12 نتیجه برای فرسودگی شغلی
منصور ضیائی، حامد یارمحمدی، بهزاد کرمی متین، سودابه یارمحمدی، زینب نظری، فرامرز قره گوزلو،
دوره 2، شماره 2 - ( 6-1393 )
چکیده
مقدمه: فرسودگی شغلی پرستاران می‌تواند منجر به افزایش غیبت، کاهش انرژی و افت کیفیت ارائه خدمات توسط آن‌ها گردد. هدف از مطالعه حاضر تعیین میزان شیوع فرسوگی شغلی و عوامل مرتبط با آن در پرستاران یکی از بیمارستان‌های شهر کرمانشاه در سال 1392 بود.
مواد و روشها: در این مطالعه توصیفی-تحلیلی و مقطعی 189 پرستار شاغل به روش تصادفی انتخاب شدند. اطلاعات با استفاده از دو پرسشنامه دموگرافیک و Maslach Burnout Inventory (MBI) جمع‌آوری گردید. داده‌ها با استفاده از آزمون‌های آماری همبستگی پیرسون، تی مستقل و آنالیز واریانس در سطح معناداری کمتر یا مساوی 05/0 تجزیه و تحلیل شد.
یافته‌ها: میانگین نمره فرسودگی شغلی 89/61 بود. 2/39% پرستاران خستگی هیجانی زیاد، 6/37% مسخ شخصیت زیاد و 5/73% کفایت شخصی کم را گزارش کردند. بین خستگی هیجانی با وضعیت استخدامی (015/0P=) و سطح تحصیلات (041/0P=)، بین مسخ شخصیت با وضعیت استخدامی (022/0P=) و شیفت کاری (023/0P=) و همچنین بین احساس کفایت شخصی با سن (010/0P=)، سابقه کار (002/0P=) و شیفت کاری (045/0P=) ارتباط معنادار مشاهده گردید.
نتیجه‌گیری: میزان فرسودگی شغلی در پرستاران در حد متوسط رو به بالا قرار داشت. از دلایل آن می‌توان به بار کاری بالا، محیط کاری ناامن و خسته‌کننده و استرس زیاد اشاره نمود. با مدیریت صحیح منابع انسانی از قبیل تعیین وظایف و خط‌مشی‌ها متناسب با توان پرستاران، رویکردهای جدید جهت تشویق و ایجاد انگیزه و برگزاری کارگاه کنترل استرس، می‌توان تعهد، احساس مثبت نسبت به کار و احساس کفایت شخصی را در افراد تقویت کرد.
طاهره غلامی، احمد حیدری پهلویان، مهدی اکبرزاده، مجید معتمدزاده، رشید حیدری مقدم،
دوره 3، شماره 3 - ( 9-1394 )
چکیده
مقدمه: ﺩر محیط‌های بیمارستانی، ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻣﺘﻌﺪﺩﻱ ﺍﺯ ﻗﺒﻴﻞ عوامل ﻣﺤﻴﻄـﻲ ﻭ ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ (ﺳـﺮﻭﺻﺪﺍ، ﻧﻮﺭ ﻧﺎﻣﻨﺎﺳـﺐ)، ﻋوامل ﺍﻧﺴـﺎﻧﻲ (ﺗﻌﺎﺭﺽ ﺑـﺎ همکاران)، عوامل ﺳـﺎﺯﻣﺎﻧﻲ (ﺗﺮﺍﻛﻢ ﻛﺎﺭﻱ، شیفت کاری نامناسب ﻭ...) ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﻨﺎﺑﻊ استرس ﻭﺟـﻮﺩ ﺩﺍﺭﻧـﺪ، ﻛﻪ ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺷـﺨﺺ ﻗﺎﺩﺭ ﺑﻪ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ مؤثر ﺑﺎ ﺁﻥﻫﺎ ﻧﺒﺎﺷـﺪ، ﺩﺳـﺘﺨﻮﺵ ﻋﻮﺍﺭﺽ ﻣﺘﻌﺪﺩ ﺟﺴـﻤﻲ، ﺭﻭﺍﻧـﻲ ﻭ ﺭﻓﺘﺎﺭﻱ می‌شود. هدف از این مطالعه ارزیابی استرس شغلی کارکنان پرستاری و طراحی مدلی به‌منظور بررسی شدت اختلالات اسکلتی-عضلانی به دلیل وجود استرس شغلی در پرستاران می‌باشد.
