39 نتیجه برای عملکرد
رضا شهیدی، رستم گلمحمدی، زهرا پیرمرادی ریزه وندی، آذر سلطانی، نسرین شیر محمدی، رضا کاظمی،
دوره 8، شماره 1 - ( 3-1399 )
چکیده
زمینه و هدف: روشنایی نامطلوب محیط کار میتواند سبب بروز آثار دیداری و غیر دیداری در افراد شود. مطالعه حاضر با هدف مقایسه کمیت و کیفیت روشنایی تلفیقی و مصنوعی در ساعات مختلف روز و ارتباط آن با شاخص عملکرد ذهنی، آسایش بینایی، هوشیاری و کیفیت خواب کارکنان صورت گرفته است.
روش کار: این مطالعه در زمستان ۱۳۹۶ در ۶۵ اتاق و بر روی ۸۱ نفر از کارکنان پردیس آموزشی دانشگاه علومپزشکی همدان که بهصورت تصادفی خوشهای انتخاب شدند، صورت گرفت. اندازهگیری پارامترهای روشنایی تلفیقی در سه نوبت ابتدا، میانی و پایان شیفت کاری و روشنایی مصنوعی در یک نوبت با استفاده از اسپکترومتر انجام شد. برای ارزیابی عملکرد شناختی از آزمون PVT (Pshycomotor Vigiliance Task) و برای آسایش بینایی، هوشیاری و کیفیت خواب بهترتیب از پرسشنامههای Conlone، KSS (Karolinska Sleepiness Scale) و (Pittsburgh Sleep Quality Index PSQI) استفاده شد.
یافته ها: میانگین کمیات روشنایی تلفیقی در اتاقهای اداری در هر سه نوبت بیشتر از روشنایی مصنوعی بود آسایش بینایی افراد نیز با دما همبستگی داشت. همچنین کارکنان بهرهمند از روشنایی طبیعی دچار ناراحتی بینایی کمتری بودند. کیفیت خواب افراد نیز با نوع روشنایی محیط کار ارتباط داشت (۰/۵= P، ۰/۴۴= Chi). هوشیاری افراد در معرض دمای رنگ بالا یا روشنایی طبیعی در ساعات ۸ و ۱۱ بهتر بود. نتایج آزمون عملکرد شناختی نشاندهنده نبود تفاوت معنیدار بین شرایط مختلف روشنایی است.
نتیجه گیری: استفاده از روشنایی طبیعی یا افزایش دمای رنگ منابع مصنوعی میتواند موجب افزایش هوشیاری و آسایش بینایی کارکنان روز کار شود و تا حدودی کیفیت خواب آنان را بهبود دهد.
علی صالحی سهل آبادی، افسانه ریاضت، شعری سوری، نگار صفاری نیا، زهرا دمرچی، مصطفی پویا کیان،
دوره 8، شماره 1 - ( 3-1399 )
چکیده
زمینه و هدف: خطاهای پرستاری تهدیدی جدی برای حفظ ایمنی بیمار است که تکرار آن میتواند به افزایش نگرانی عمومی و سلب اعتماد از دریافتکنندگان خدمات نظام سلامت و امتناع از روند درمان منجر شود؛ از اینرو در مطالعه حاضر به بررسی انواع خطاها و علل بروز آن در پرستاران، دلایل گزارش ندادن آن و راهکارهای کاهش خطاها پرداخته شده است.
روش کار: پژوهش حاضر مطالعهای مروری-روایتی بر مقالات انگلیسی و فارسی در زمینه خطاهای پرستاران در بازه زمانی (۲۰۱۸-۲۰۰۸) بوده که در سال ۱۳۹۸ انجام شده است. جستوجوی مقالات در سه پایگاه دادهای داخلی مانند SID، Magiran و Iran Medex و در پنج پایگاه خارجی Google scholar، PubMed، Scopus، Science Direct، Springer انجام شد.
یافتهها: بیشترین خطاهای پرستاری از نوع خطاهای عملکردی با ۲۶ مورد بوده است. عوامل ایجادکننده خطرات، به عوامل ایجادکننده خطاهای مرتبط با پرستار، سازمان، بخش و بیمار تقسیمبندی شده است. از دلایل گزارش ندادن خطاهای پرستاران میتوان به ترس از عواقب، مجازات و سوءرفتار سازمانی اشاره کرد که ۳۸ درصد از مطالعات بررسیشده به این مورد اشاره کردهاند. از راهکارهای کاهش خطاها میتوان به مواردی مانند آموزش پرستاران و کنترلهای مدیریتی اشاره کرد.
نتیجه گیری: خطاهای پرستاری از راههای مختلف مطالعه شده است. این مطالعات نه تنها برای شناسایی خطاهای پرستاران بوده، بلکه با هدف تقویت دانش و آگاهی در زمینه علل احتمالی و عوامل پیشگیری از آن انجام شده است. فواید این دیدگاه مقالات، به ارائه خدمات مناسب مراکز درمانی، برنامهریزی صحیح برای بیمارستانها توسط مدیران و پیشرفت آموزشهای پرستاران منجر میشود. با این حال در مطالعات کمتر از روشهای نوین شناسایی خطرات استفاده شده است.
مژده شکری، غلامرضا شعبانی بهار، مجید سلیمانی،
دوره 8، شماره 2 - ( 4-1399 )
چکیده
هدف و زمینه: امروزه مدیریت عملکرد در راستای چابک سازی و بهبود معماری سازمانی به کار گرفته میشود. هدف پژوهش حاضر، تعیین اثر معماری سازمانی بر مدیریت عملکرد با نقش میانجی چابکی سازمانی ادارات تربیت بدنی دانشگاه های علوم پزشکی کشور بود.
روش کار: روش پژوهش، توصیفی-پیمایشی و به لحاظ هدف کاربردی است. آماری این پژوهش شامل کلیه مدیران ارشد و کارکنان ادارات تربیت بدنی در دانشگاههای علوم پزشکی کل کشور می باشند که به صورت تمام شمار تعداد 216 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه معماری سازمانی پرسشنامه استاتدارد مدیریت عملکرد بالدریج و پرسشنامه چابکی سازمانی شریفی بود. به منظور تجریه و تحلیل یافته های پژوهش از تحلیل مسیر و معادلات ساختاری و نرمافزار 20pls , SPSS استفاده گردید.
یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که معماری سازمانی و ابعاد آن بر مدیریت عملکرد با نقش میانجی چابکی سازمانی ادارات تربیت بدنی در دانشگاه های علوم پزشکی کشور اثر معنی دار دارد. مقدار تاثیر متغیر میانجی با استفاده از VAF، 228/0 به دست آمد و با توجه به مقدار تاثیر مستقیم متغیر مستقل بر وابسته که برابر با 799/0 بود می توان عنوان نمود که مقدار تاثیر مستقیم بیشتر از تاثیر غیرمستقیم است.
نتیجه گیری: در مدیریت عملکرد نوین ، اهداف کارکنان و اهداف سازمان باید در یک راستا قرار گرفته و با ایجاد هماهنگی و ارائه راهنماییهای لازم توسط سرپرستان، افراد هرچه بیشتر به سازمان احساس تعلق خاطر می نمایند و با ایجاد تغییرات سازمان را چابک سازند.
نوری کعب عمیر، آرزو پیرزاده،
دوره 8، شماره 3 - ( 8-1399 )
چکیده
زمینه و هدف: یکی از چالشهای مهم بخش بهداشت و سلامت، بالاخص در رابطه با پرستاران، شیفتهای کاری است که میتواند پیامدهای منفی بسیاری برای این قشر داشته باشد. از این رو، هدف پژوهش حاضر مقایسه رضایت زناشویی، صمیمیت و عملکرد جنسی پرستاران زن متأهل شاغل در بیمارستانهای دولتی شهرستان آبادان بود.
روش کار: روش پژوهش حاضر توصیفی از نوع طرح مقایسهای است. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی پرستاران زن متأهل بیمارستانهای دولتی شهرستان آبادان بود که قریب به 400 نفر بودند. از این بین 140 نفر به روش نمونهگیری تصادفی ساده انتخاب شدند که 57 فرد دارای شیفت کاری ثابت و 83 نفر نیز دارای شیفت کاری متغیر بودند. ابزار پژوهش حاضر شامل پرسشنامه رضایت زناشویی هادسون، پرسشنامه صمیمیت واکر و تامپسون، و پرسشنامه عملکرد جنسی روزن و همکاران بود. تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از تحلیل واریانس چندمتغیری (MANOVA) و با کمک نرمافزار SPSS ویراست 24 انجام گرفت.
یافته ها: نتایج تحلیل دادهها نشان داد که بین رضایت زناشویی (589/0p< ،29/0F=)، صمیمیت (724/0p< ،13/0F=) و عملکرد جنسی (795/0p< ،07/0F=) پرستاران زن شیف کاری ثابت و متغیر تفاوت معنیداری وجود ندارد.
نتیجه گیری: با توجه به نتایج پژوهش حاضر، به نظر میرسد سازوکارهایی وجود دارد که اثر شیفت کاری را بر پیامدهای مختلف تعدیل میکند. بنابراین، لازم است که شرایط را برای تقویت این سازوکارها فراهم آورد.
مصطفی رحمیانی ایرانشاهی، محسن علی آبادی، رستم گلمحمدی، علیرضا سلطانیان، محمد بابامیری،
دوره 9، شماره 1 - ( 2-1400 )
چکیده
زمینه و هدف: صدا به عنوان یک عامل مزاحم در محیطهای شغلی شناخته شده و دارای اثرات غیرشنوایی است. تاثیر صدا بر عملکردهای شناختی به نوع صدا و دوز مواجهه با صدا بستگی دارد. این مطالعه با هدف بررسی اثر مواجهه با صدا برروی عملکردهای شناختی و کیفیت خواب انجام شد.
روش کار: این مطالعه توصیفی تحلیلی-مقطعی که بر ۱۶۹ نفر از کارگران در سه صنعت فلزی، شیمیایی و غذایی در همدان در سال ۱۳۹۹ انجام شد. برای بررسی عملکردهای شناختی، از آزمون عملکرد پیوسته استفاده شد. همچنین برای بررسی کیفیت خواب شرکت کنندگان از پرسشنامه پترزبورگ استفاده شد. با استفاده از دستگاه صداسنج آنالیزور دار SVAN ۹۷۱ و دزیمتر TES، سطح مواجهه با صدا و فرکانس غالب اندازهگیری شد. داده ها با استفاده رگرسیون خطی و چندگانه در نرم افزارSPSS (نسخه ۱۶) تجزیه و تحلیل شد.
یافتهها: اختلاف معنیداری در سطح مواجهه با صدا با تغییرات عملکردهای شناختی و کیفیت خواب افراد در مطالعه حاضر وجود دارد (۰/۰۰۱>P). نتایج رگرسیون خطی نشان داد که بین عملکرد شناختی افراد با سطح مواجهه با صدا ارتباط معنی داری وجود دارد (۰/۰۰۱>P). همچنین متغیرهای سن، سابقه کاری، فرکانس غالب و دوز مواجهه با صدا بیشترین تاثیر و متغیرهای الگوی کاری وضعیت تاهل و سطح مهارت کمترین تاثیر را پیش بینی مدل عملکردهای شناختی و کیفیت خواب داشته اند. پس از شناسایی و تعیین متغیرهای ورودی، با استفاده از رگرسیون چندگانه مدل مناسب جهت پیش بینی کیفیت خواب و توجه پایدار افراد در مواجهه با صدا تدوین شد.
نتیجه گیری: بر اساس نتایج این مطالعه، مدلهای پیش بینی کیفیت خواب و توجه پایدار با ضریب تعیین مناسب میتوانند مدلهای خوبی جهت پیش بینی کیفیت خواب و توجه افراد، در مواجهه با صدا باشند که این مدل ها میتواند در زمان کوتاهتری اجرا و کیفیت خواب و توجه پایدار افراد را اندازهگیری کند. همچنین میتوانند گزینه مناسبی برای ارزیابی کیفیت خواب و توجه افراد در معرض صدا باشند.
