324 نتیجه برای نوع مطالعه: پژوهشي
یداله حمیدی، فرشید شمسائی، مهدی بگلری، زهرا طوسی، مریم فرهادیان،
دوره 5، شماره 3 - ( 8-1396 )
چکیده
زمینه و هدف: توجه به تعارض سازمانی و افسردگی اعضای هیئت‌علمی که خود آموزش‌دهندگان اصلی یک نظام آموزشی هستند، بسیار ضروری است زیرا افزایش تعارض سازمانی منفی میتواند بر کاهش سلامت عمومی افراد تأثیرگذار باشد. بنابراین این مطالعه با هدف بررسی رابطۀ افسردگی شغلی با تعارض سازمانی در اعضای هیئت‌علمی انجام شد.
روشکار: این تحقیق از نوع همبستگی است و جامعۀ پژوهش‌شده، اعضای هیئت‌علمی علوم پایۀ ۷ دانشکدۀ تابعۀ دانشگاه علوم پزشکی در شهر همدان، به تعداد ۲۴۴ نفر و به‌صورت سرشماری در سال ۱۳۹۶ش بوده‌اند. برای جمعآوری اطلاعات، از پرسشنامۀ گلدبرگ و هیلر، به قصد سنجش افسردگی و پرسشنامۀ تعارض سازمانی استفاده شد. تحلیل داده‌ها به کمک روش‌های آمار توصیفی و ضریب همبستگی پیرسون و روش تحلیل رگرسیون برای مدلسازی با کمک نرمافزار SPSS نسخه ۱۶ انجام گرفت.
یافته‌ها: میانگین نمرۀ افسردگی، تعارض سازمانی، تعارض با مدیر، هم‌ردیفان و مرئوس، به ترتیب ۰/۸، ۲۲ و ۶/۷، ۷/۹ و ۷/۴ بوده است. نتایج حاکی از وجود همبستگی و ارتباط مثبت و معنی‌دار بین افسردگی و تعارض سازمانی (۰/۴۱۵=r،۰/۰۰۱=P) بود. این ارتباط در دو بُعد تعارض با هم‌ردیفان (۰/۶۱۵=r، ۰/۰۰۱=P) و تعارض با مرئوس (۰/۶۲۸=r، ۰/۰۰۱=P) نیز مشاهده شد، ولی در بُعد تعارض با مدیر، ارتباط معنی‌داری دیده نشد.
نتیجه گیری: با توجه به وجود همبستگی بین تعارض سازمانی و افسردگی و ارتباط مثبت و مستقیم بین آنها، باید بر عوامل مختلف ایجاد تعارض در جامعۀ پژوهش‌شده تمرکز کرد و برای رفع و بهبود آنها به اقداماتی دست زد.
رشید حیدری مقدم، محمد بابامیری، مجید معتمدزاده، نسرین نوری،
دوره 5، شماره 3 - ( 8-1396 )
چکیده
زمینه و هدف: طراحی ابزار ممکن است نقش مهمی در توسعه مشکلات مرتبط با کار در دست و ساعد داشته باشد. با بهبود ویژگی‌های ارگونومیک ابزاردستی، سلامت کاربران و رضایت آنها ممکن است تحت تأثیر مثبت قرار گیرد. هدف از اجرای این پژوهش ارزیابی ناراحتی موضعی ناشی از استفاده از مدادهای رایج مورد استفاده توسط دانش آموزان مقطع ابتدایی و مقایسه آن با مداد ارگونومیک طراحی شده است.
روشکار: در این مطالعه، ۵۰ دانش‌آموز دختر که همگی راست دست بودند جهت انجام بررسی احساس ناراحتی موضعی هنگام استفاده از مدادهای رایج مورد استفاده خود و مداد ارگونومیک طراحی شده شرکت کردند. با هر نوع نوشت‌افزار مورد بررسی در مطالعه یک پاراگراف شامل پنج‌خط از کتاب فارسی نوشتند. در انتها نظرات آنها با استفاده از پرسشنامه LPD (ناراحتی وضعیتی موضعی) جمعآوری و با استفاده از آزمون‌های آماری من-ویتنی و t مستقل و توسط نرمافزار آماری SPSS نسخه ۲۳ آنالیز گردید.
یافته‌ها: نتایج به دست آمده از مقیاس LPD نشان داد که این مقیاس به منظور ارزیابی ناراحتی وضعیتی موضعی در بین دانش آموزان مدارس میتواند بسیار مفید باشد. همچنین نتایج مقایسه میانگین دادههای حاصل از پرسشنامه LPD نشان داد که بین مدادهای رایج و مداد طراحی شده تفاوت معنی‌داری از نظر ایجاد ناراحتی وضعیتی موضعی وجود دارد.
نتیجه‌گیری: در این مطالعه مشخص شد که استفاده از مدادهای رایج باعث ایجاد درد، فشار، ناراحتی موضعی در دست، ساعد و شانه می‌شود. و استفاده از مداد ارگونومیک طراحی شده فشار و درد وارده بر دست و شانه را کاهش می‌دهد.
محمد بابامیری، رشید حیدری مقدم، بهنام محمدی، یونس محمدی،
دوره 5، شماره 3 - ( 8-1396 )
چکیده
زمینه و هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین شخصیت پویا با ایجاد شبکۀ ارتباطی با میانجی‌گری خشنودی شغلی انجام‌شده است.
روش کار: در این مطالعه طرح پژوهش از نوع همبستگی، از طریق الگویابی معادلات ساختاری (Structural Equation Modeling) است. جامعۀ مد نظرِ پژوهش حاضر تمام پرستاران شاغل در بیمارستانهای دولتی شهر همدان بودند که براساس روش نمونه‌گیری تصادفی ساده تعداد ۳۰۰ نفر بهعنوان نمونۀ پژوهش حاضر انتخاب شدند. ابزارهای استفاده شده در این تحقیق مقیاس شخصیت پویای Bateman و Crant، پرسشنامۀ خشنودی شغلی کلی Brayfield و Roth و زیربعد ایجاد شبکۀ ارتباطی پرسشنامۀ رفتارهای پویایAshford و Black بودند. ارزیابی الگوی پیشنهادی با استفاده از روش همبستگی و تحلیل مسیر و با استفاده از نرم افزارهایSPSS و AMOS نسخۀ۱۸ انجام شد.