مواد و روشها: 500 نفر از پرستاران شاغل در بیمارستان‌های آموزشی شهر همدان در این مطالعه تحلیلی-مقطعی شرکت کردند. ابزار مورد استفاده در این مطالعه شامل چهار پرسشنامه فرسودگی شغلی ماسلاخ، ابعاد استرس شغلی و ویژگی‌های دموگرافیک و نقشه بدن بود. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزارspss نسخه 16 و نرم‌افزار لیزرل نسخه 3/8 و آزمون‌های آماری توصیفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.
یافته‌ها:: نتایج حاصل از مدل‌یابی معادله ساختاری نشان داد که عامل فرسودگی شغلی نقش واسطهای بین شدت اختلالات اسکلتی-عضلانی و استرس شغلی دارد. به این معنی که در صورت وجود عامل فرسودگی شغلی در کار، ریسک فاکتورهای روانی-اجتماعی حاصل از ابعاد پرسشنامه استرس شغلی در شدت اختلالات اسکلتی-عضلانی دخیل خواهند بود.
نتیجه‌گیری: با توجه به اثرات زیان‌بار استرس شغلی در پرستاران پیشنهاد می‌گردد، مسئولان برای کاهش عوامل استرس‌زا مانند نیازهای روانی و فیزیکی محیط کار، فقدان حمایت و عدم امنیت شغلی اقدام نمایند.
محمد بابامیری، آزیتا ظهیری، رضا طهماسبی، ذکر الله مروتی، مجید یوسفی افراشته، یوسف دهقانی،
دوره 3، شماره 4 - ( 12-1394 )
چکیده
مقدمه: فرسودگی شغلی یکی از عواملی است که سازمان‌ها و کارکنان آن‌ها را به‌گونه‌ای منفی تحت تأثیر قرار می‌دهد. هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی استرس شغلی، چهار بعد عدالت سازمانی، ویژگی‌های شخصیتی، شفافیت نقش، گرانباری نقش و احترام سازمانی با فرسودگی شغلی بوده است.
مواد و روش ها: جامعه آماری پژوهش، شامل کلیه کارکنان رسمی و شاغل تمام‌وقت سازمان مورد نظر است. کل اعضای جامعه که 200 نفر بودند به‌عنوان نمونه انتخاب شدند و در نهایت تعداد ۱۳۸ پرسشنامه قابل‌استفاده گردآوری گردید. ابزارهای اندازه‌گیری متغیرها عبارت بودند از: پرسشنامه گرانباری شغلی اسپکتور و جکس، پرسشنامه فرسودگی شغلی مسلش و جکسون، مقیاس استرس شغلی دیویس، رابینز و مک‌کی، شفافیت نقش ساویر، عدالت سازمانی کالکویت، پرسشنامه شخصیتی NEO-FFI، پرسشنامه احترام سازمانی. تجزیه و تحلیل داده‌ها به‌وسیله نرم‌افزار SPSS-18 روش همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه انجام شد.
یافته‌ها: نتایج به‌دست‌آمده از تجزیه و تحلیل داده‌ها نشان داد که بین استرس شغلی، عدالت توزیعی، برونگرایی، شفافیت نقش، گرانباری نقش و احترام سازمانی با فرسودگی شغلی رابطه معنادار وجود دارد. همچنین نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که عدالت توزیعی، گرانباری، عدالت رویه‌ای و استرس شغلی بهترین پیش‌بین‌های فرسودگی شغلی هستند و روی هم‌رفته 48 درصد از واریانس فرسودگی شغلی را تبیین می‌کند.
نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج پژوهش پیشنهاد می‌شود که برنامه ریزان و سیاست‌گذاران سازمان توجه به متغیرهای دخیل در ایجاد فرسودگی شغلی را در برنامه‌های کاری خود قرار دهند تا بدین‌وسیله از ایجاد فرسودگی شغلی در پرسنل جلوگیری کرده و زمینه برای بهره‌وری بیشتر فراهم گردد.
ناصر صدرا ابرقویی، حمیدرضا جعفرپور،
دوره 5، شماره 1 - ( 3-1396 )
چکیده
مقدمه: در کشورهای مختلف دنیا؛ درصد قابل توجهی از کارکنان هر سازمان، گرفتار فرسودگی شغلی می‌شوند. پر واضح است که پیشگیری از وقوع فرسودگی شغلی، در ارتقاء بهداشت روانی افراد و در نتیجه ارتقاء کیفیت ارائه خدمات نقش بسزایی دارد. یکی از مباحثی که می‌تواند در کاهش فرسودگی زودرس مفید واقع شود به کارگیری دانش ارگونومی جامع (ارگونومی خرد و کلان) است. هدف اصلی این مطالعه بررسی ارتباط برخی از متغیرهایی مطرح در مبحث ارگونومی جامع با فرسودگی شغلی می‌باشد.
روش‌کار: این مطالعه کاربردی بوده و جامعه آماری آن یکی از بیمارستان‌های شهر یزد، شامل بخش‌های مختلف با 506 نفر پرسنل می‌باشد. حجم نمونه بر اساس جدول مورگان برابر با 216 نفر تعیین شد. جمع‌آوری داده‌های آماری از طریق پرسشنامههای مختلف و با روش تصادفی مطبق انجام گرفت.
یافته‌ها: نتایج مطالعه نشان می‌دهد که فرسودگی شغلی کارکنان در حد متوسط و حمایت سازمانی ادراک شده توسط کارکنان کمتر از حد متوسط است و بین فرسودگی شغلی با متغیرهای مطرح در ارگونومی جامع رابطه منفی و معنادار وجود دارد. ضمناً نتایج مطالعات نشان می‌دهد که متغیرهای دموگرافیک بر فرسودگی شغلی کارکنان مؤثر است.
نتیجه‌گیری: در این مطالعه ضمن بررسی سطح فرسودگی شغلی، حمایت سازمانی، عدالت سازمانی و شرایط فیزیکی محیط؛ میزان کاهش فرسودگی شغلی در برابر بهبود شرایط ارگونومیکی خرد و کلان ارزیابی شد. نتایج بدست آمده در این مطالعه با نتایج مطالعات محققین مختلف مطابقت دارد. در پایان مطالعه بر اساس نتایج تحقیق، چند پیشنهاد عملیاتی و پژوهشی به منظور کاهش فرسودگی شغلی ارائه گردید.
کیمیا میرکمالی، آرمان احمدی زاد، سعید کاظم زاده، مریم ورمقانی،
دوره 7، شماره 1 - ( 3-1398 )
چکیده
زمینه و هدف: پیشرفت و پسرفت سازمان‌ها به میزان بهره‌وری آنان بستگی دارد. عوامل بسیاری بر بهره‌وری سازمان تأثیرگذار است. با شناسایی این عوامل می‌توان از پسرفت سازمان جلوگیری کرد. در این پژوهش رابطه فرسودگی شغلی با بهره‌وری کارکنان بررسی شده است.
روش کار: این پژوهش کاربردی و جامعه آماری ۱۲۶۵ نفر از کارکنان بیمارستان‌های شریعتی و غرضی اصفهان هستند. ۲۹۴ نفر از این کارکنان، با توجه به فرمول کوکران، به روش نمونه‌گیری دردسترس به عنوان نمونه انتخاب شدند. جمع‌آوری داده‌های آماری از طریق پرسشنامه استاندارد فرسودگی شغلی Maslach و پرسشنامه استاندارد بهره‌وری نیروی انسانی Hersey و Goldsmith انجام و برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها نیز از آزمون همبستگی پیرسون و نرم‌افزار SPSS نسخۀ 18 استفاده شد.
