث در نهادهای مختلف از جمله صنایع گوناگون، تشخیص دلایل ایجاد نقص در سیستم و عوامل مربوط به آن پیش از وقوع رویدادهای پیش‌بینی نشده است. خطای انسانی مهم‌ترین عامل بروز رویدادهای ناخواسته به شمار می‌آید که عوامل شناختی از علل اصلی وقوع آن هستند. این مطالعه با هدف ایجاد الگویی جدید برای عوامل شناختی مؤثر بر خطای انسانی، بیان روابط میان عوامل تشکیل‌دهنده آنها و شدت اثر روابط مذکور با استفاده از روش دیمتل طراحی و اجرا شد.
روش کار: در مرحله اول پژوهش، مطالعه‌ای کیفی برای شناسایی و استخراج عوامل شناختی-فردی مؤثر بر وقوع خطای انسانی در میان کارگران صنایع مختلف انجام شد. سپس برای حصول اطمینان از جامعیت و صحت عوامل مذکور، نظرات متخصصان در این زمینه به کار رفت. درنهایت تکنیک دیمتل برای یافتن روابط میان عوامل شناختی-فردی مؤثر بر وقوع خطای انسانی به کار گرفته و با استفاده از روابط مربوط، الگوی پیشنهادی مطالعه ارائه شد.
یافته‌ها: پس از محاسبه D-R و D+R در ارتباط با تأثیرپذیری یا تأثیرگذاری عوامل، D-R برای عامل C۵ بیشترین مقدار و ۱/۲۱۳- و D+R برای همان عامل ۲/۲۹۴ به دست آمد. به علاوه در مطالعه حاضر، ارزش آستانه ۰/۰۸۷ بود.
نتیجه‌گیری: در این پژوهش، عوامل ناتوانی در حل مسئله و تصمیم‌گیری (C۵) و نداشتن قابلیت پیش‌بینی خطرات احتمالی در محیط کار (C۹)، از نوع معلول و بقیه عوامل علت هستند. عامل C۵ بیشترین ارتباط را با دیگر عوامل دارد.
روش کار: در مرحله اول پژوهش، مطالعه‌ای کیفی برای شناسایی و استخراج عوامل شناختی-فردی مؤثر بر وقوع خطای انسانی در میان کارگران صنایع مختلف انجام شد. سپس برای حصول اطمینان از جامعیت و صحت عوامل مذکور، نظرات متخصصان در این زمینه به کار رفت. درنهایت تکنیک دیمتل برای یافتن روابط میان عوامل شناختی-فردی مؤثر بر وقوع خطای انسانی به کار گرفته و با استفاده از روابط مربوط، الگوی پیشنهادی مطالعه ارائه شد.
یافته‌ها: پس از محاسبه D-R و D+R در ارتباط با تأثیرپذیری یا تأثیرگذاری عوامل، D-R برای عامل C۵ بیشترین مقدار و ۱/۲۱۳- و D+R برای همان عامل ۲/۲۹۴ به دست آمد. به علاوه در مطالعه حاضر، ارزش آستانه ۰/۰۸۷ بود.
نتیجه‌گیری: در این پژوهش، عوامل ناتوانی در حل مسئله و تصمیم‌گیری (C۵) و نداشتن قابلیت پیش‌بینی خطرات احتمالی در محیط کار (C۹)، از نوع معلول و بقیه عوامل علت هستند. عامل C۵ بیشترین ارتباط را با دیگر عوامل دارد.
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
سایر موارد
دریافت: 1397/11/23 | پذیرش: 1397/12/25 | انتشار الکترونیک: 1398/3/18
دریافت: 1397/11/23 | پذیرش: 1397/12/25 | انتشار الکترونیک: 1398/3/18
فهرست منابع
1. Flin R, Mearns K, O'Connor P, Bryden R. Measuring safety climate: identifying the common features. Safety science. 2000;34(1):177-92. Moura R, Beer M, Patelli E, Lewis J, Knoll F. Learning from major accidents to improve system design. Safety science. 2016;84:37-45. Reason J. Understanding adverse events:human factors. Quality in health care. 1995;4:80-9. [DOI:10.1136/qshc.4.2.80] [PMID] [PMCID]
2. Hollnagel E. Human reliability analysis:Context and Control. Academic Press; 1993. [Google Book]
3. Dhillon BS. Human reliability and error in transportation systems. Springer Science & Business Media. 2007. [Google Book]
4. Kumar P, Gupta S, Agarwal M, Singh U. Categorization and standardization of accidental risk-criticality levels of human error to develop risk and safety management policy. Safety science. 2016;85:88-98. [DOI:10.1016/j.ssci.2016.01.007]
5. Van Cott H. Human errors: Their causes and reduction. InHuman error in medicine 2018 Feb 6 (pp. 53-65). CRC Press.. [DOI:10.1201/9780203751725-4]
6. Castillo E, Calviño A, Grande Z, Sánchez‐Cambronero S, Gallego I, Rivas A, et al. A Markovian-Bayesian network for risk analysis of high speed and conventional railway lines integrating human errors. Computer‐Aided Civil and Infrastructure Engineering. 2016;31(3):193-218. [DOI:10.1111/mice.12153]
7. Madigan R, Golightly D, Madders R. Application of Human Factors Analysis and Classification System (HFACS) to UK rail safety of the line incidents. Accident Analysis & Prevention. 2016;97:122-31. [DOI:10.1016/j.aap.2016.08.023] [PMID]
8. Abbassi R, Khan F, Garaniya V, Chai S, Chin C, Hossain KA. An integrated method for human error probability assessment during the maintenance of offshore facilities. Process Safety and Environmental Protection. 2015;94:172-9. [DOI:10.1016/j.psep.2015.01.010]