یافته‌ها: نتایج همبستگی پیرسون نشان داد که بین شخصیت پویا با خشنودی شغلی و ایجاد شبکۀ ارتباطی رابطۀ مثبت و معنی‌داری وجود دارد. نتایج تحلیل مسیر از برازندگی الگو با داده‌ها حمایت کرد. یافته‌ها نشان داد که خشنودی شغلی، رابطۀ بین شخصیت پویا با ایجاد شبکۀ ارتباطی را میانجی‌گری می‌کند.
نتیجه‌گیری: خشنودی شغلی موجب تقویت تلاش افرادِ با شخصیت پویا برای ایجاد شبکۀ ارتباطی می‌شود و شبکۀ ارتباطی شغلی را گسترده‌تر می‌کند.
سعید ایل بیگی، ابوذر کبوتری، محمد اسماعیل افضل پور، حسین فرزانه،
دوره 5، شماره 3 - ( 8-1396 )
چکیده
زمینه و هدف: وضعیت نامطلوب نشستن و انحراف از وضعیت مطلوب قامتی یکی از عوامل مؤثر در میزان سلامت دانش‌آموزان در کلاس است. لذا هدف از این پژوهش، بررسی ارتباط بین وضعیت نشستن در کلاس درس و دردهای اسکلتی – عضلانی دانش آموزان پسر مقطع ابتدایی بود.
روشکار: در این پژوهشِ همبستگی، تعداد ۶۰ نفر از دانش‌آموزان پسر ابتدایی شهرستان بیرجند به‌صورت تصادفی- خوشه ای به عنوان نمونه آماری انتخاب شده اند و با استفاده از دو دوربین فیلم‌برداری وضعیت نشستن هر دانش آموز فیلم‌برداری شد. سپس وضعیت‌های مورد نظر استخراج و با استفاده از نرمافزار تحلیل حرکت کینوا، تجزیه‌وتحلیل شدند. همچنین، جهت اندازهگیری میزان شیوع درد از پرسشنامه استاندارد نوردیک استفاده شد. کلیه محاسبات آماری با استفاده از نرمافزار SPSS نسخه ۲۱ در سطح معنی‌داری (۰/۰۵≤p). انجام شد.
یافته‌ها: آزمون ضریب همبستگی اتا نشان داد که بین زاویه خمش کمر و گردن، زاویه چرخش کمر و گردن و درد اسکلتی عضلانی کمر و گردن ارتباط معنی‌داری وجود دارد (۰/۰۵≤p). همچنین، شیوع درد کمر و گردن در بین دانش‌آموزان به ترتیب ۴۰ و ۳۸/۳۳ درصد بود که در حد نسبتاً بالایی است.
نتیجه‌گیری: وضعیت نشستن اکثر دانش‌آموزان در کلاس‌های درس نامطلوب و آسیب‌زا است. بنابراین، انجام مداخلات اصلاحی و آموزش وضعیت صحیح نشستن در بین دانش‌آموزان مقاطع ابتدایی توصیه می‌شود.
رشید حیدری مقدم، محمد بابامیری، مجید معتمدزاده، مریم فرهادیان، کمال ابراهیمی،
دوره 5، شماره 4 - ( 12-1396 )
چکیده
زمینه و هدف: ایستگاه کاری تأثیر عمده بر اختلالات اسکلتی ـ عضلانی دارد، و به همین دلیل توجه به ایستگاه کاری کارکنان ضروری است. این بررسی با هدف مشخص کردن تأثیر ایستگاه کاری بر دردهای اسکلتی ـ‌عضلانی در کارکنان اداری انجام شده است.
روش کار: ۳۰نفر کارمند اداری در این بررسی توصیفی ـ تحلیلی شرکت کردند. داده‌ها با استفاده از پرسشنامۀ اختلالات اسکلتی ـ‌عضلانی نوردیک در مداخلۀ طراحی ارگونومیک سه ایستگاه کاری (نشسته، ایستاده و نشسته ـ‌ایستاده) قبل و بعد از مداخله جمعآوری و برای تحلیل داده‌ها از آزمون t و رگرسیون چندگانه استفاده شد.
یافته‌ها: میانگین (انحراف معیار) سن و سابقۀ کار ۳۰ کارمند شرکت‌کننده به‌ترتیب ۳/۴۴(۵) و ۲۰(۵) سال بود. بین نوع ایستگاه کاری قبل و بعد از مداخله، با ابراز ناراحتی‌های اسکلتی ـ عضلانی، ارتباط معنی‌دار (۰/۰۲P=) و همچنین بین متغیرهای اختلالات اسکلتی ـ عضلانی در شانه، گردن، کمر و دست/مچ دست با ایستگاه‌های کاری ارتباط معنی‌دار وجود داشت. ارتباط بین سن، سابقۀ کار و شاخص BMI با اختلالات اسکلتی ـ عضلانی هم معنی‌دار بود.
نتیجه گیری: با توجه به نتایج این بررسی، بهترین ایستگاه کاری موقعیت نشسته ـ ایستاده است. بنابراین، با تغییر نوع ایستگاه‌های کاری، ناراحتی‌های اسکلتی ـ عضلانی کارمندان به‌طور مطلوب کاهش می‌یابد.
فاطمه هاشم پور، ناصر صدرا ابرقویی،
دوره 5، شماره 4 - ( 12-1396 )
چکیده
زمینه و هدف: فرآیند طراحی و ساخت در شرکت های الکترونیکی، بیشترین مدت‌زمان کار با رایانه را به خود اختصاص می دهد. به علت فراوانی اختلالات اسکلتی ـ عضلانی در کاربران رایانه لازم است که محققان نسبت به شناسایی ریسک فاکتورها و مشکلات ارگونومیکی و راه های کاهش آنها اقدام کنند.