یافته‌ها: نتایج نشان می‌دهد که فرسودگی شغلی، خستگی احساسی، مسخ شخصیت و کاهش احساس کفایت شخصی بهترتیب با همبستگی: ۰/۸۲-، ۰/۸۶-، ۰/۸۳- و ۰/۸۵- با بهره‌وری کارکنان بیمارستان‌های شریعتی و غرضی اصفهان رابطه معکوس و معناداری دارند.
نتیجه‌گیری: لازم است که سازمان‌ها تدابیری برای کاهش احساس فرسودگی شغلی در کارکنان اعمال کنند. نتایج این پژوهش با نتایج پژوهش‌های دیگر مطابقت دارد. در پایان بر اساس نتایج پژوهش چند پیشنهاد پژوهشی ارائه می‌شود.
اسفندیار عطائی، رامین صادقیان، پیمان نجفی،
دوره 7، شماره 4 - ( 11-1398 )
چکیده
زمینه و هدف: شناخت و پیشگیری از فرسودگی شغلی در ارتقاء بهداشت روانی افراد و افزایش سطح کیفیت خدمات ارائه‌شده، نقش بسزایی دارد. این مقاله به‌منظور پیشگیری از وقوع این مسئله، درصدد شناسایی عوامل مؤثر بر فرسودگی شغلی کارمندان می باشد.
روش کار: مطالعات زیادی توسط محققین در زمینه فرسودگی شغلی کارکنان با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی انجام گرفته، ولی مدلی که به طور جامع به شناخت عوامل موثر برفرسودگی شغلی کارمندان و از آن مهمتر، به بیان روابط میان عوامل دخیل درآن بپردازد به خوبی احساس می شود. بنابراین از روش تحلیل پویایی سیستم و نرم افزارVENSIM به منظور تبیین ارتباطات کمّی بین عوامل مؤثر در فرسودگی شغلی کارمندان، ارزیابی و شبیه سازی استفاده شده است.
یافته ها: بعد از طراحی نمودارهای علت و معلولی، جریان و تایید مدل، چهار سناریو با استفاده از روش پویایی شناسی سیستم و شبیه سازی استخراج شدند، سناریوی اول که وضع موجود شرکت را نشان می دهد حاکی از افزایش فرسودگی شغلی می باشد. در سناریوی دوم با افزایش رضایت شغلی، میزان بهره‌وری کارکنان افزایش می‌یابد، اما بهره‌وری بیشتر در عمل منجر به کاهش فرسودگی شغلی نشده است. در سناریوی سوم، با افزایش متغیرهای کنترل شغلی، فرسودگی شغلی کاهش می یابد. و در سناریوی چهارم با افزایش پارامترهای رفاهی، مشخص گردید که این سناریو نیز در کاهش فرسودگی شغلی کارمندان تاثیر بسزایی دارد.
نتیجه گیری: از بین چهار سناریوی شبیه سازی شده، سناریوی چهارم که افزایش پارامترهای رفاهی کارکنان می باشد، بیشترین تاثیر را در جهت کاهش فرسودگی شغلی کارمندان شرکت آب منطقه ای اردبیل نشان می دهد.
بهرام طهماسبی، مهدی زارع بهرام آبادی، مهشید ایزدی، حمیده عبدالحسینی،
دوره 7، شماره 4 - ( 11-1398 )
چکیده
زمینه و هدف: از عوامل مؤثر بر عملکرد شغلی هر فرد می‌توان به استرس شغلی، رسالت شغلی و فرسودگی شغلی اشاره کرد؛ بنابراین هدف مطالعه حاضر تبیین روابط علی عوامل استرس زای شغلی، رسالت شغلی و فرسودگی شغلی در کارکنان دانشگاه علوم پزشکی همدان بوده است.
