مجله ارگونومی

مقدمه: یکی از روش‌های متداول در بررسی علمی مجلات، روش تحلیل محتوا است. با توجه به کمبود مطالعات از این نوع در ارگونومی، و از سویی نیاز مبرم به اطلاعاتی در خصوص سمت و سو و ویژگی‌های پژوهش‌های انجام شده و به منظور برنامه ریزی‌های هر چه دقیق‌تر، این مطالعه با هدف تحلیل محتوای تولیدات علمی حوزه سلامت کار با تاکید بر ارگونومی طراحی گردید.

روش کار: این مطالعه بصورت مقطعی در میان مقالات منتشره از سوی چند نشریه تخصصی فارسی و لاتین داخلی با حداقل سه‌سال پیشینه انتشار برای دوره‌ای ده‌ساله از سال 1384 تا 1393 انجام شد. داده‌ها از طریق تمام شماری نمونه‌ها به‌کمک چک‌لیستی محقق‌ساخته و با استفاده از روش تحلیل محتوا جمع آوری گردید.

یافته‌ها: داده‌های حاصل از استخراج 927 مقاله از 5 نشریه تخصصی طی یک دهه، نشان داد که بیشترین سهم از پژوهش‌ها، مربوط به موضوع ارگونومی (27/24 درصد) است. ابزار پژوهشی مورد استفاده در مقالات ارگونومی عمدتاً پرسشنامه (77/69 درصد) بود. با توجه به نوع مطالعات، تنها 55/15 درصد از پژوهش‌های حوزه ارگونومی مداخله‌ای بود.

نتیجه‌گیری: انتشار مقالات با موضوع ارگونومی طی دهه اخیر روند روبه رشد داشته است. اکثر پژوهش‌ها با تاکید بر سلامت جسمی انجام پذیرفته و از ابعاد روانی و اجتماعی سلامت نسبتاً غفلت شده‌است. بیشتر تحقیقات حوزه ارگونومی از نوع مطالعات توصیفی، تحلیلی و مقطعی بود. درهمین راستا توجه بیشتر به مطالعات مداخله‌ای احساس می‌شود.

زمینه و هدف: آلودگی صدا یکی از مهم‌ترین عوامل فیزیکی زیان‌آور در محیط‌های کاری در کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه محسوب می‌شود که اثرات مشهودی بر کیفیت زندگی کارگران می‌گذارد. هدف این پژوهش بررسی اثرات روانی و فیزیولوژیکی ناشی از مواجهه مزمن با صدا است.
روش کار: این پژوهش مقطعی است که بر ۲۵۰ نفر از کارگران صنعت خودرو‌سازی در سال ۱۳۹۷ به صورت تصادفی انجام شد. برای بررسی میزان پرخاشگری و آزردگی افراد در پژوهش از پرسشنامه باس و پری و آزردگی استفاده شد. همچنین فشار‌خون با استفاده از فشار‌سنج جیوه‌ای ALPK۲ اندازه گیری شد. 
یافته‌ها: اختلاف معنی‌داری در میزان فشار‌خون سیستولیک، دیاستولیک و آزردگی صوتی در گروه‌های با تراز فشار صوت کمتر و بیشتر از ۸۵ دسی‌بل وجود دارد (۰/۰۰۱>P). نتایج رگرسیون چند‌متغیره به‌خوبی نشان می‌دهد که بین میزان آزردگی و تراز فشار صوتی با فشار‌خون کارگران ارتباط معنی‌داری وجود دارد(۰/۰۱>P). همچنین بین مؤلفه‌های پرخاشگری با تراز فشار صوت نیز همبستگی معنی‌داری مشاهده شد (۰/۰۱>P).
نتیجه‌گیری: مواجهه مزمن با صدا در محیط‌های کار با تغییرات روان‌شناختی‏ و فیزیولوژیک، مانند فشار‌خون و سطح پرخاشگری، افراد همراه است و اجرای برنامه‌های پیشگیرانه در کاهش بروز این اختلالات روانی و فیزیولوژیک مؤثر است.