روش کار: این مطالعۀ توصیفی- تحلیلی، به صورت مداخله ای در شرکت مهندسی به پژوه در اصفهان انجام شد. بررسی آماری به صورت سرشماری (۳۱ نفر) انجام شده و از پرسشنامۀ نوردیک و روش ارزیابی سریع تنش اداری (ROSA) برای ارزیابی ریسک فاکتورهای ارگونومی استفاده شد. آنالیزآماری داده ها با آزمون ناپارامتری مک نمار و ویلکاکسون و استفاده از نرمافزار SPSS انجام شد.
یافته‌ها: نتایج حاصل از پرسشنامۀ نوردیک قبل از مداخلۀ ارگونومی فراوانی مشکلات در ناحیۀ آرنج صفر، ناحیۀ کمر، فوقانی پشت، گردن و شانه را با فراوانی ۳۸- ۴۵ درصد نشان می دهد. ارزیابی ریسک فاکتورهای ارگونومیکی حاصل از پرسشنامۀ ارزیابی سریع تنش اداری قبل از مداخله، نشان می دهد که ۳۵/۵% (۱۱نفر) در سطح ریسک کم؛ ۳۸/۷% (۱۲نفر) در ناحیۀ هشدار و ۲۵/۸% (۸نفر) در ناحیۀ ضرورت انجام مداخلۀ ارگونومی قرار دارند. بررسی های آماری پس از اجرای مداخلات ارگونومیکی نشان می دهد که تعداد افراد در ناحیۀ هشدار و ضرورت کمتر از تعداد افراد قبل از مداخله بوده است.
نتیجه گیری: بیشترین اختلالات اسکلتی ـ عضلانی در ناحیۀ گردن، کمر، فوقانی پشت و شانه‌ها گزارش شد. نتایج آماری بعد از مداخله‌های ارگونومیکی، نشان دهندۀ کاهش این اختلالات است. نتایج منجر به درک این موضوع شد که خطر‌های موجود در شرکت های الکترونیکی به ویژه بروز ضایعات اسکلتی ـ عضلانی را می توان با مداخله‌های ارگونومی و تکیه بر اقدامات مهندسی، مدیریتی و آموزشی کاهش داد.
رضا طهماسبی، مجید معتمدزاده، صدف ترکاشوند، مهرداد عنبریان، مریم فرهادیان،
دوره 5، شماره 4 - ( 12-1396 )
چکیده
زمینه و هدف: بسیاری از کارگران از جمله جوشکاران، در طول نوبت‌کاری و هنگام کار پوسچرهای نامناسبی دارند، بررسی چنین پوسچرهایی به منظور انجام اقدامات اصلاحی اهمیت بسزایی دارد. از این رو مطالعۀ حاضر با هدف ارزیابی فعالیت عضلات جوشکاران در پوسچرهای رایج جوشکاری در خطوط انتقال گاز انجام شد.
روش کار: این مطالعۀ مقطعی از نوع توصیفی ـ تحلیلی روی ۱۵ نفر از جوشکاران منطقۀ هفت عملیات انتقال گاز انجام شد. پس از انجام بررسی‌های لازم، سه پوسچر که بیشترین استفاده را در خطوط انتقال گاز داشتند، به منظور ارزیابی فعالیت عضلات شناسایی شد. فعالیت الکترومیوگرافی سطحی عضلات راست کنندۀ ستون مهره‌ای، دوسر رانی، پهن داخلی، دوقلوی داخلی، دوقلوی خارجی، درشت‌نی قدامی، راست شکمی، مایل داخلی شکم، مایل خارجی شکم و نیم وتری در سه پوسچر در این مطالعه ثبت و براساس حداکثر انقباض ارادی (MVC) تجزیه و تحلیل شد.
یافته‌ها: نتایج نشان داد که میانگین فعالیت عضلات در پوسچر زانوزده به صورت معناداری نسبت به دو پوسچر دیگر کمتر بود (P<۰/۰۰۱). مقایسۀ میانگین فعالیت هر عضله در پوسچرهای ارزیابی شده نشان داد که بیشترین فعالیت مربوط به عضلات درشت‌نی قدامی، پهن داخلی و دوسر رانی بود. عضلات شکم کمترین فعالیت را داشتند.
نتیجه گیری: فعالیت عضلات جوشکاران در پوسچرهای ارزیابی شده بسیار بالا بود. براساس یافته‌های این مطالعه، فعالیت عضلات به‌شدت تحت تأثیر نوع پوسچر و زاویۀ مفاصل بود. به‌طوری‌که فعالیت عضلات در پوسچر زانوزده با توجه به زاویه مناسب مفاصل و انتقال مستقیم نیروی وزن بدن نسبت به دو پوسچر دیگر کم بود.
زهرا پیرمرادی، رستم گلمحمدی، جواد فردمال، مجید معتمدزاده طرقبه،
دوره 5، شماره 4 - ( 12-1396 )
چکیده
زمینه و هدف: روشنایی نامناسب در محیط کار میتواند سبب وضعیت نامتعارف در پوسچر کاری شاغلین دفتری شود. تامین‌نبودنِ شرایط ارگونومیک در دفاتر اداری به دلیل ایجاد پوسچر نامناسب هنگام کار، میتواند سبب افزایش فشار به اندام اسکلتی عضلانی شده و در دراز مدت اختلالاتی را ایجاد کند. در این مقاله ارتباط روشنایی محیط کار با وضعیت بدن کارکنان اداری بررسی شده است.
روش کار: در این مطالعه، شدت روشنایی موضعی در سطح افقی کار و در ارتفاع عمودی چشم ناظر، همچنین شدت روشنایی عمومی براساس الگوی انجمن مهندسان روشنایی با دستگاهSEKONICC-۷۰۰۰ اندازهگیری شد. همچنین برای بررسی میزان شیوع و شدت دردهای اختلالات اسکلتی عضلانی به ترتیب از پرسشنامۀ نوردیک و نقشۀ بدن و برای ارزیابی سریع تنش اداری از چکلیست (ROSA: Rapid Office Strain Assessment) استفاده شد و داده های مطالعه با نرمافزارSPSS ۲۱ تجزیه و تحلیل شد.