عزیزه پاشایی یوسف کندی، محمد حسنی،
دوره 9، شماره 2 - ( 7-1400 )
چکیده
زمینه و هدف: پرستاران به عنوان بزرگ ترین منبع نیروی انسانی، جایگاه ویژهای در امور درمانی دارند و عملکرد آنان به عنوان فعالیتی اثربخش، با مراقبت مستقیم بیمار تعریف میشود، بنابراین بررسی عوامل مؤثر بر عملکرد آنها ضروری است. بنابراین، هدف پژوهش حاضر، واکاوی نقش مؤلفههای روانشناختی مرتبط با کار در رابطه عوامل سازمانی مؤثر بر عملکرد شغلی پرستاران است.
روش کار: این تحقیق با توجه به نحوه گردآوری دادهها تحقیق توصیفی-همبستگی از نوع معادلات ساختاری است. جامعه آماری تحقیق حاضر شامل تمام پرستاران بیمارستان سیدالشهدا (ع) شهر ارومیه به تعداد ۲۶۵ نفر است که با استفاده از جدول کرجسی و مورگان تعداد ۱۵۵ نفر به عنوان نمونه آماری با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی طبقهای نسبتی انتخاب شد. برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه استفاده شد و پس ازمحاسبه روایی و پایایی ابزارها، تجزیه و تحلیل توصیفی و استنباطی دادهها با استفاده از نرمافزارهای 22 SPSSو PLS 3 انجام گرفت.
یافتهها: نتیجه تحلیل دادهها نشان میدهد ارزشهای سازمانی، رضایت از ارتباطات و رهبری فرهمند با مقادیر آماره تی بیشتر از ۱/۹۶ (P value<۰/۰۵) با میانجیگری عوامل روانشناختی بر عملکرد شغلی پرستاران تأثیر مثبت و معناداری دارند.
نتیجهگیری: ارزشها، اهداف، رهبری و ارتباطات اموری هستند که فراتر از یک موقعیت خاص عمل کرده و باعث ایجاد حس رضایت و بهبود عملکرد میشوند. مدیران با تبیین آشکار اهداف و ایجاد جو مناسب برای بیان دیدگاهها، با مشارکت دادن در انجام امور حس تعهد و مالکیت و با برگزاری دورههای آموزشی، توانمندی و قابلیت پرستاران را افزایش داده و زمینه ارتقای عملکرد آنان را فراهم آورند.
نوشین آتشفشان، محمد سعیدی مهرآباد، حمیده رضوی،
دوره 9، شماره 3 - ( 9-1400 )
چکیده
زمینه و هدف: نادیده گرفتن نیروی انسانی در روند طراحی سیستمهای انسان- ماشین به عنوان عاملی اثرگذار در وقوع حوادث شناخته شده است. این مطالعه با ارائه راهکاری جهت تخمین عملکرد سیسستم تعاملی انسان- ماشین به مهندسین اتوماسیون یاری میرساند تا بتوانند با در نظر گرفتن عوامل انسانی، سطح اتوماسیون مناسبی را در طراحی اعمال نمایند.
روش کار: مطالعه حاضر تلفیقی از روش کمی جهت برآورد عملکرد کل سیستم و روش کیفی و مقطعی به منظور تخمین خطاهای انسانی میباشد که در اتاق کنترل نیروگاه فردوسی مشهد در سال ۱۳۹۹ انجام پذیرفته است. عملکرد سیستم تعاملی در سطوح مختلف اتوماسیون توسط تکنیک درخت خطا با اعمال همزمان عملکرد عامل انسانی، عملکرد ماشین و عوامل تأثیرگذار بر این دو، برآورد گردیده است. عملکرد عامل انسانی در این درخت خطا توسط روش CREAM تخمین زده شده است.
یافتهها: طراحی تمام اتوماتیک، با میانگین خطای ۰.۰۱۳ دارای کمترین نرخ خطا بوده که معادل ۱/۸
نرخ خطای طرح تمام دستی است. طبق یافتههای روش CREAM، افراد از متناسب بودن سیستمهای انسان- ماشین و دستورالعملهای مدون برای برخی فعالیتها رضایت چندانی ندارند. بنابراین افزایش نرخ خطای انسانی نسبت به ماشین امری منطقی است.
نتیجه گیری: قابلیت اطمینان بالای ماشین نسبت به عملکرد عامل انسانی باعث گردیده که طرح تمام اتوماتیک دارای کمترین نرخ خطا باشد. اما با توجه به ادبیات موضوع، انتخاب طرح تمام اتوماتیک به عنوان گزینۀ نهایی معایبی به همراه دارد. در این پژوهش با حفظ سطح قابل قبولی از عملکرد سیستم، راهکارهایی جهت رفع این معایب بر اساس شاخص اهمیت پارامترهای کنترلی و ضرورت مشارکت عامل انسانی در فرآیندهای تصمیمگیری و اجرا ارائه شده است.
محسن علی آبادی، رامین رحمانی، ابراهیم درویشی، مریم فرهادیان، مسعود شفیعی، ندا مهدوی،
دوره 9، شماره 3 - ( 9-1400 )
چکیده
زمینه و هدف: مواجهه با ارتعاش یکی از عوامل مخاطرهزای شغلی است که عوارض سلامتی مختلفی ایجاد میکند. مطالعه حاضر با هدف تعیین ارتباط بین مواجهه با ارتعاش انسانی و عملکرد فیزیکی رانندگان ماشینهای معدنی انجام شد.
روش کار: مطالعه حاضر بر روی ۶۵ راننده شاغل در یک معدن سنگ آهن انجام شد. پرسشنامه استاندارد ارزیابی سطح ناتوانی بازو، شانه و دست DASH تکمیل شد. مواجهه با ارتعاش انسانی با استفاده از دستگاه ارتعاش سنج شرکت Svantek مدل ۱۰۶ اندازهگیری شد. عملکرد فیزیکی رانندگان بر مبنای سنجش قدرت چنگش، آزمون چابکی پگبورد و آزمون حسی انگشتان مونوفیلامنت مورد ارزیابی قرارگرفت. دادهها با استفاده از نرم افزار SPSS ۲۱ تجزیه و تحلیل شد.
