فاطمه هاشم پور، ناصر صدرا ابرقویی،
دوره 5، شماره 4 - ( فصلنامه تخصصی انجمن ارگونومی و مهندسی عوامل انسانی ایران 1396 )
چکیده
زمینه و هدف: فرآیند طراحی و ساخت در شرکت های الکترونیکی، بیشترین مدت‌زمان کار با رایانه را به خود اختصاص می دهد. به علت فراوانی اختلالات اسکلتی ـ عضلانی در کاربران رایانه لازم است که محققان نسبت به شناسایی ریسک فاکتورها و مشکلات ارگونومیکی و راه های کاهش آنها اقدام کنند.
روش کار: این مطالعۀ توصیفی- تحلیلی، به صورت مداخله ای در شرکت مهندسی به پژوه در اصفهان انجام شد. بررسی آماری به صورت سرشماری (۳۱ نفر) انجام شده و از پرسش‌نامۀ نوردیک و روش ارزیابی سریع تنش اداری (ROSA) برای ارزیابی ریسک فاکتورهای ارگونومی استفاده شد. آنالیزآماری داده ها با آزمون ناپارامتری مک نمار و ویلکاکسون و استفاده از نرم‌افزار SPSS انجام شد.
یافته‌ها: نتایج حاصل از پرسش‌نامۀ نوردیک قبل از مداخلۀ ارگونومی فراوانی مشکلات در ناحیۀ آرنج صفر، ناحیۀ کمر، فوقانی پشت، گردن و شانه را با فراوانی ۳۸- ۴۵ درصد نشان می دهد. ارزیابی ریسک فاکتورهای ارگونومیکی حاصل از پرسش‌نامۀ ارزیابی سریع تنش اداری قبل از مداخله، نشان می دهد که ۳۵/۵% (۱۱نفر) در سطح ریسک کم؛ ۳۸/۷% (۱۲نفر) در ناحیۀ هشدار و ۲۵/۸% (۸نفر) در ناحیۀ ضرورت انجام مداخلۀ ارگونومی قرار دارند. بررسی های آماری پس از اجرای مداخلات ارگونومیکی نشان می دهد که تعداد افراد در ناحیۀ هشدار و ضرورت کمتر از تعداد افراد قبل از مداخله بوده است.
نتیجه گیری: بیشترین اختلالات اسکلتی ـ عضلانی در ناحیۀ گردن، کمر، فوقانی پشت و شانه‌ها گزارش شد. نتایج آماری بعد از مداخله‌های ارگونومیکی، نشان دهندۀ کاهش این اختلالات است. نتایج منجر به درک این موضوع شد که خطر‌های موجود در شرکت های الکترونیکی به ویژه بروز ضایعات اسکلتی ـ عضلانی را می توان با مداخله‌های ارگونومی و تکیه بر اقدامات مهندسی، مدیریتی و آموزشی کاهش داد.