یافته‌ها: نتایج مطالعه نشان داد که میانگین شدت روشنایی عمومی، موضعی در سطح کار و سطح چشم به ترتیب۳۰/۶%، ۳۳/۹ % و ۳۸/۴% کمتر از حد الزام کشوری (OEL)بود. ناحیۀ گردن و کمر بالاترین اختلالات اسکلتیعضلانی را بین افراد بررسی‌شده داشتند. بیشترین درصد فراوانی نمره در روش ROSA نمرۀ ۵ به میزان ۴۱/۷% بود و بین شدت روشنایی موضعی و نمرۀROSA ارتباط معناداری وجود داشت.
نتیجه گیری: میزان شدت روشنایی میتواند بهعنوان یکی از عوامل تاثیرگذار بر پوسچر در کارکنان اداری قلمداد شود. بهبود روشنایی میتواند با اصلاح پوسچر به کاهش شدت دردهای اسکلتیعضلانی و وضعیت بدن کارکنان و به دنبال آن افزایش راحتی آنها کمک کند.
محمد امین موعودی، سید نورالدین موسوی نسب،
دوره 5، شماره 4 - ( 12-1396 )
چکیده
زمینه و هدف: مشکلات و عوارض ناشی از نامناسب بودن ابعاد میز و صندلی در تغییر شکل تن کودکان از مسائل مورد توجه در جهان و هدف از این پژوهش بررسی روند تغییرات ابعاد آنتروپومتریک دانش‌آموزان ابتدایی استان مازندران سال‌های ۱۳۷۱ و ۱۳۹۳ است.
روش کار: در دو بررسی مقطعی در سال‌های ۱۳۷۱ و ۱۳۹۳ اطلاعات آنتروپومتریک دانش‌آموزان دورۀ ابتدایی در محدودۀ سنی ۶ تا ۱۱ سال جمعآوری و در سال ۱۳۷۱ از جامعۀ دانش‌آموزی ۲۵۴۲۰۴ نفری، تعداد ۱۷۵۸ نفر و در سال ۱۳۹۳ از جامعۀ دانش‌آموزی ۲۰۸۸۲۰ نفری، تعداد ۲۳۳۶ نفر با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای انتخاب شدند. سال ۱۳۷۱ اندازهگیری با آنتروپومتر مکانیکی، و سال ۱۳۹۳، اندازهگیری با استفاده از صندلی آنتروپومتری، دوربین عکاسی و نرمافزار فتوگرافیکال آنتروپومتر ساخته‌شده توسط محقق انجام شد. در این بررسی پارامترهای وزن، طول قد، ارتفاع نشسته، ارتفاع شانۀ نشسته، پهنای عرضی شانه‌ها، پهنای باسن، ضخامت ران، طول باسن رکبی نشسته، طول باسن زانو نشسته و... اندازهگیری شد و دادههای بررسی با استفاده از نرمافزار SPSS نسخۀ ۲۰ تحلیل شد.
یافته‌ها: مقایسۀ دو بررسی نشان داد که میانگین (انحراف معیار) وزن دانش‌آموزان پسر از ۲۵/۸۲ (۵/۹) به ۳۲/۱۷ (۱۱/۰۳) کیلوگرم (۶/۳۵ کیلوگرم افزایش) و وزن دختران از ۲۵/۱۹ (۶/۵) به ۳۳/۱۰ (۱۲/۵۰) کیلوگرم (۷/۹۱ کیلوگرم افزایش)، و طول قد پسران از ۱۲۷/۲۶ (۶/۹) به ۱۳۴/۸۰ (۱۰/۸۴) سانتی‌متر (۷/۵۴ سانتی‌متر افزایش) و طول قد دختران از ۱۲۶/۵ (۱۰/۱) به ۱۳۳/۳۰ (۱۱/۸۰) سانتی‌متر (۶/۸ سانتی‌متر افزایش) افزایش یافته و در سایر فاکتورهای آنتروپومتری نیز تغییراتی داشته‌اند.
نتیجه گیری: نتایج بررسی تغییر در اندازه‌های آنتروپومتری دانش‌آموزان را طی ۲۲ سال نشان می‌دهد و نیاز به دقت در طراحی و ساخت وسایل کودکان به‌خصوص میز و صندلی مورد استفاده در مدارس را مشخص می‌کند.
احسان اله حبیبی، مینا صالحی، علی طاهری، قاسم یادگارفر،
دوره 5، شماره 4 - ( 12-1396 )
چکیده
زمینه و هدف: اخیراً روش جدیدی برای طبقه‌بندی بار کاری فیزیکی بر مبنای شبکۀ استنتاج عصبی ـ فازی تطبیقی (ANFIS: Adaptive Neuro Fuzzy Inference System) ابداع شده است. هدف از این بررسی بهینه‌سازی این مدل به منظور کاهش خطا و افزایش دقت مدل در طبقه‌بندی بار کاری فیزیکی بود.
روش کار: سی مرد سالم بین ۲۱ تا ۴۲ سال با در نظر گرفتن معیارهای ورود به بررسی به صورت تصادفی انتخاب شدند. ضربان قلب و میزان اکسیژن مصرفی نمونه‌ها، حین انجام تست پله، همچنین حداکثر توان هوازی آنان با تست تردمیل مستقیماً اندازهگیری شد. پس از محاسبۀ %VO۲max[۱] بهعنوان استاندارد طلایی طبقه‌بندی بار کاری فیزیکی، میان ورودی‌های مدل و بار کاری فیزیکی بهعنوان خروجی، روابط محاسباتی مربوط در نرمافزار متلب ایجاد و سپس الگوریتم ژنتیک بهعنوان تکنیک بهینه‌سازی به مدل اعمال شد.