9. Graziano A, Teixeira A, Soares CG. Classification of human errors in grounding and collision accidents using the TRACEr taxonomy. Safety science. 2016;86:245-57. [DOI:10.1016/j.ssci.2016.02.026]
10. Olivares RDC, Rivera SS, Mc Leod JEN. A novel qualitative prospective methodology to assess human error during accident sequences. Safety science. 2018;103:137-52. [DOI:10.1016/j.ssci.2017.10.023]
11. Akyuz E, Celik M. A methodological extension to human reliability analysis for cargo tank cleaning operation on board chemical tanker ships. Safety Science. 2015;75:146-55. [DOI:10.1016/j.ssci.2015.02.008]
12. Stanton NA, Salmon PM, Rafferty LA, Walker GH, Baber C, Jenkins DP. Human factors methods: a practical guide for engineering and design: CRC Press; 2017. [DOI:10.4324/9781351156325]
13. Mandal S, Singh K, Behera R, Sahu S, Raj N, Maiti J. Human error identification and risk prioritization in overhead crane operations using HTA, SHERPA and fuzzy VIKOR method. Expert Systems with Applications. 2015;42(20):7195-206. [DOI:10.1016/j.eswa.2015.05.033]
14. Horberry T, Burgess-Limerick R, Steiner LJ. Human factors for the design, operation, and maintenance of mining equipment: CRC Press; 2016. [DOI:10.1201/9781439802335]
15. Martinez MG, Zouaghi F, Garcia MS. Capturing value from alliance portfolio diversity: The mediating role of R&D human capital in high and low tech industries. Technovation. 2017;59:55-67. [DOI:10.1016/j.technovation.2016.06.003]
16. Akyuz E, Celik E. A modified human reliability analysis for cargo operation in single point mooring (SPM) off-shore units. Applied Ocean Research. 2016;58:11-20. [DOI:10.1016/j.apor.2016.03.012]
17. Thiels CA, Lal TM, Nienow JM, Pasupathy KS, Blocker RC, Aho JM, et al. Surgical never events and contributing human factors. Surgery. 2015;158(2):515-21. [DOI:10.1016/j.surg.2015.03.053] [PMID] [PMCID]
18. Evans M, Maglaras LA, He Y, Janicke H. Human behaviour as an aspect of cybersecurity assurance. Security and Communication Networks. 2016;9(17):4667-79. [DOI:10.1002/sec.1657]
19. Woods DD, Dekker S, Cook R, Johannesen L, Sarter N. Behind human error: CRC Press; 2017. [DOI:10.1201/9781315568935]
20. Reason J, Hobbs A. Managing maintenance error: a practical guide: CRC Press; 2017. [DOI:10.1201/9781315249926]
21. Simpson G, Horberry T. Understanding human error in mine safety: CRC Press; 2018. [DOI:10.1201/9781315549194]
22. Dekker S. The field guide to understanding'human error': CRC press; 2017. [DOI:10.1201/9781315239675]
23. Carpitella S, Carpitella F, Certa A, Benítez J, Izquierdo J. Managing Human Factors to Reduce Organisational Risk in Industry. Mathematical and Computational Applications. 2018;23(4):67. [DOI:10.3390/mca23040067]
24. Guo BH, Yiu TW, González VA. Predicting safety behavior in the construction industry: Development and test of an integrative model. Safety science. 2016;84:1-11. [DOI:10.1016/j.ssci.2015.11.020]
25. Shou W, Wang J, Wang X, Chong HY. A comparative review of building information modelling implementation in building and infrastructure industries. Archives of computational methods in engineering. 2015;22(2):291-308. [DOI:10.1007/s11831-014-9125-9]
26. Aalipour M, Ayele YZ, Barabadi A. Human reliability assessment (HRA) in maintenance of production process: a case study. International Journal of System Assurance Engineering and Management. 2016;7(2):229-38. [DOI:10.1007/s13198-016-0453-z]
27. Brehm E, Hertle R, Wetzel M, editors. Influence of Human Error on Structural Reliability. IABSE Symposium Report; 2017: International Association for Bridge and Structural Engineering. [Google Scholar]
28. Schulz CM, Krautheim V, Hackemann A, Kreuzer M, Kochs EF, Wagner KJ. Situation awareness errors in anesthesia and critical care in 200 cases of a critical incident reporting system. BMC anesthesiology. 2015;16(1):4. [DOI:10.1186/s12871-016-0172-7] [PMID] [PMCID]
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