روش کار: مطالعه توصیفی-تحلیلی حاضر از نوع مقطعی است که در سال ۱۳۹۸ تعداد ۳۷۸ نفر از کارکنان غیر هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی همدان را بررسی کرده است. داده‌های این مطالعه با استفاده از پرسشنامههای فرسودگی شغلی مسلش، استرس شغلی (HSE- Q) و رسالت شغلی دیک جمع آوری شد. به‌منظور بررسی ارتباط متغیرها، از روش مدل‌سازی معادلات ساختاری (SEM) در نرم‌افزار AMOS نسخه ۲۴ استفاده شد.
یافته‌ها: میانگین سنی شرکت‌کنندگان ۳۸/۹۳ سال بود. مؤلفه‌های عوامل استرس‌زای شغلی و رسالت شغلی با مؤلفه‌های فرسودگی شغلی همبستگی مثبت و معناداری دارند (۰/۰۵>P). برازش مدل اندازه‌گیری با داده‌های گرد آوری شده قابل قبول است. عوامل استرس‌زای شغلی نیز به‌صورت غیرمستقیم و با میانجیگری ابعاد حضور و جست‌وجوی رسالت شغلی با فرسودگی شغلی کارکنان دانشگاه علوم پزشکی رابطه دارد. مجموع مجذور هم بستگی‌‌های چندگانه برای متغیر فرسودگی شغلی ۰/۵۶ بود. براساس این یافته، عوامل استرس‌زای شغلی و رسالت شغلی درمجموع ۵۶ درصد از واریانس فرسودگی شغلی را تبیین می‌کنند.
نتیجه گیری: عوامل استرس‌زای شغلی و رسالت شغلی درمجموع بیشتر از ۵۰ درصد فرسودگی شغلی را تبیین می‌کنند؛ بنابراین با توجه به تأثیرات زیان‌بار فرسودگی شغلی در کارکنان پیشنهاد می‌شود مسئولان برای کاهش عوامل استرس‌زا مانند نیازهای روانی و فیزیکی محیط کار، نداشتن حمایت، نبود امنیت شغلی و همچنین رسالت شغلی اقدام کنند.
محسن عارف نژاد، فریبرز فتحی چگنی، مصطفی امیدنژاد،
دوره 9، شماره 2 - ( 7-1400 )
چکیده
زمینه و هدف: شغل پرستاری اساساً دارای ماهیتی استرس‌زا می‌باشد. در این بین، شیوع ویروس همه‌گیر کرونا و انتشار سریع آن در سطح کشور باعث هجوم بیش از حد نرمال بیماران ناشی از این ویروس به بیمارستان‌ها و افزایش استرس کاری پرستاران شده است. هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر استرس ابتلا به کرونا بر فرسودگی شغلی پرستاران با نقش تعدیل‌گر سرمایه روان‌شناختی در بیمارستان شهدای عشایر خرم آباد بود.
روش کار: پژوهش حاضر از لحاظ هدف، کاربردی و از حیث جمع آوری داده‌ها از نوع تحقیقات توصیفی از شاخه مطالعات میدانی به شمار می‌آید که روش انجام آن به صورت پیمایشی بود. جامعه آماری پژوهش تعداد ۲۳۰ نفر از پرستاران شاغل در بیمارستان شهدای عشایر خرم آباد بود که بر اساس جدول کرجسی و مورگان حجم نمونه‌ای به تعداد ۱۴۰ نفر به روش تصادفی طبقه‌ای از میان آن‌ها انتخاب گردید. برای سنجش متغیرهای پژوهش از پرسشنامه‌ای که شامل سه بخش استرس ابتلا به کرونا، فرسودگی شغلی و سرمایه روان‌شناختی بود، استفاده شده است. پایایی پرسشنامه، با استفاده از روش آلفای کرونباخ و روایی آن با استفاده از روایی همگرا به تأیید رسید. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از مدل‌سازی معادلات ساختاری و نرم‌افزار SPSS نسخه ۲۲ و PLS استفاده شده است.