یافته‌ها: میانگین دقت مدل بهینه‌شده به ۹۷/۹۲درصد افزایش یافت. این مقدار در مدل پایه ۹۲/۹۵درصد بود. خطای جذر میانگین مربعات (RMSE: Root Mean Square Error) مدل بهینه‌شده و پایه به‌ترتیب ۵/۴۱۸۶ و ۳/۱۸۸۲ و حداکثر محدودۀ خطای مدل بهینه‌شده در براورد بار کاری فیزیکی ۵±% بود.
نتیجه گیری: نتایج پژوهش کارایی مطلوب مدل بهینه‌شده را در تخمین بار کاری فیزیکی کاملاً تأیید می‌کند. از مزیت‌های این مدل، علاوه بر داشتن دقت زیاد، سادگی و قابلیت پیاده‌سازی در محیط‌های کاری واقعی همچنین در نظر گرفتن اختلافات بین فردی است.
محسن تقی زاده، ایرج محبی، حمیدرضا خلخالی، پریا احمدی عربلو، آرزو طرفه، محمد حاج آقازاده،
دوره 6، شماره 1 - ( 3-1397 )
چکیده
زمینه و هدف: تناسب‌نداشتن ابزارهای دستی با دست انسان میتواند منجر به اختلال‌های اسکلتی عضلانی و کاهش کارایی شود. به‌منظور طراحی ابزارهای دستی، نیاز به داده های آنتروپومتری جامعۀ هدف است. مطالعات اندکی، ابعاد آنتروپومتری دست ایرانی‌ها را گزارش کرده‌اند. بنابراین، هدف مطالعۀ حاضر، اندازهگیری مهم‌ترین ابعاد آنتروپومتری دست در جمعیتی از کارمندان شهر ارومیه بود.
روشکار: در این مطالعه 20 بعد دست غالب، برای 345 شرکت کننده (217 مرد و 128 زن) با استفاده از کالیپر دیجیتال و متر نواری پلاستیکی اندازهگیری و صدک‌های مهم به تفکیک جنسیت گزارش شد. از آزمون t مستقل برای مقایسۀ میانگین ابعاد دست زنان و مردان استفاده و طول و پهنای دست با دادههای مرتبط در مقالات منتشرشده مقایسه شد.
یافته‌ها: مقادیر صدک‌های 5ام، 50ام و 95ام به تفکیک جنسیت محاسبه و به شکلِ جدول ارائه شد. اندازۀ دست مردان، بزرگ‌تر از زنان بود. میانگین ابعاد دست مردان، تفاوت آماری معنی‌داری با ابعاد دست زنان داشت (0/001=P value). برعکس زنان، طول و پهنای دست مردان مطالعۀ حاضر با بیشتر جوامع مقایسه‌شده، تفاوت معنی‌داری داشت.
نتیجه‌گیری: طراحان یا واردکنندگان ابزارهای دستی و دستکش‌ها می‌توانند، از نتایج این مطالعه استفاده کنند. با توجه به اختلاف معنی‌دار ابعاد دست زنان با مردان، توصیه می‌شود در طراحی محصولات مدنظر برای هر جنس از دادههای آنتروپومتری دست آنها استفاده شود.
فریبا کیانی، طیبه رحیمی پردنجانی، علی محمدزاده ابراهیمی،
دوره 6، شماره 1 - ( 3-1397 )
چکیده
زمینه و هدف: غالب پژوهش‌های انجام‌شده پیرامون استرس شغلی بر طراحی مداخلاتی مثل مدیریت استرس پرداخته‌اند و از نقش عوامل روانی اجتماعی محیط کار بر بروز استرس شغلی غفلت ورزیده‌اند. هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش حمایت سازمانی ادراک‌شده در رابطه میان استرس شغلی با پیامدهای سلامت در کارکنان یعنی نرخ حوادث گزارش شده بود.
روش کار: 211 نفر از کارکنان شرکت ذوب‌آهن اصفهان به روش تصادفی طبقه‌ای انتخاب و پرسش‌نامه‌هایی را درباره خصوصیات دموگرافی، استرس شغلی، نرخ حوادث گزارش‌شده و حمایت سازمانی ادراک‌شده کامل کردند. دادههای جمع‌آوری‌شده از طریق شاخص‌های توصیفی و تحلیل رگرسیون چندگانه با استفاده از نرمافزار SPSS نسخۀ 18 تجزیه‌وتحلیل شدند.
یافته‌ها: نتایج نشان داد که بین متغیرهای حمایت سازمانی ادراک‌شده، استرش شغلی و نرخ حوادث گزارش‌شده رابطۀ معنی‌داری وجود دارد (05/0P<). همچنین نتایج تحلیل رگرسیون سلسله‌مراتبی نشان داد که حمایت سازمانی ادراک‌شده رابطه بین استرس شغلی و نرخ حوادث گزارش‌شده را تا حدودی تعدیل کرد (05/0P<).
نتیجه‌گیری: نتایج پژوهش حاضر حاکی از این است که حمایت سازمانی ادراک‌شده میتواند رابطه بین استرس شغلی و درگیرشدن در حوادث کاری را تعدیل کند و در نتیجه کارکنان کمتر درگیر رفتارهای مخاطره‌آمیز و حوادثِ ناشی از استرس شغلی می‌شوند.
مهدی همایون فر، مهدی فدایی اشکیکی، روزبه صداقت،
دوره 6، شماره 1 - ( 3-1397 )
چکیده
زمینه و هدف: مساله رفتارهای ایمن بخصوص در مشاغل سخت و زیانآور، از اساسیترین موضوعات پیش روی صنایع تولیدی در کشورهای در حال توسعه است. تحقیق حاضر بدنبال بررسی عناصر اثرگذار بر بروز رفتارهای ایمن از سوی کارکنان شاغل در مشاغل سخت و زیانآور صنایع تولیدی در استان گیلان است.