یافتهها: میانگین شتاب ارتعاش تمام بدن و دست-بازو رانندگان به ترتیب ۰/۲۳±۱/۰۰و ۰/۶۸±۲/۴۶ متر بر مجذور ثانیه بود. بین مواجهه با ارتعاش دست-بازو و قدرت چنگش و قدرت چابکی ارتباط معنیداری وجود داشت. طبق امتیاز DASH، ۵۶/۹ % رانندگان دارای ناتوانی خفیف و ۴۳/۱ % دارای ناتوانی متوسط در اندام فوقانی بودند. نتایج مدل رگرسیون با ضریب تعیین ۰/۲۰۷ نشان داد ارتعاش تمام بدن در حضور سایر متغیرهای پیشگو، اثر معنیداری بر امتیاز ناتوانی دارد (۰/۰۵>p).
نتیجه گیری: در رانندگان ماشینهای معدنی سطح مواجهه با ارتعاش تمام بدن بالاتر و سطح مواجهه با ارتعاش دست-بازو پایینتر از حد مجاز کشوری قرار داشت. نتایج تأیید نمود که ارتعاش تمام بدن ناشی از ماشینهای معدنی، بر سطح ناتوانی رانندگان اثرگذار است.
افروز رستم پور، حیدر محمدی، رزاق رحیم پور، فاطمه سروی، الهه درتاج، منصور ضیائی، خانم سیمین صفرپور، عبدالرسول رحمانی،
دوره 9، شماره 4 - ( 12-1400 )
چکیده
زمینه و هدف: خستگی روحی و جسمی پرسنل فرودگاه، باعث کاهش استانداردهای شغلی و تمرکز مفید آنان میشود. هدف از پژوهش حاضر، بررسی کیفیت خواب و تأثیر آن بر شکست شناختی و عملکرد شغلی در بین پرسنل فرودگاه بود.
روشکار: در این مطالعهی توصیفی- تحلیلی، تعداد ۲۰۰ نفر از پرسنل یک فرودگاه به روش نمونهگیری در دسترس و سهمیهای انتخاب گردید. ابزار جمعآوری اطلاعات شامل چهار پرسشنامهی مشخصات دموگرافیک، کیفیت خواب، شکست شناختی و عملکرد شغلی بود. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از آمار توصیفی و آزمونهای ضریب همبستگی و رگرسیون استفاده شد.
یافتهها: نتایج مطالعهی حاضر نشان داد که نمرهی کیفیت خواب، شکست شناختی و عملکرد شغلی به ترتیب ۳/۲۳ ± ۶/۷۸، ۲۲/۳۶ ± ۶۵/۲۰ و ۵/۵۹ ± ۳۹/۵۹ بود. میانگین نمرهی کیفیت خواب پرسنل در دو حیطهی تأخیر به خواب رفتن (۵/۸۲ ± ۱/۰) و طول مدت خواب (۱/۰۵ ± ۱/۴۳) بالاتر از زیرمقیاسهای دیگر بود. مطابق با یافتهها، بین نمرهی کیفیت خواب و نمرهی شکست شناختی با نمرهی عملکرد شغلی، رابطهی معکوس و معنیداری وجود داشت (P<۰/۰۵ ، r= -۰/۱۹۵)، در حالی که ارتباط میان نمرهی کیفیت خواب و نمرهی شکست شناختی، مستقیم و معنیدار بود (P<۰/۰۵ ، r= -۰/۳۸۹).
نتیجهگیری: یافتهها نشان داد که بین کیفیت خواب و شکست شناختی، رابطهی معنیداری وجود دارد، به طوری که با کاهش کیفیت خواب، شکست شناختی پرسنل فرودگاه نیز افزایش یافته و احتمالاً باعث افزایش خطای انسانی میشود. بنابراین با افزایش کیفیت خواب و راحتی و ارائهی راهکارهای ارگونومیک، میتوان تا حد زیادی از شکست شناختی پرسنل جلوگیری کرده و عملکرد شغلی را بالا برد.
رشید حیدری مقدم، علیرضا مرتضیپور، خدیجه نجفی قبادی، حمید سعیدنیا، سعیده مسافرچی،
دوره 10، شماره 3 - ( 10-1401 )
چکیده
اهداف: اهمیت شغل جراحی و میزان بار کار بالای آن بر کسی پوشیده نیست. تاکنون مطالعات مختلفی با ابزار ناسا-تیالایکس و دیگر ابزارهای رایج برای اندازه گیری بار کاری جراحان استفاده شده است. مطالعه حاضر به دنبال بررسی ارتباط بین بارکارذهنی جراحان با بهرهوری آنها از طریق اعتباریابی ابزار تخصصی این شغل در فرهنگ ایرانی میباشد.
روش کار: پس از بررسی روایی و پایایی ابزارهای "SURG-TLX" و بهره وری، از آنها در میان ۶۰ جراح برای بررسی ارتباط بارکاری با بهرهوری آنها (ابزار WHO-HPQ) استفاده گردید. از شاخصهای روایی محتوا، ضریب آلفا کرونباخ و ضریب همبستگی اسپیرمن برای تحلیل نتایج استفاده گردید.
یافتهها: هر دو ابزار در فرهنگ ایرانی دارای روایی و پایایی مطلوب بودند. نتایج ارتباط زیرمقیاسهای بارکارذهنی با ابعاد مختلف بهرهوری نشان داد که بین بعضی از ابعاد بار کارذهنی شامل نیازهای ذهنی (ضریب همبستگی ۰/۶۵- و سطح معناداری ۰/۰۲)، نیازهای فیزیکی (ضریب همبستگی ۰/۵۴- و سطح معناداری ۰/۰۴) و نیازهای زمانی (ضریب همبستگی ۰/۴۴- و سطح معناداری ۰/۰۲) با نمره کلی بهرهوری ارتباط معکوس و معنادار وجود داشت. علیرغم ارتباط معکوس بقیه ابعاد بار کار ذهنی با نمره کلی بهرهوری در جراحان، این ارتباط معنادار نبود. نتایج حاکی از ارتباط معکوس و معناداری بین بعضی از زیر مقیاسهای بارکارذهنی و بعضی از زیر مقیاسهای بهرهوری بود.