یافته‌ها: نتایج نشان‌دهنده این است که در سطح اطمینان ۹۵ درصد استرس ابتلا به کرونا اثر مثبت و معنی‌داری بر فرسودگی شغلی پرستاران دارد (۰/۶۸۱ =β ,P value<۰/۰۵) و سرمایه روان‌شناختی در رابطه استرس ابتلا به کرونا و فرسودگی شغلی پرستاران نقش تعدیل‌گر دارد (۰/۱۶۷- =β ,P value<۰/۰۵).
نتیجه گیری: با توجه به یافته‌ها می‌توان گفت که استرس ابتلا به کرونا نقش بارزی در افزایش فرسودگی شغلی پرستاران دارد و در این میان پرستاران با سرمایه روان‌شناختی قوی تر دچار فرسودگی شغلی کمتری نسبت به پرستاران با سرمایه روان‌شناختی ضعیف‌تر می‌شوند، لذا نیاز است تا با تقویت سرمایه روان‌شناختی در پرستاران، که یک مؤلفه آموزش‌پذیر می‌باشد و همچنین مجهز کردن پرستاران به بهترین تجهیزات، استرس ابتلا به کرونا را در آن‌ها کاهش داد.
غزاله صادق زاده، سمیه رحمتی، فاطمه صادقی، امجد محمدی بلبان آباد، ابراهیم درویشی،
دوره 9، شماره 2 - ( 7-1400 )
چکیده
زمینه و هدف: پاندمی و بحران ناشی از کرونا با به چالش کشیدن تشکیلات و تمهیدات بهداشتی و درمانی، باعث تلفات انسانی ناگوار در سطح جهان و ایران شده است. هدف این مطالعه، ارزیابی بار کار ذهنی و فرسودگی شغلی کارکنان درمانی در دوران پاندمی کووید-۱۹ در ایران است.
روش کار: پژوهش توصیفی ـ تحلیلی حاضر بر روی ۵۱۰ نفر از کارکنان درمانی و تشخیصی که به صورت تصادفی انتخاب شدند، در سه شهر تهران، اصفهان و سنندج در طول ماه های مرداد، شهریور و مهر سال ۱۳۹۹ انجام شد. ارزیابی فشار روانی کار و فرسودگی شغلی به ترتیب با استفاده از نرم‌افزار NASA-TLXو فرسودگی شغلی ماسلاچ انجام شده است. از آزمون‌های آماری t-test، ANOVA و رگرسیون خطی چندمتغیره برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها به کمک بسته نرم‌افزاری STATA۱۴ استفاده شد.
یافته‌ها: میانگین بار کار ذهنی در کارکنان دارای ارتباط با بیماران مبتلا به کرونا، ۸/۱±۸۳/۷ و در افراد بدون ارتباط، ۹/۶±۷۹/۹ برآورد شد که از نظر آماری معنی‌دار بود. میانگین فرسودگی شغلی در آن‌ها، بهترتیب ۱۶/۲±۷۹/۶ و ۱۶/۹±۷۹/۷ بود. نتایج حاصل از رگرسیون خطی نشان داد که متأهل بودن (۶/۵۷-=coefficient، ۰/۰۰۳= value P)، اشتغال به صورت طرحی (۱۲/۷۱-=coefficient، ۰/۰۰۲=P value) رابطه معکوس و کار در بیمارستان‌های اصفهان (۲۱/۱۲=coefficient، ۰/۰۰۱<P value) رابطه مستقیمی با فرسودگی شغلی داشتند. جنسیت زن (۳/۶۱=coefficient، ۰/۰۰۱<P value)، داشتن ارتباط با بیماران کرونایی (۵/۹=coefficient، ۰/۰۰۱ value<P) رابطه ای مستقیم با میزان کار ذهنی داشتند.