روش کار: تحقیق حاضر از نظر روش، توصیفی و از نظر هدف، کاربردی است. جامعه آماری تحقیق شامل: کارکنان دارای مشاغل سخت و زیانآور در بخش ریختهگری و پرس صنایع تولیدی استان گیلان است که به دلیل عدم دسترسی و کدگذاری عناصر جامعه آماری، بر اساس جدول مورگان، تعداد 384 نفر به روش غیراحتمالی بهعنوان نمونه آماری انتخاب شدند و دادههای لازم با استفاده از پرسشنامه جمعآوری گردید. پس از تایید روایی (محتوی) و پایایی پرسشنامه و توصیف متغیرهای آن با استفاده از نرم افزار SPSS ، فرضیههای تحقیق بر اساس روش مدلسازی معادلات ساختاری و نرمافزار LISREL 8.5 آزمون گردیدند.
یافته ها: نتایج نشان میدهند که تاثیر اقدامات سیستم مدیریت ایمنی بر پذیرش و انگیزه ایمنی؛ رهبری اخلاقی بر پذیرش و مشارکت ایمنی؛ خودکارآمدی بر انگیزه و پذیرش ایمنی؛ و انگیزه ایمنی بر پذیرش و مشارکت ایمنی مورد تایید قرار گرفت؛ ولی فرضیات تاثیر اقدامات سیستم مدیریت ایمنی بر مشارکت ایمنی، خودکارآمدی بر مشارکت ایمنی و رهبری اخلاقی بر پذیرش ایمنی، تایید نشدند. بعلاوه، نتایج نشان میدهند که متغیرهای مدل، 8/68 درصد از تغییرات رفتارهای ایمنی را تبیین میکنند.
نتیجه گیری: خودکارآمدی دارای بیشترین تاثیر غیرمستقیم بر رفتار ایمنی (پذیرش ایمنی و مشارکت ایمنی) است که هر دو این اثرگذاریها بواسطه انگیزه ایمنی صورت میگیرد. بنابراین، تقویت خودکارآمدی موجب بروز بیشتر رفتارهای ایمن میگردد.
سعید ایل بیگی، نفیسه رستگار، مرضیه ثاقب جو، احمد ابراهیمی عطری، حسین فرزانه،
دوره 6، شماره 1 - ( 3-1397 )
چکیده
زمینه و هدف: این پژوهش با هدف بررسی ارتباط بین ارگونومی تجهیزات آموزشی با شاخص های آنتروپومتری و ناهنجاری های بالاتنه در دانش آموزان دختر مقطع ابتدایی شهر مشهد انجام شد.
روش کار: تعداد 375 نفر از دانش‌آموزان دختر ابتدایی شهر مشهد به‌صورت تصادفی- خوشه ای به عنوان نمونه آماری انتخاب شده اند و پس از بررسی اندازه های آنتروپومتری آزمودنی ها و ابعاد تجهیزات آموزشی، ناهنجاری های بالاتنه آزمودنی ها شامل کیفوز و لوردز کمری به وسیله خط کش منعطف ارزیابی و اندازه گیری شد. ارتباط بین متغیر های مورد بررسی توسط فرمول های اندازه های آنتروپومتری درحالت متناسب، یک حالت بزرگ تر و یک حالت کوچک تر از اندازه متناسب محاسبه شد. محاسبات آماری با استفاده از نرمافزار SPSS نسخه 16 در سطح معنی داری (05/0p≤) انجام شد.
یافته ها: این پژوهش نشان داد که نیمکت های 8/81 درصد آزمودنی ها با توجه به ارتفاع رکبی آن ها از حداکثر محدوده پذیرفته شده، بلندتراست. همچنین، 8/76 درصد آزمودنی ها از میزهایی استفاده می کنند که بلندتر از حداکثر محدوده پذیرفته شده است و عمق همه نیمکت های مورد استفاده نامتناسب و از حداقل محدوده پذیرفته شده، کوچک تر هستند. علاوه بر این، بین میزان تناسب ارتفاع نیمکت و ارتفاع رکبی آزمودنی ها و ناهنجاری های لوردوزکمری و کیفوز رابطه معنی داری وجود داشت (05/0≥p).
نتیجه گیری: براساس نتایج، میز و نیمکت های مورد استفاده دانش آموزان حتی از حداقل رعایت استاندارد های ارگونومیکی برخوردار نیستند، و توصیه می شود تدابیر لازم جهت بهبود وضعیت ارگونومی تجهیزات مدارس منطبق با دامنه سنی دانش آموزان اتخاذ گردد.
محسن شیرمحمدزاده، ابوالفضل قاسم زاده علیشاهی، مهدی کاظم زاده بیطالی،
دوره 6، شماره 1 - ( 3-1397 )
چکیده
زمینه و هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش میانجی خودکارآمدی شغلی در رابطه بین توسعه حرفه ای با رضایت و تعهد شغلی انجام شد.
روش کار: این پژوهش توصیفی- همبستگی از نوع مدل یابی معادلات ساختاری می باشد. جامعه آماری 322 نفر از کارکنان ادارات ورزش و جوانان استان آذربایجان شرقی بود که از میان آنان 203 نفر با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند که برای تعیین حجم نمونه از جدول کرجسی و مورگان استفاده شد. برای گردآوری داده ها، از پرسشنامه های استاندارد استفاده شد. تحلیل داده ها با استفاده از شاخص های توصیفی و روش مدل یابی معادلات ساختاری تحلیل گردید.
یافته ها: بررسی تجزیه و تحلیل آماری نشان داد که بین توسعه حرفه ای با رضایت و تعهد شغلی رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد. همچنین نتایج نشان داد که بین خود کارآمدی با رضایت و تعهد شغلی رابطه مثبت و معنی دار وجود دارد بیشترین میزان همبستگی معنی دار به رابطه بین توسعه حرفه ای با رضایت شغلی و کمترین میزان همبستگی معنی دار به رابطه بین توسعه حرفه ای و خودکارآمدی مربوط می شود. علاوه برای این نتایج نشان داد که نقش میانجی خودکارآمدی شغلی در رابطه توسعه حرفه ای با رضایت و تعهد شغلی تائید می شود.