نتیجهگیری: علاوه بر امکان استفاده از این ابزارها در مطالعات آتی کشور ایران، با توجه به ارتباط مستقیم بارکاری و بهرهوری در جراحان، میتوان تدابیری برای حفظ بار کاری در سطح استاندارد و پیشگیری از کاهش بهره وری آنان اندیشید.
نرگس ادبی، حسن صبوری مقدم، عباس بخشیپور،
دوره 10، شماره 3 - ( 10-1401 )
چکیده
اهداف: عوامل انسانی در طراحی و توسعهی محصولات، از اهمیت بالایی برخوردار است. استخراج خواستههای پنهان کاربران، نیازمند مطالعهی همهی جوانب رفتاری آنها، از جمله حالات هیجانی در تعامل با محصولات در تمام مراحل انجام کار است. هدف این پژوهش، کاربست تلفیقی روش واکاوی وظیفه و اندازهگیری ابعاد هیجانی، برای تعیین حالات هیجانی کاربران در مراحل مختلف انجام کار و استخراج معیارهای رضایت کاربران میباشد.
روش کار: این پژوهش، جهتگیری کاربردی دارد و با رویکردی توصیفی/ اکتشافی، کاربری دو ابزار روزمره را، مورد بررسی قرار داده است. ۲۰ نفر از کاربران، برای شرکت در آزمون و مصاحبه به شیوهی غیراحتمالی انتخاب شدند. آزمودنیها فعالیت مورد آزمون را توسط هر ابزار، انجام دادند و مراحل انجام کار فیلمبرداری شد. پس از انجام کار، پرسشنامهی خودارزیابی هیجانی توسط آزمودنیها تکمیل شد و سپس با کاربران در مورد تجربهی کاربری ابزارها، مصاحبه صورت گرفت. برای ارزیابی نتایج پرسشنامه و مقایسهی میانگینها از آزمون پارامتری t استفاده شد.
یافتهها: یافتههای پرسشنامهی هیجانی نشان داد که حالات هیجانی افراد در مراحل مختلف انجام کار با یکدیگر تفاوت معنیدار دارند. میزان هیجانات تعیین شده در مراحل مختلف انجام کار نشاندهندهی نکات ضعف و قدرت محصولات مورد آزمون بود. با تجزیه و تحلیل فیلمها، مصاحبهها و نظرسنجیها، خواستههای کاربران استخراج و دستهبندی شدند.
نتیجهگیری: بهرهگیری از این روش میتواند جزئیات دقیقی از قابلیتهای کاربری ابزارهای مختلف و نیازهای کاربران، را آشکار سازد که میتواند به عنوان ابزار مناسبی برای طراحان و پژوهشگران در زمینهی تجربهی کاربری مورد استفاده واقع شود.
حامد احمدی، مجتبی نوراللهی، محمدرضا سلیمانی، احسان بیطرف،
دوره 10، شماره 4 - ( 12-1401 )
چکیده
اهداف: محیطهایی که ساختهی دست انسانها هستند میتوانند اثرات منفی و مثبتی بر کرهی زمین بگذراند. یکی از مصنوعهای دو جنبهای، ساخت و ساز بناهایی برای زندگی مردم است، ساختمانسازیهایی که به صورت بیقاعده و به سرعت در حال ساخت هستند، به مصرف بیرویهی منابع فسیلی و به اتلاف انرژی منجر میشوند. بنابراین یکی از مهمترین مواردی که در طراحی یک ساختمان مهم است، تأمین آسایش حرارتی آن میباشد؛ آسایشی که تأثیر مستقیم بر عملکرد شناختی انسانها دارد. در این پژوهش علاوه بر مبحث آسایش حرارتی به خستگی در کلاس درس که یکی از مؤلفههای تأثیرگذار در عملکرد شناختی دانشجویان است پرداختیم.
روش کار: در این پژوهش به بررسی و مقایسهی عملکرد شناختی افراد در محدودهی آسایش حرارتی و محدودهی پیشنهادی استاندارد اشری (American Society of Heating, Refrigerating and Air Conditioning Engineers) ASHERI پرداخته شد. برای بررسی عملکرد آنان در محدودههای مختلف دمایی، ۲۲۰ نفر از دانشجویان رشتهی معماری دانشگاههای شهر ایلام با روش نمونهگیری تصادفی سیستماتیک انتخاب شدند. وضعیت آسایش حرارتی، عملکردهای شناختی و خستگی افراد پس از اندازهگیری عوامل محیطی از طریق پرسشنامه و نرمافزارهای استاندارد عملکرد شناختی مورد ارزیابی قرار گرفت.
یافتهها: علاوه بر آسایش حرارتی که ارتباط مستقیم بر روی عملکرد شناختی دانشجویان دارد، گذر زمان نیز از این قاعده مستثنی نیست، به بیان دیگر عملکرد شناختی دانشجویان برگفته شده از آسایش حرارتی و گذر زمان است که تأثیر مستقیم در بازدهی علمی، ذهنی و همچنین بازدهی عملی آنان دارد پس از بررسی دادهها در این خصوص به نتایج معنیداری رسیدیم که بیانگر بیشترین بازدهی دانشجویان در شرایط آسایش حرارتی مناسب و در بازهی زمانی ۶۰ دقیقه ابتدایی شروع عملکرد آنان بوده است.
نتیجهگیری: نتایج این پژوهش نشان داد، حتی اگر در کلاس درس دانشجویان، آسایش حرارتی کلاسها بر اساس استاندارد ASHERI تأمین شده باشد عملکرد شناختی دانشجویان بعد از گذشت ۶۰ دقیقه از شروع کلاس افت پیدا خواهد کرد.