نتیجه‌گیری: همه‌گیری کووید-۱۹ بر ابعاد مختلف فیزیکی و روانی کاری کارکنان درمانی، به ویژه زنان و کارکنان متأهل تأثیر گذاشته است؛ از این رو انجام مداخلات روان‌شناختی و اقدامات حمایتی برای حفظ سلامتی کارکنان در دوران همه‌گیری و بعد از آن ضروری است.
غلا‌م‌عباس شیرالی، عباس محمدی، عاطفه الیاسی گماری،
دوره 10، شماره 2 - ( 7-1401 )
چکیده
اهداف: پارامترهای روان‌شناختی از جمله مهم‌ترین مؤلفه‌ها در تعیین کارآیی شغلی کارکنان در محیط‌های کاری بوده و می‌تواند به شدت تحت تأثیر بیماری‌های همه‌گیر مانند کووید-۱۹ قرار گیرد. این مطالعه با هدف بررسی تأثیر همه‌گیری کووید-۱۹ بر بار کاری ذهنی و فرسودگی شغلی کادر درمان در ایران انجام شد.
روش کار: این مطالعه‌ی مورد- شاهدی، در بین پرسنل کادر بهداشت و درمان دو بیمارستان در استان تهران در سال ۱۴۰۰ انجام پذیرفت. کلیه‌ی کارکنان شاغل در دو بیمارستان به روش سرشماری، وارد مطالعه شدند. تعداد کل افراد مورد مطالعه، ۴۱۲ نفر بود. برای بررسی بار کاری ذهنی و فرسودگی شغلی به ترتیب از پرسشنامههای بار کاری ذهنی NASA-TLX و پرسش‌نامه‌ی فرسودگی شغلی ماسلاچ (Maslach Burnout Inventory) استفاده شد. داده‌ها با استفاده از آزمون‌های Independent t-test و Chi-square تجزیه و تحلیل شدند.
یافته‌ها: نتایج پژوهش حاضر نشان داد که میانگین سن، سابقه‌ی کار، ساعت کار روزانه و شاخص توده‌ی بدنی کارکنان مورد مطالعه به ترتیب ۱۱/۴۸ ± ۳۶/۷۰ سال، ۷/۱۳ ± ۱۲/۵۳ سال، ۳/۱۳ ± ۹/۶۴ ساعت و ۴/۷۳ ± ۲۳/۸۹ کیلوگرم بر متر مربع بود. تفاوت معنی‌داری بین دو گروه مورد و شاهد در مقادیر بار کاری ذهنی (۰/۰۱۱ = P) و فرسودگی شغلی (۰/۰۰۱ = P)، وجود داشت.
نتیجه‌گیری: یافته‌های حاصل از مطالعه‌ی حاضر نشان داد که شیوع کووید-۱۹ می‌تواند مقادیر متغیرهای بار کاری ذهنی و فرسودگی شغلی پرسنل بهداشت و درمان را در محیط‌های درمانی افزایش دهد. بنابراین، انجام اقدامات کنترلی و مداخلات روان‌شناختی به منظور بهبود سلامت روانی و جسمانی پرسنل و کادر بهداشت و درمان در طی همه‌گیری کووید-۱۹ کاملاً ضروری است.
محمدرضا امیدی، نبی امیدی، هادی مفتاحی، مریم پناهی،
دوره 10، شماره 4 - ( 12-1401 )
چکیده
اهداف: با توجه به نقشی که نیروی انسانی در هر سازمان دارد، پرداختن به موضوعاتی که منجر به کاهش آسیبهای شغلی در محیط کار می‌شود از اهمیت شایانی برخودار است، پر واضح است که پیشگیری از وقوع فرسودگی شغلی، در ارتقاء بهداشت روانی افراد نقش بسزایی دارد. یکی از مباحثی که می‌تواند در کاهش فرسودگی شغلی مفید واقع شود، به کارگیری دانش ارگونومی و رعایت اصول ایمنی است. هدف از مطالعه‌ی حاضر، بررسی تأثیر اصول ارگونومی محیط کار بر فرسودگی شغلی با نقش تعدیل‌گر فرهنگ ایمنی بود.