نتیجه گیری: با توجه به یافته ها میتوان نتیجه گرفته که توسعه حرفه ای به طور مستقیم باعث ارتقاء رضایت و تعهد شغلی می شود. همچنین با تایید نقش خودکارآمدی شغلی، توسعه حرفه ای دارای اثر غیرمستقیم، مثبت و معنی دار بر رضایت و تعهد شغلی می باشد.
یداله حمیدی، زهرا طوسی، لیلی تاپاک،
دوره 6، شماره 1 - ( 3-1397 )
چکیده
زمینه و هدف: منابع انسانی سازمان‌ها با قابلیت‌ها و توانمندی‌های بالقوه خود، چنانچه مورد توجه قرار گیرند، نقش مهم و حساسی را در ارتقاء کیفیت و بهره‌وری ایفا خواهند نمود که در مباحث ماکروارگونومی نیز با هدف ارتقاء عملکرد سازمان به آن پرداخته شده است. لذا این مطالعه با هدف بررسی رابطه قابلیت‌های فردی و بهبود کیفیت و بهره‌وری در دانشکاه علوم پزشکی همدان انجام شد.
روش کار: این پژوهش از نوع توصیفی/تحلیلی بوده که با روش نمونه‌گیری تصادفی 295نفر از مدیران وکارشناسان واحدهای ستادی دانشگاه انتخاب شدند و داده‌ها بوسیله 2پرسشنامه «سازمان یادگیرنده پیتر سنگه» و «مدیریت کیفیت فراگیر» گردآوری شد. تحلیل داده‌ها به کمک روش‌های آمار توصیفی و آزمون آماری‌تی و آنالیز واریانس در سطح اطمینان 95درصد، ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون با کمک نرمافزار Spss16 صورت پذیرفت.
یافته‌ها: نتایج، میانگین قابلیت‌های فردی را 1/23 نشان داد. همچنین نتایج حاکی از وجود ارتباط و همبستگی مثبت و معنادار بین قابلیت‌های فردی و بهره‌وری سازمان می‌باشد(p<0/001) بطوری که به ازای یک واحد افزایش در نمره قابلیت‌های فردی، نمره پیامدهای بهبودکیفیت و بهره‌وری 09/0واحد افزایش خواهد یافت (001/0p< ،018/0, SE=09/0b=). تفاوت معناداری در قابلیت‌های فردی بر حسب مشخصات دموگرافیک مشاهده نشد.
نتیجه گیری: بهره‌وری در بخش خدمات بـیش از آنکـه بـه فنـاوری و سـایر عوامـل بسـتگی داشـته باشـد بـه منـابع انسـانی و عـواملی کـه بـرآن تـاثیر می‌گذارند، بستگی دارد. لذا توجه به قابلیت‌ها و توانمندسازی منابع انسانی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و میتوان با رویکرد ماکروارگونومی و توسعه زیرساختهای مرتبط با توانمندسازی کارکنان، به افزایش کارآئی، بهره‌وری و بهبود کیفیت دست یافت.
آذر سلطانی، محسن علی آبادی، رستم گلمحمدی، مجید معتمدزاده،
دوره 6، شماره 1 - ( 3-1397 )
چکیده
زمینه و هدف: مواجهه با ارتعاش دست-بازو از جمله عوامل زیان آور فیزیکی رایج می باشد. هدف از این مطالعه بررسی تجربی سطح ناتوانی عملکرد دستی ناشی از مواجهه با ارتعاش دست بازو در کارگران شاغل در یک صنعت ریخته گری است.
روش کار: مطالعه حاضر بر روی 53 نفر از کارگران ریختهگری بعنوان گروه مورد و 28 نفر بعنوان گروه کنترل انجام گردید. اندازهگیری ارتعاش دست و بازو شاغلین بر اساس استاندارد5349 ISO صورت گرفت. سطح ناتوانی عملکرد دستی با استفاده از آزمون های اسکلتی- عضلانی، حسی- عصبی و عروقی مورد بررسی قرار گرفت. همچنین پرسشنامه کمی سطح ناتوانی بازو, شانه و دست DASH استفاده گردید. جهت تحلیل داده‌ها از نرم افزار SPSS16 استفاده شد.
یافته‌ها: میزان ارتعاش معادل 8 ساعته مواجهه کارگران m/s2 73/8 (49/4) بود که بیش از حد مجاز است. مهارت و چابکی، قدرت گرفتن انگشتان و قدرت چنگش دست غالب در گروه مورد نسبت به گروه کنترل به ترتیب 4٪ ،3/13٪ و 11٪ کاهش یافت( 05/0p<). مدت زمان احیای دمای دست غالب در گروه مورد نسبت به گروه کنترل 2/41٪ افزایش یافت ( 05/0p<). عوارض حسی- عصبی در گروه مورد نسبت به گروه کنترل افزایش نشان داد با این حال از لحاظ آماری معنی دار نبود. امتیاز DASH در گروه مورد 7/10 (4/13) و گروه کنترل 1/4 (1/5) بود.
نتیجه‌گیری: عملکرد های فیزیکی دستی در شاغلین در مواجهه با ارتعاش بین 4٪ الی 14٪ کاهش یافت که سطح امتیاز DASH هم تایید کننده این موضوع بود. علاوه براین شاغلین سطح عوارض عروقی بیشتری در مقایسه با عوارض حسی – عصبی نشان دادند.
نسیم علی پور، مهرانه شعبانی، امیر اسدی فخر، سید علی مهدیون،
دوره 6، شماره 1 - ( 3-1397 )
چکیده
زمینه و هدف: قصد ترک شغل در نیروهای انسانی از جمله موضوعاتی است که همواره تلاش های مدیریتی درجهت کاهش آن بوده است. عوامل زیادی ترک شغل را تحت تاثیر قرار میدهند که ازجمه آنها عوامل استرسزای شغلی است. با توجه به اهمیت موضوع، پژوهش حاضر با هدف بررسی استرس زاهای شغلی به عنوان پیش بین های قصد ترک شغل پرستاران انجام شده است.
