مجله ارگونومی

---

مقدمه: جابجایی دستی بیمار یکی از ریسک فاکتورهای مهم در بروز اختلالات اسکلتی عضلانی در بین کارکنان مراقبتهای بهداشتی می باشد. هدف این مطالعه تخمین بار مکانیکی وارده بر کمر در وظایف جابجایی دستی بیمار در کارکنان است. روشها: در این مطالعه، 10 نفر از کارکنان مراقبتهای بهداشتی وظایف معمول جابجایی دستی بیمار را به صورت یک نفره و دو نفره انجام دادند. از این افراد جهت تعیین پوسچر از دو بعد مقابل و پهلو فیلمبرداری شد و به وسیله Force plateمقدار باری از وزن بیمار که کارکنان جابجا می کنند تعیین گردید. سپس با داده های جمع آوری شده نیروهای وارد به کمر طی انجام وظایف جابجایی دستی بیمار به وسیله 3DSSPP برآورد شد. نتایج: یافته ها نشان داد در بین 4 وظیفه مورد مطالعه بیشترین نیروی فشاری وارد بر دیسک مهره های L4/L5 و L5/S1و نیروی برشی وارد بر دیسک بین مهره های L4/L5 به ترتیب 863±3591، 827±3342 و 122±252 نیوتن مربوط به نشاندن بیمار روی ویلچر و بیشترین نیروی برشی L5/S1، 36±432نیوتن به ترتیب مربوط به نشاندن بیمار روی تخت می باشد. میانگین نیرویهای وارد بر کمر طی انجام وظایف به جز وظیفه نشاندن بیمار روی ویلچر به صورت یک نفره و دو نفره اختلاف قابل ملاحظه ای وجود ندارد)05/0> P) بحث: در بین وظایف مورد مطالعه تنها وظیفه نشاندن بیمار روی ویلچر نیرویی بیش از حد توصیه شده NIOSH را بر کمر وارد می کند. حمل دستی دو نفره در بیشتر وظایف این مطالعه کاهش قابل ملاحظه ای ایجاد نکرده است لذا برای کاهش نیروهای وارد بر کمر نیاز به انجام مداخلات ارگونومیکی از جمله طراحی تخت، استقرار مناسب تختها و آموزش می باشد.

---

مقدمه: بلند کردن دستی بار رایج‌ترین و پراسترس‌ترین فعالیت حمل دستی بار محسوب می‌شود که از نظر فشار بیومکانیکی وارد بر بدن و به‌ویژه ستون فقرات در رتبه نخست قرار دارد. مطالعه حاضر با هدف تعیین میزان ناراحتی‌های اسکلتی – عضلانی و تخمین بار مکانیکی وارده به کمر در کارگران دارای فعالیت بلند کردن دستی بار صورت پذیرفت.

مواد و روش­ ها: این مطالعه مقطعی بر روی 120 نفر از کارگران دارای وظیفه بلند کردن دستی بار در 7 صنعت شهر شیراز انجام گرفت. برای تعیین شیوع اختلالات اسکلتی – عضلانی از پرسشنامه نوردیک و برای برآورد نیروهای وارد به کمر طی انجام وظایف بلند کردن بار از نرم‌افزار 3DSSPP استفاده گردید. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS (نسخه 19) صورت پذیرفت.

یافته­ ها: نتایج نشان داد که بیش‌ترین فراوانی ناراحتی‌های اسکلتی – عضلانی مربوط به اندام کمر می‌باشد (68/3% ). نتایج ارزیابی با نرم‌افزار 3DSSPP نیز مشخص کرد که نیروهای فشاری و برشی وارده به دیسک L5/S1 به ترتیب در 17/5 و 10/8 درصد از کارگران مورد مطالعه بالاتر از حد مجاز بوده است. شیوع کمردرد در سطوح مختلف نیروهای فشاری و برشی وارد به دیسک دارای اختلاف معنی‌دار نبود (p>0/05 ). شاید این موضوع محدودیت این روش در ارزیابی فراگیر بار وارده به ستون فقرات باشد.

نتیجه­ گیری: شیوع اختلالات اسکلتی- عضلانی به‌ویژه کمردرد در افراد مورد مطالعه بالاست. سطح ریسک ناشی از نیروهای فشاری و برشی در درصد کمی از کارگران مورد مطالعه از حد مجاز فراتر رفته است. نرم‌افزار 3DSSPP می‌تواند در ارزیابی فشار وارده به ستون فقرات محدودیت‌هایی داشته باشد. 

