مجله ارگونومی

---

مقدمه: یکی از عمـده تــرین مشـکلات در بیمارستـان که منجـر به شیـوع بالای اختلالات اسکلتی-عضلانی در بین کارکنان آن می شود مربـوط به فعالیتـهای حمـل و جابــجایی بیـماران است. این تحقیق به منظور کاهش اختلالات اسکلتی- عضلانی با استفاده از مداخله آموزشی ارگونومیکی در کارکنان بیمارستان علیمرادیان نهاوند انجام گرفت.

مواد و روش­ها: این تحقیق در چهار بخش بیمارستان 160 تخت خوابـی علیمـرادیـان نهـاونـد انجـام گرفت. روش گردآوری اطلاعات، پرسشنامه نوردیک و آنالیز با نرم افزار SPSS بود. این پرسشنامه برای 46 نفر از کارکنان چهار بخش که بیشترین شکایـت را از ناراحتی های اسکلتی-عضلانی داشتند قبل و بعد از مداخله آموزشی تکمیـل شد. کلاس های آموزشی در زمینه پیشگیری از اختلالات اسکلتی-عضلانی مرتبط با کار، روش های صحیح حمل بیمار و نرمش هایی برای پیشگیری از کمردرد برای گروه هدف برگزار گردید.

یافته­ ها: از اهم نتایج می توان به بالا بودن شیوع اختلالات اسکلتی-عضلانی در بین کارکنان به خصوص اختلالات کمر، شانه، مچ و غیره اشاره کرد که کمر درد بیشترین شیوع را در بین کارکنان داشت. مداخله آموزشی به تنهایی تاثیری چندانی در کاهش اختلالات اسکلتی- عضلانی کارکنان بیمارستان نداشت(05/0>p).

نتیجه­ گیری: در حال حاضر در بخش بهداشـت و درمان با توجـه به افزایــش سطـح کاربـردهای بهداشتـی و درمانی نیاز به مداخله ارگونومیـکی در طراحی محیط، ابزار و تجهیزات همزمان با مداخله آموزشی وجود دارد.

Normal 0 false false false EN-US X-NONE FA

---

مقدمه: در حالی که تلاش های زیادی برای تعیین کیفیت زندگی پرسنل های بیمارستانی انجام شده است؛ اما مطالعات محدودی در جهت شناسایی فاکتورهای تاثیرگذار بر کیفیت زندگی این کارکنان صورت گرفته است. هدف از مطالعه حاضر بررسی و تاثیر بارکاری و ارتباط آن با کیفیت زندگی پرسنل بیمارستان می باشد.

مواد و روش­ها: در این مطالعه توصیفی - تحلیلی 200 نفر از پرسنل دو بیمارستان بزرگ دانشگاه علوم پزشکی تهران(بیمارستان های امام خمینی و شریعتی) به صورت تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات 3 پرسشنامه مشخصات دموگرافیک، پرسشنامه کیفیت زندگی(36-SF) و پرسشنامه بار کاری NASA-TLX بودند .برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از SPSS نسخه 18 و از آمار توصیفی و آزمون های ضریب همبستگی پیرسون و اسپیرمن استفاده شد.

یافته­ ها: نتایج مطالعه حاضر نشان داد که میانگین نمره کل کیفیت زندگی و نمره کل بار کاری افراد به ترتیب 18±50 و 9/13±7/69 می باشد. نتایج مطالعه نشان داد که در تمام ابعاد کیفیت زندگی و همچنین میانگین نمرات پرستاران با دو گروه دیگر اختلاف معناداری داشته و از دو گروه دیگر (پرسنل آزمایشگاه و کارکنان اتاق عمل) کمتر بوده است(P<0.01). همچنین بار کاری نیز در پرستاران نسبت به دو گروه دیگر بالاتر می باشد. نتایج مطالعه نشان می دهد که رابطه معنی دار و معکوس میان بار کاری و کیفیت زندگی وجود دارد(P=0.004,r= -.306).

نتیجه­ گیری: نتایج مطالعه حاضر به نقش و تاثیر مدیریت و سرپرستان جهت انجام مداخلات مؤثر در جهت بهبود کیفیت زندگی و بار کاری تاکید می کند. بنابراین انجام مطالعات بیشتر در آینده در جهت شناسایی دیگر فاکتورهای تاثیر گذار بر کیفیت زندگی و بار کاری پیشنهاد می گردد.

Normal 0 false false false EN-US X-NONE FA

---

مقدمه: استفاده از نوردرمانی در درمان بیماری­های روانی از قبیل افسردگی فصلی و اختلالات ریتم سیرکادین بسیار رایج است. نوردرمانی با استفاده از نور طبیعی یا مصنوعی انجام می­گیرد که می­تواند نقش پیشگیرانه در ایجاد اختلالات مذکور داشته باشد. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی اثر نور روز بر بهبود عوامل ذهنی سلامت سالمندان انجام شده است.