روش کار: مطالعه‌ی حاضر، توصیفی پیمایشی است. جامعه‌ی آماری شامل کلیه کارکنان شرکت پتروشیمی ایلام است که حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران، برابر با ۳۱۰ نفر به دست آمد؛ ابزار اصلی گردآوری اطلاعات در این مطالعه شامل پرسشنامههای مشخصات دموگرافیک، اصول ارگونومی، فرسودگی شغلی و فرهنگ ایمنی است. روایی پرسشنامه توسط اساتید به روش روایی صوری و محتوایی مورد تأیید قرار گرفت، همچنین پایایی با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ تأیید شد. برای تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیه‌های پژوهش از معادلات ساختاری مبتنی بر تحلیل مسیر در نرم‌افزار SMART PLS استفاده شد.
یافته‌ها: تأثیر اصول ارگونومی بر فرسودگی شغلی کارکنان پتروشیمی ایلام منفی و معنی‌دار با ضرایب (۱۲/۲۶ = T، ۰/۴۲- = R۲) است، تأثیر فرهنگی ایمنی بر فرسودگی شغلی نیز منفی و معنی‌دار با ضرایب (۱۴/۰۷ = T، ۰/۳۲- = R۲) به دست آمد، آزمون فرضیه اصلی نشان می‌دهد که فرهنگ ایمنی ۰/۰۱۰- تأثیر اصول ارگونومی بر فرسودگی شغلی را تعدیل می‌کند و باعث کاهش بیشتر فرسودگی شغلی می‌گردد.
نتیجه‌گیری: رعایت اصول ارگونومی محیط کار و وجود فرهنگ ایمنی در پتروشیمی ایلام، باعث کاهش فرسودگی شغلی شد.
محمد رضا امیدی، هادی مفتاحی، نبی امیدی،
دوره 11، شماره 1 - ( 3-1402 )
چکیده
اهداف: کارکنان در صنایع نفت و گاز با اضطراب های مختلفی مواجه می شوند، پیدایش بیماری کرونا و گسترش سریع آن ممکن است بر میزان اضطراب این افراد بیفزاید. هدف از این تحقیق بررسی نقش میانجی فرسودگی شغلی در رابطه بین اضطراب کرونا و استرس شغلی است.
روش کار: تحقیق حاضر یک تحقیق توصیفی پیمایشی است، که در سال ۱۴۰۰ صورت پذیرفته است. جامعه آماری این تحقیق کلیه کارکنان عملیاتی شرکت مهندسی و ساختمان صنایع نفت است؛ که با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه برابر با ۳۱۰ نفر به دست آمد؛ ابزار اصلی گردآوری اطلاعات شامل پرسش نامه مقیاس اضطراب کرونا، پرسش نامه فرسودگی شغلی و پرسش نامه استرس شغلی است. در این تحقیق برای تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیه های تحقیق از تحلیل مسیر در نرم افزار SMART PLS استفاده شد.
یافته‌ها: اضطراب کرونا بر فرسودگی شغلی با ضرایب (T=۱۱/۲۲ = ۰/۴۲ , R۲) و استرس شغلی با ضرایب (T=۹/۲۴ = ۰/۴۸ , R۲) تاثیر معناداری دارد. همچنین تاثیر فرسودگی شغلی بر استرس شغلی با ضرایب (T=۹/۲۴ = ۰/۳۸ , R۲) معنا دار است. ضریب اثر VAF برای تاثیر اضطراب کرونا بر استرس شغلی با نقش میانجی فرسودگی شغلی برابر با ۰/۵۱ و ضریب معنا داری آن ۷/۵۲ است. بنابراین نقش میانجی فرسودگی شغلی بین دو متغیر اضطراب کرونا و استرس شغلی تایید شد.
نتیجه‌گیری: اضطراب کرونا به صورت مسقیم و غیر مستقیم باعث اثرات منفی بر کارکنان است و باید برای عملکرد بهتر کارکنان سطح اضطراب کرونا در صنایع مختلف کاهش یابد.