سیناز نیازی، فرزانه گندمی، لیلا غزاله، پرویز صوفیوند،
دوره 11، شماره 1 - ( 3-1402 )
چکیده
اهداف: یکی از اختلالات شایع اسکلتیعضلانی که تأثیر زیادی بر کیفیت زندگی، سلامت و بازده کاری افراد می گذارد، گردن درد مزمن است. هزینههای سنگین درمانهای دارویی و جستوجوی راهکارهای درمانی ساده و کم هزینه امری اجتنابناپذیر است. تکنیکهای کشش و رهاسازی بافتی از راهکارهای مؤثر در اصلاح اختلالات اسکلتیعضلانی هستند. در این مطالعه، سعی شد که اثربخشی آنها در کنترل درد و بهبود عملکرد کارکنان مبتلا به گردن درد مزمن غیراختصاصی بررسی شود.
روش کار: در این مطالعهی نیمهتجربی با گروه های موازی و طرح پیش آزمونپس آزمون، ۳۹ کارمند مبتلا به گردن درد مزمن غیراختصاصی با میانگین سنی ۲۵ تا ۴۵ سال، بهروش غیرتصادفی و دردسترس، از بین کارمندان پشتمیزنشین انتخاب شدند. افراد بهطور تصادفی در سه گروه کشش، رهاسازی و کنترل تخصیص یافتند و به مدت شش هفته، مداخلات را دریافت کردند. در ابتدا و پس از شش هفته، شدت درد با معیار دیداری، خستگی کیفی با پرسشنامهی خستگی چندبعدی و کیفیت زندگی با استفاده از پرسشنامهی SF-۳۶ بررسی شد. برای مقایسهی میانگینها از آنالیز کواریانس یک راهه استفاده و سطح معناداری ۰/۰۵ در نظر گرفته شد.
یافتهها: مقایسههای درونگروهی نشان داد که شدت درد، کیفیت زندگی و خستگی در هر دو گروه مداخله، بهطور معناداری بهبود یافته است (۰/۰۵P<). تمرینات کششی و رهاسازی، هر دو بر بهبود متغیرها تأثیر معناداری داشتند (۰/۰۵P<)؛ اما برتری با گروه تمرینات رهاسازی بود.
نتیجهگیری: شش هفته تکنیک رهاسازی و کشش در بیماران دچار به گردندرد مزمن غیراختصاصی، باعث کاهش درد و کاهش خستگی و افزایش کیفیت زندگی آنها میشود.
داریوش عظیمی، حسین قمری گیوی، علی رضاییشریف، علی شیخالاسلامی،
دوره 11، شماره 1 - ( 3-1402 )
چکیده
اهداف: مشاوران مدرسه مسئولیت پرداختن به نیازهای رشد تحصیلی، فردی/ اجتماعی و شغلی از طریق طراحی، اجرا، ارزیابی و تقویت برنامه جامع مشاوره مدرسه را بر عهده دارند که نتیجه آن، بهبود و ارتقاء موفقیت دانشآموزان است. از این رو، هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی مداخله مبتنی بر الگوی توانمندسازی بر عملکرد شغلی مشاوران مدرسه بود.
روش کار: روش پژوهش حاضر، آمیخته از نوع متوالی اکتشافی بود. بدین منظور، برای بررسی اثربخشی بسته آموزشی از روش نیمهتجربی با طرح پیشآزمون- پسآزمون با گروه کنترل استفاده شد. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی مشاوران مدرسه شاغل در دوره متوسطه اول شهرستان اردبیل (نواحی ۱ و ۲) در سالتحصیلی ۱۴۰۱-۱۴۰۰ بودند که از بین آنها بر اساس نقطه برش مقیاس عملکرد شغلی مشاور مدرسه (نمره ۸۶) و با در نظر گرفتن معیارهای ورود به پژوهش تعداد ۳۰ نفر به عنوان نمونه به روش نمونهگیری تصادفی انتخاب و با توجه به نتایج پیشآزمون به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل (هر گروه ۱۵ نفر) جایگزین شدند. اعضای گروه آزمایش در یک جلسه مقدماتی و ۱۱ جلسهی ۱۲۰ دقیقهای، محتوای آموزشی مورد نظر را دریافت کردند در حالی که اعضای گروه کنترل مداخلهای را دریافت نکردند. آزمون پیگیری نیز بعد از ۳ ماه صورت گرفت. دادههای بهدستآمده با استفاده از نرمافزار spss و آزمون تحلیل کوواریانس چندمتغیره مورد تجزیهوتحلیل قرار گرفت.
یافتهها: نتایج نشان داد که مداخله مبتنی بر توانمندسازی بر مؤلفههای عملکرد شغلی مشاوران مدرسه تأثیر مثبت و معناداری دارد. به این معنا که مشاوران مدرسه در نتیجهی شرکت در جلسات آموزشی مبتنی بر الگوی توانمندسازی، در ابعاد دانش (F= ۰/۲۰ و P= ۰/۰۰۱)، مهارت (F= ۰/۶۹ و P= ۰/۰۰۱) و نگرش و رفتار (F= ۰/۴۷ و P= ۰/۰۰۱) عملکرد مثبت و معناداری داشتند.
نتیجهگیری: آموزش محتوای مربوط به الگوی توانمندسازی روشی مؤثر در بهبود عملکرد مشاوران مدرسه است.
فاطمه علی بیگیان، حمیدرضا مکرمی، رضا کاظمی،
دوره 12، شماره 2 - ( 5-1403 )
چکیده
اهداف: مطالعه کیفی حاضر با هدف درک عوامل موثر بر عملکرد بهینه رانندگان اتوبوس با استفاده از رویکرد ارگونومی کلان و مدل سیستمهای کاری انجام شد. این موضوع مهم است؛ زیرا به شکافهای قابلتوجهی در ادبیات موجود درباره عوامل ارگونومیک و سازمانی موثر بر عملکرد راننده پرداخته است.
روش کار: در این مطالعه سیزده مصاحبه عمیق با رانندگان اتوبوس انجام شد. تجزیه و تحلیل محتوای کیفی دادهها با استفاده از نرمافزار MAXQDA۲۰۲۰ پس از جمعآوری دادهها انجام شد. کدها بر اساس نه دسته از عوامل موثر بر عملکرد، مربوط به پنج مولفه سیستم کاری که عبارتند از: سازمانی، فردی، محیطی، وظیفه و فناوری استخراج شدهاند.