     

---

 

مقدمه: وظایف بلند کردن دستی بار بطور گسترده در بسیاری مشاغل وجود دارد. پرسنل شاغل در بخش­های درمانی به ­­­­­­به دلیل بلند کردن دستی بار ، در معرض ریسک بالای اختلالات اسکلتی- عضلانی هستند. شیوه نادرست بلند کردن بار، یک ریسک­ فاکتور مهم برای ایجاد کمردرد محسوب می­شود. هدف از انجام این مطالعه، تحلیل بیومکانیکی بارهای وارد بر کمر کمک بهیاران در فعالیت جابه‌جایی دستی کارتن­های سرم 12.5 کیلوگرمی در بیمارستان و ارائه راهکارهای ارگونومیکی مؤثر در پیشگیری از کمردرد می­باشد.

مواد و روش­ها: این مطالعه به‌صورت تحلیلی در یکی از بیمارستان­های شهرستان اهواز در سال 1392 انجام شده است. پوسچرهای مورد ارزیابی از طریق مشاهده و عکس‌برداری، نمونه‌برداری شدند. سپس شاخص بلند­کردن بار کمپلکس، بوسیله معادله NIOSH و تخمین نیروهای فشاری وارده به مهره­های L₅/S₁ به ‌عنوان شاخص کمی با استفاده از نرم­افزار3DSSPP، طی2 مرحله قبل و بعد از مداخله محاسبه شد. سپس نتایج با استفاده از آزمون­های آماری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.

یافته‌ها: نتایج نشان داد که بیشترین مقدار RWL در ردیف بالا 9.89 کیلوگرم و کمترین مقدار آن در ردیف پایین 5.44 کیلوگرم می‌باشد. بیشترین و کمترین میزان نیروی فشاری نیز در ردیف‌های پایین و بالا به ترتیب 6727 و 3707 نیوتن می‌باشد. نتایج آزمون‌های آماری نشان داد کاهش معنی­داری بین مقادیر شاخص کمپلکس بلند کردن بار (CLI) و همچنین میانگین نیروی فشاری در قبل و بعد از اعمال اصلاحات در ایستگاه کار می­باشد. 

نتیجه‌گیری: از طریق تحلیل بیومکانیکی ایستگاه­های کار به‌ صورت کمی و کیفی می­توان ارزیابی دقیق‌تری انجام داد و شرایط ارگونومیکی ایستگاه­های کار را  با دقت بیشتری اصلاح و تعدیل نمود.

---

مقدمه: کمردرد شایع‌ترین علت سندرم درد مزمن است که منجر به محدودیت فعالیت در افراد جوان‌تر از 45 سال می‌شود. مطالعه حاضر با هدف بررسی شدت محدودیت کاری در بیماران دچار کمردرد حاد و مزمن انجام شده است.

روش کار: 90 نفر بیمار مبتلا به کمردرد حاد یا مزمن که در مدت 3 ماه دوم سال 93 به درمانگاه روماتولوژی بیمارستان بوعلی مراجعه کرده بودند، به صورت نمونه‌گیری در دسترس در این مطالعه مقطعی مورد بررسی قرار گرفتند. پرسشنامه حاوی اطلاعات دموگرافیک و زمان شروع کمردرد و علت آن از بیمار پرسیده شد. همچنین پرسشنامه ارزیابی محدودیت کاری از کلیه بیماران تکمیل گردید. شدت درد بیماران با استفاده از معیار VAS اندازه گیری شد. اطلاعات حاصل از طرح وارد نرم‌افزار آماری SPSS شده و با استفاده از آمار توصیفی و تحلیلی آنالیز شد.

یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که بیشترین علت کمر درد مراجعان مربوط به دیسکوپاتی (7/36%) 33 بود و تفاوت معنی داری در زن و مرد از نظر شدت محدودیت کاری وجود نداشت (66/0 = P). بیماران دچار دیسکوپاتی شدیدترین محدودیت کاری را نشان دادند (72%). همچنین مشخص شد رابطه بین شدت محدودیت کاری در بیماران و سن آنها معنی دار است و با بالارفتن سن شدت محدودیت کاری بالا می‌رود (001/0 ≥ P، 42/0= r). بین شدت درد و محدودیت های کاری رابطه معنی‌دار وجود داشت و با بالا رفتن شدت درد، شدت محدودیت کاری نیز بیشتر بود (001/0> P).

نتیجه گیری: نتایج مطالعه‌ی ما نشان داد که با بالا رفتن سن و بیشتر شدن شدت درد، شدت محدودیت کاری ناشی از کمردرد نیز بیشتر می شود. همچنین بیشترین محدودیت کاری در بیماران دچار دیسکوپاتی دیده شد.