روش کار: طرح پژوهش در این مطالعه از نوع طرح همبستگی است. جامعه مورد نظر در پژوهش حاضر تمامی پرستاران شاغل در بیمارستانهای دولتی شهر همدان بودند که بر اساس روش نمونه‌گیری تصادفی ساده تعداد 300 نفر به عنوان نمونه پژوهش حاضر انتخاب شدند. ابزارهای مورد استفاده در این تحقیق پرسشنامه عدم تعادل تلاش پاداش، پرسشنامه محتوای شغل و پرسشنامه قصد ترک شغل بودند. تحلیل داده ها با استفاده از روش همبستگی و تحلیل رگرسیون و با استفاده از نرم افزارSPSS18 انجام شد.
یافته ها: نتایج نشان داد که بین میزان تلاش، تقاضاهای شغلی با قصد ترک شغل در پرستاران رابطه مثبت و معنی دار وجود دارد (p≤0.01) ولی بین میزان پاداش، کنترل شغلی و حمایت اجتماعی با قصد ترک شغل در پرستاران رابطه منفی و معنادار مشاهده شد(p≤0.01).
نتیجه گیری: براساس نتایج میتوان چنین نتیجه گیری کرد که استرس شغلی عامل مهمی در ایجاد قصد ترک شغل در پرسنل است و میتوان از مولفه های هر دو مدل بکار رفته در این پژوهش در جهت کاهش قصد ترک شغل پرستاران استفاده کرد.
زهرا اردودری، شیوا سوری، احسان الله حبیبی، زهرا شریفیان،
دوره 6، شماره 2 - ( 6-1397 )
چکیده
زمینه و هدف: فعالیت فیزیکی منظم نقش مهمی در پیشگیری از کمردرد، پوکی استخوان، بیماری‌های قلبی ـ عروقی، چاقی، انواع دیابت، سرطان، فشار خون بالا، افسردگی و مرگ زودرس دارد. همچنین توانایی کار، منعکس‌کنندۀ تعاملات بین میزان توانایی جسمانی و ذهنی، شرایط کاری، قابلیت‌های عملکردی کارکنان و وضعیت سلامت آنها است. در این پژوهش ارتباط بین شاخص توانایی انجام کار با سطح فعالیت فیزیکی بررسی شده است.
روش کار: این مطالعه از نوع توصیفی ـ تحلیلی است که به‌صورت مقطعی بین 120 نفر از کارکنان مشاغل اداری و عملیاتی انجام گرفت. برای اندازهگیری میزان فعالیت فیزیکی و شاخص توانایی انجام کار به‌ترتیب از پرسشنامۀ بین‌المللی فعالیت بدنی و نسخۀ ایرانی پرسشنامۀ شاخص توانایی انجام کار استفاده شد. داده‌ها با نرمافزار SPSS نسخۀ 20 و با سطح معناداری (0/05>P) تجزیه‌وتحلیل شد.
یافته‌ها: در این مطالعه، باغبان‌ها و کارمندان اداری به‌ترتیب با میانگین 4206/09 و 3567/58 بیشترین و کمترین سطح فعالیت فیزیکی را داشته‌اند؛ ولی شاخص توانایی انجام کار در تمام گروه‌ها تقریباً مشابه به دست آمد. همچنین آزمون پیرسون نشان داد بین شاخص توانایی انجام کار و فعالیت فیزیکی ارتباط معناداری وجود ندارد.
نتیجه‌گیری: براساس یافته‌های پژوهش، جامعۀ مطالعه از لحاظ شاخص توانایی انجام کار و سطح فعالیت فیزیکی، به‌ترتیب در گروه خوب و سطح بالا قرار گرفت. ضمناً بین دو مؤلفۀ یادشده رابطۀ معناداری وجود نداشت. بنابراین، برای ارتقای شاخص توانایی انجام کار، باید برنامه‌های مداخله‌ای در اولویت قرار بگیرد.
سید نادر عقیلیان، محسن رهامی، هوشنگ شامبیاتی،
دوره 6، شماره 2 - ( 6-1397 )
چکیده
زمینه و هدف: ایجاد نظم، بستگی به تمهیدات متعدد در حوزه‌های مختلف زندگی دارد و محقق‌شدن نظم در هر قلمرویی باید با سیاست‌گذاری مناسب، تدوین اصول راهبردی در سطح خرد و قانون‌گذاری صحیح در سطح ارگان‌های حکومتی همراه باشد. یکی از حوزه‌هایی که به این هدف کمک می‌کند، ارگونومی قانونی است که امروزه با توجه به ایجاد مسائل و مشکلات قانونی در زمینۀ حوادث و سوانح، کاربرد بیشتری یافته است. بنابراین در این پژوهش ارگونومی قانونی و اثر ایدئولوژی بر آن بررسی شده است.
روش کار: این مطالعه، مطالعۀ مروری است. مقالات منتشرشدۀ انگلیسی در پایگاه‌های علمی Scopus, PubMed ,Google scholar با کلیدواژه‌های"forensic ergonomics" و"forensic human factors" بدون محدودیت زمانی جستجو و 3 مقالۀ واجد شرایط، بررسی شدند.
یافته‌ها: در قسمت مروری، نتایج نشان داد در تعریف ارگونومی قانونی توافق‌نظر وجود دارد؛ ولی تعداد مطالعات بسیار اندک است. همچنین نتایج نشان داد کاربرد ارگونومی قانونی رو‌به‌افزایش است و دورنمای این حوزه از ارگونومی مثبت است. در قسمت تحلیلی نیز نتایج نشان می‌دهد بررسی قوانین و پیشنهادات مربوط به ایجاد آن در زمینۀ حوادث و سوانح باید به سیستم قضایی واگذار شود، نه سیستم اجرایی یا مقننه.
نتیجه‌گیری: برای پیشرفت در حوزۀ ارگونومی قانونی و جلوگیری از تأثیر ایدئولوژی و سیاست‌زدگی بر قانون‌گذاری در این زمینه، نیاز به معرفی بیشتر و تربیت متخصصانی در این حوزه و توجه به اصول عقلانی و علمی در قانون‌گذاری احساس می‌شود.