یافتهها: تجزیه و تحلیل نشان داد که کارکنان عملکرد پایین را بیشتر به دلیل مشکلات ساختاری سازمانی و ویژگیهای مدیریتی گزارش کردهاند. این یافتهها نقش حیاتی عوامل سازمانی را در عملکرد راننده برجسته میکند.
نتیجهگیری: نتایج نشاندهنده آن است که مداخلات ارگونومیک با هدف قرار دادن مسائل ساختاری سازمانی و شیوههای مدیریتی میتواند عملکرد و رضایت رانندگان اتوبوس را به طور قابلتوجهی بهبود بخشد. بینش بهدستآمده از این تحقیق میتواند مداخلات عملی را برای بهبود شرایط کاری و عملکرد کلی این گروه شغلی ارائه دهد. این یافتهها با ارائه مسیری نوین به منظور تقویت سیستم کاری برای پشتیبانی بهتر از عملکرد راننده، کمک میکنند.
سیدهاقدس حسینی، زینب مرادیان هفت چشمه، فردین زندسلیمی، مهسا مشایخی،
دوره 12، شماره 4 - ( 12-1403 )
چکیده
اهداف: شکستهای شناختی موضوعی مهم جهت کاهش حوادث و افزایش عملکرد هستند و به عوامل متعددی بستگی دارند. با توجه به اینکه این مسئله در ماماها کمتر موردتوجه قرار گرفته، این مطالعه با هدف تعیین وضعیت شکستهای شناختی در ارتباط با عوامل فردی و ویژگیهای شخصیتی در ماماها انجام شده است.
روش کار: مطالعه حاضر بهصورت مقطعی در تابستان ۱۴۰۳ بر روی ۲۱۱ مامای شاغل در استان کرمانشاه انجام شد. نمونهها به روش در دسترس واردمطالعه شدند. از یک پرسشنامه سهبخشی استاندارد استفاده شد. قسمت اوّل اطلاعات دموگرافیک و قسمت دوم و سوم نیز به ترتیب سؤالات پرسشنامه شکستهای شناختی و نسخه کوتاه ویژگیهای شخصیتی نئو بودند. تجزیهوتحلیل اطلاعات در محیط نرمافزار ۲۴SPSS انجام شد.
یافتهها: نمرات شکستهای شناختی در سه بُعد حافظه، اقدام و توجه به ترتیب برابر با ۳/۰۴±۱۶/۷۹ و ۲/۸۰±۱۷/۴۱ و ۶۲/۳۰±۱۶/۳ بود. بین سن، سابقه کار و BMI با شکستهای شناختی رابطه مثبت و بین ورزش کردن و شکستهای شناختی رابطه منفی وجود داشت. بین شکستهای شناختی و روانرنجوری، سازگاری و تجربهپذیری رابطه مثبت و بین شکستهای شناختی و مسئولیتپذیری رابطه منفی وجود داشت.
نتیجهگیری: نتایج مطالعه حاضر نشان داد که وضعیت شکستهای شناختی در ماماها با عوامل فردی و ویژگیهای شخصیتی آنها ارتباط معنادار دارد. برایناساس، توجه به ویژگیهای شخصیتی در هنگام طراحی مداخلات شناختی میتواند مؤثر باشد.
کامیار رستمآبادی، یداله حمیدی، محمد بابامیری، لیلی تاپاک، زهرا طوسی،
دوره 12، شماره 4 - ( 12-1403 )
چکیده
اهداف: مراکز بهداشتیدرمانی بهعنوان اوّلین سطح ارائه مراقبت سلامت به مردم هستند و عملکرد کارکنان این مراکز برای دستیابی به اهداف نظام سلامت حائز اهمیت است. ازآنجاکه یکی از عوامل تأثیرگذار بر عملکرد شغلی کارکنان، فرهنگ سازمانی است، مطالعه حاضر با هدف تعیین ارتباط بین فرهنگ سازمانی و عملکرد شغلی کارکنان انجام شده است.
روش کار: مطالعه حاضر به روش توصیفیتحلیلی و مقطعی بر روی ۲۱۰ نفر از کارکنان یکی از مراکز بهداشت استان کرمانشاه به روش سرشماری در طی سالهای ۱۴۰۱-۱۴۰۰ انجام شد. جهت جمعآوری اطلاعات، از پرسشنامههای استاندارد استفاده شد که شامل پرسشنامه استاندارد فرهنگ سازمانی دنیسون و پرسشنامه ارزیابی عملکرد شغلی کارکنان بود. اطلاعات جمعآوریشده وارد نرمافزار ۲۵SPSS- و با آزمونهای آماری تجزیهوتحلیل شدند. سطح معنیداری کمتر از ۰/۰۵ در نظر گرفته شد.
یافتهها: نتایج نشان داد ابعاد فرهنگ سازمانی با ابعاد عملکرد شغلی کارکنان رابطه مستقیم و معناداری دارد (۰/۰۵p<). همچنین، سن و سابقه کار با عملکرد شغلی کارکنان در دو بُعد «کیفیت کار و ابتکار عمل» رابطه معکوس دارد. ازسویدیگر، جنسیت کارکنان با تمامی ابعاد «رهبری سازمانی» و وضعیت تأهّل با بُعد «ابتکار عمل» رابطه معناداری دارند (p<۰/۰۵).
نتیجهگیری: فرهنگ سازمانی با ابعاد عملکرد شغلی کارکنان رابطه مستقیم و معناداری دارد. بنابراین، میتوان با ارتقای فرهنگ سازمانی، شاهد تغییرات مؤثر و پایدار در عملکرد شغلی کارکنان بود. همچنین، برخی از متغیّرهای دموگرافیک با سطح عملکرد شغلی کارکنان در ارتباطاند که مدیران سازمان در هنگام استخدام باید به این متغیّرها توجه کنند.
مریم ممتازبخش، سعید قاسمی، نبی امیدی، محمدرضا امیدی، وحیده منتی،
دوره 13، شماره 2 - ( 6-1404 )
چکیده
زمینه و هدف: اختلالات اسکلتی-عضلانی از چالشهای اصلی سلامت شغلی در صنایع با شرایط کاری چالش برانگیز مانند پتروشیمی هستند. این مطالعه با هدف بررسی تأثیر مداخله ترکیبی ارگونومیک و ورزشی بر کاهش درد و بهبود عملکرد حرکتی کارکنان پتروشیمی ایلام انجام شد.