---

مقدمه: لپتین، از ژن چاقی تولید شده، نقش کلیدی در تنظیم وزن دارد و به عنوان هورمون ضد چاقی بیان می‌شود. هدف از این مطالعه بررسی تأثیر هشت هفته تمرین هوازی منتخب بر سطوح لپتین سرم، شاخص‌های آنتروپومتریک و حداکثر اکسیژن مصرفی مردان چاق است.

روش کار: تعداد 20 آزمودنی در دو گروه تجربی (10 نفر) و کنترل (10 نفر) به روش نمونه‌گیری در دسترس و هدفمند انتخاب شدند. برنامه تمرین هوازی شامل 8 هفته تمرینات هوازی بود که در هر هفته 3 جلسه و هر جلسه به مدت 45 دقیقه با شدتی معادل 55 تا 60 درصد حداکثر ضربان قلب ذخیره‌ای اجرا شد. پیش از شروع و در پایان دوره تمرین هوازی، سطوح لپتین سرم، شاخص‌های آنتروپومتریک و حداکثر اکسیژن مصرفی ارزیابی شد. برای مقایسه میانگین‌های درون گروهی و بین گروهی به ترتیب از روش آماری تی استیودنت همبسته و مستقل استفاده شد. نتایج در سطح معنی‌داری (05/0 > P) آزمایش شدند.

یافته‌ها: گروه هشت هفته برنامه تمرین هوازی منجر به افزایش معنی‌داری در حداکثر اکسیژن مصرفی (01/0 = P) شد. مقادیر سرمی لپتین (007/0 = P)، وزن بدن (002/0 = P)، نمایه توده بدن (003/0 = P)، درصد چربی بدن (002/0 = P) و نسبت دورکمر به باسن (013/0 = P) در مردان چاق غیرفعال گروه تجربی کاهش معنی‌داری یافت. میانگین‌های بین گروهی در متغیرهای وزن، نمایه توده بدن، درصدچربی بدن، نسبت دورکمر به باسن و حداکثر اکسیژن مصرفی در بین دو گروه تفاوت معنی‌دار داشت (05/0 < P).

نتیجه‌گیری: نتایج این مطالعه نشان داد یک دوره تمرین هوازی منتخب، تأثیر مطلوبی بر بهبود سطوح لپتین سرم و حداکثر اکسیژن مصرفی مردان چاق دارد.

---

---

---

زمینه: یکی از مباحث مطرح در بیماران کمردرد کنترل تعادل می‌باشد. با وجود مطالعاتی که تاکنون انجام شده‌است، مکانیسم کنترل تعادل در بیماران کمردرد بخصوص در‌شرایط بارگذاری در ارتفاع‌های مختلف هنوز شناخته نشده‌است. لذا این مطالعه با هدف بررسی تاثیر ارتفاع بر تعادل در حین بار‌گذاری انجام‌شد.

روش اجرا: در این مطالعه مقطعی، 54 بیمار کمردرد و 20 فرد سالم مرد شرکت داشتند. ارزیابی کنترل تعادل با صفحه نیرو انجام شد. بیماران پایین آوردن بار از بالای سر تا سطح کمر و از سطح کمر تا زمین را بصورت تصادفی انجام دادند. میزان بار حدود 10 درصد وزن شرکت‌کنندگان بود. سطح معنی داری 5 درصد در نظر‌گرفته‌شد.

نتایج: نتایج نشان داد که در مقایسه بین گروهی در حین بار گذاشتن از بالای سر تا سطح کمر و از سطح کمر تا سطح زمین متغیرهای سرعت در جهت داخلی-خارجی و قدامی-خلفی و کلی و جابجایی مرکز فشار در جهت قدامی-خلفی اختلاف معنی‌داری وجود دارد (P<0.05) . نتایج مقایسه درون گروهی متغیرها در افراد سالم و بیماران کمردرد نشان داد تمام متغیرها بجز سرعت در جهت قدامی- خلفی در افراد سالم اختلاف معنی‌داری دارند (P<0.05). در حین بار گذاشتن در سطح پایین هر دو گروه افزایش نوسان داشتند.

نتیجه‌گیری: مطالعه حاضر نشان می‌دهد که هر گروه افراد سالم و کمردرد در حین بار‌گذاری در ارتفاع پایین‌تر در‌حالی‌که کمر خم شده باشد تعادل کمتری را نشان می‌دهند که به نظر می‌رسد در‌نظر‌گرفتن این یافته‌ها جهت توانبخشی، تعیین شرایط شغلی و پیشگیری از حوادث در‌حین کار می‌تواند کمک‌کننده باشد.