روش کار: این پژوهش نیمهتجربی با طرح پیشآزمون-پسآزمون بر روی ۴۰ کارگر مرد انجام شد. شرکتکنندگان به صورت تصادفی به دو گروه مداخله (ترکیب آموزش ارگونومی و تمرینات ورزشی) و کنترل تقسیم شدند. دادهها با پرسشنامههای نوردیک (NMQ) و عملکرد حرکتی (MPQ) جمعآوری و با آزمونهای t مستقل و تحلیل واریانس با اندازهگیری مکرر تحلیل شدند.
یافتهها: مداخله ترکیبی منجر به کاهش معنادار درد کمر (۵۵٪)، شانه (۵۶٪) و زانو (۵۷٪) و بهبود نمره کل عملکرد حرکتی (۴۳٪) شد (p < 0.001). اندازه اثر کوهن در محدوده ۱.۸ تا ۲.۵ نشاندهنده اثربخشی بالا بود.
نتیجهگیری: ترکیب مداخلات ارگونومیک و ورزشی منجر به کاهش معنادار دردهای اسکلتی-عضلانی و بهبود عملکرد حرکتی در کارکنان پتروشیمی شد. این یافتهها نشاندهنده تأثیر مثبت مداخله بر شاخصهای عملکرد حرکتی کارکنان است.
نبی امیدی، مریم شکری، هادی مفتاحی، محمدرضا امیدی، فرشید مدیری،
دوره 13، شماره 2 - ( 6-1404 )
چکیده
زمینه و هدف: پروفایلهای عقبنشینی پنهان بهعنوان یکی از پدیدههای رفتاری کمتر مشهود در محیطهای شغلی، میتوانند پیامدهای مهمی بر شاخصهای حیاتی عملکرد منابع انسانی داشته باشند. پژوهش حاضر با هدف تحلیل تأثیر این پروفایلها بر «قصد ترک شغل»، «مقاصد شغلی» و «عملکرد شغلی» در کارکنان بیمارستان بوستان اهواز انجام شد
روش کار: مطالعه حاضر از نوع توصیفی-پیمایشی و کاربردی است. جامعه آماری شامل ۲۴۰ نفر از کارکنان بیمارستان بوستان اهواز بوده که با استفاده از فرمول کوکران، نمونهای به حجم ۱۴۶ نفر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. ابزار گردآوری دادهها مجموعهای از پرسشنامههای استاندارد و معتبر در حوزه منابع انسانی بود. دادهها از طریق نرمافزارهای SPSS و SmartPLS تحلیل شدند و روایی و پایایی ابزار با شاخصهای آماری KMO، بارتلت، AVE، CR و Rho_A ارزیابی و تأیید شد.
یافتهها: نتایج تحلیل مسیر نشان داد که پروفایلهای عقبنشینی پنهان با قصد ترک شغل رابطه مثبت و معناداری دارند (β = 0.636, t = 13.297)، درحالیکه بر مقاصد شغلی (β = -0.482, t = 9.519) و عملکرد شغلی (β = -0.803, t = 21.079) تأثیر منفی و معناداری دارند. مقادیر t برای همه روابط بالاتر از ۱.۹۶ و سطوح معناداری کمتر از 0.001 بودند
نتیجهگیری: پروفایلهای عقبنشینی پنهان نقش مهمی در افت عملکرد و افزایش گرایش به ترک شغل دارند. یافتههای این پژوهش بر لزوم شناسایی زودهنگام الگوهای رفتاری پنهان و طراحی مداخلات روانشناختی و مدیریتی برای ارتقاء انگیزش و نگهداشت کارکنان تأکید میکند.
تیمور الهیاری، اکرم محمودی،
دوره 13، شماره 2 - ( 6-1404 )
چکیده
زمینه و هدف: در محیطهای کاری پرفشار امروزی، تابآوری فردی کارکنان و جو ارگونومی از عوامل کلیدی در حفظ بهرهوری و رفاه نیروی انسانی محسوب میشوند. جو ارگونومی نشان دهندهی درک کارکنان از میزان توجه و حمایت سازمان نسبت به طراحی و اصلاح شغل برای ارتقای (سلامت و رفاه کارکنان ) و (عملکرد عملیاتی ) آنها اشاره دارد این مطالعه با هدف بررسی ارتباط بین جو ارگونومی و تابآوری کارکنان در یک شرکت گاز انجام شد.
روش کار: پژوهش حاضر از نوع توصیفی-تحلیلی و مقطعی بود و دادهها با استفاده از دو پرسشنامه معتبر جو ارگونومی و تابآوری جمعآوری شد. نمونهگیری به روش خوشهای تصادفی در میان 170 نفر از کارکنان ادارات مرکزی و منطقهای این شرکت انجام شد. تجزیه و تحلیل داده ها توسط نرم افزار spss ، آمار توصیفی و آزمون های همبستگی، تی تست تک نمونه ای و رگرسیون انجام شد.
یافتهها: نتایج نشان داد که میانگین جو ارگونومی، عملکرد عملیاتی، رفاه و تابآوری فردی کارکنان بالاتر از سطح میانگین نظری بوده و بین تمامی ابعاد جو ارگونومی با تابآوری، رابطهای مثبت و معنادار وجود داشته، اما میان متغیرهای دموگرافیک و تاب آوری فردی کارکنان ارتباط معناداری وجود ندارد.
نتیجه گیری: جو ارگونومی مطلوب نقش موثری در کاهش استرس و بهبود شرایط روانی محیط کار ایفا میکند ارتقای سلامت جسمانی و روانی، کاهش استرس، افزایش رضایت شغلی و بهبود کیفیت زندگی کاری به شکلهای گوناگون بر تابآوری کارکنان تاثیرگذار باشد. توجه سازمان به مباحث ارگونومیک و راهبردهای حمایتی برای بهبود وضعیت ارگونومی محیط کار میتواند منجر به ارتقا سطح تابآوری فردی کارکنان گردد.