 

مواد و روش­ها: در این مطالعه مداخله­ای، 19 نفر (7مرد و 12زن) از واجدین شرایط ورود به مطالعه ساکن در مراکز نگهداری سالمندان همدان انتخاب شدند. از شرکت‎کنندگان خواسته شد، روزانه دو ساعت از ساعت 9:00 تا 10:00 صبح و ساعت 4:00 تا 5:00 عصر به مدت یکماه در معرض نور خورشید قرار گیرند. میزان سلامت عمومی و خواب آلودگی سالمندان قبل و بعد از مداخله با پرسشنامه سلامت عمومی GHQ و مقیاس خواب آلودگی کرولینسکا (KSS) ارزیابی شد.

 

یافته ­ها: میانگین نمره سلامت عمومی پس از مداخله از 31/36 به 89/29 کاهش یافت (003/0= P). نتایج حاکی از افزایش سطح خواب آلودگی از ساعت 3:00 تا 7:00 بامداد و کاهش آن در طول روز بویژه از ساعت 13:00 تا 20:00 بود (001/0= P).

 

نتیجه ­گیری: نوردرمانی می­تواند باعث تنظیم ریتم بیولوژیک و چرخه خواب - بیداری و در نهایت اصلاح وضعیت سلامت روانی سالمندان شود. پیشنهاد می­شود سالمندان به صورت برنامه­ریزی شده صبح و عصر در معرض نور خورشید قرار گیرند. این روش می­تواند به عنوان یک روش کمکی در پیشگیری و درمان اختلالات خلقی و خواب در سالمندان به کار رود.

Normal 0 false false false EN-US X-NONE AR-SA

---

مقدمه: سه روش OCRA Index، Strain Indexو ACGIH HALبرای ارزیابی ریسک فاکتورهای اختلالات اسکلتی اندام فوقانی پیشنهاد شده‌اند، بررسی همبستگی و سازگاری این سه روش در محیط‌های کار موضوعی حائز اهمیت است. به همین جهت هدف از این مطالعه تعیین میزان همبستگی نتایج روش‌های فوق‌الذکر می‌باشد. مواد و روش‌ها: در این مطالعه توصیفی- تحلیلی، تعداد 150 وظیفه شغلی از وظایف کارگران چهار صنعت بررسی قرار گرفته‌اند. برای هر وظیفه ‌به مدت یک چرخه‌ی کامل کاری ویدئویی تهیه شده و طبق دستورالعمل هر روش مورد ارزیابی قرار گرفت. سطح ریسک مواجهه با اختلالات اسکلتی عضلانی با آزمون‌های همبستگی و ضریب توافق کاپا در نرم افزار SPSS 16 و R مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته‌ها: میزان همبستگی نتایج ارزیابی ریسک دست راست و چپ با روش‌های OCRA و SI بترتیب همبستگی قابل قبول (751/0) و (726/0) را نشان می‌دهد. همچنین نتایج ضریب توافق بین روش‌های OCRA و HAL برای دست راست و چپ بترتیب (526/0) و (595/0) بدست آمد. نتیجه‌گیری: یافته‌های این مطالعه نشان داد که هیچ دو روشی با هم توافق کامل ندارند، از دلایل این امر می‌توان به تفاوت در تعداد و نوع متغیرها و میزان تأثیر آنها در امتیاز نهایی روش‌های مورد مطالعه اشاره کرد.

---

زمینه و هدف: کارگران معادن سنگ و صنایع سنگبری‌، وظایفی از جمله حمل و جابجایی بارهای سنگین را به صورت مکرر و طولانی مدت انجام می‌دهند و در معرض ریسک بالایی از اختلالات ترومای تجمعی می‌باشند. هدف مطالعه حاضر تعیین‌ میزان شیوع اختلالات اسکلتی-عضلانی و ریسک پوسچرهای کاری در بین کارگران سنگبری‌ها و معادن سنگ می‌باشد. مواد و روش کار: این مطالعه توصیفی-تحلیلی و مقطعی در سال 1392 بر روی 63 نفر از کارگران سنگبری و 46 نفر از کارگران معادن سنگ کرمانشاه انجام پذیرفت. اطلاعات مورد نیاز با استفاده از پرسشنامه استاندارد نوردیک، چارت نقشه بدن و روش ارزیابی ریسک REBA جمع‌آوری گردید. آزمون‌‌های Independent t-test و Mann-Whitney برای مقایسه‌ها و آزمون‌های Pearson و Spearman برای سنجش همبستگی به کار برده شد. سطح معنا‌داری آزمون‌ها 05/0 در نظر گرفته شد. یافته‌ها: بیشترین میزان شیوع اختلالات اسکلتی-عضلانی در هر دو گروه کارگران سنگبری‌ها و معادن سنگ مربوط به ناحیه کمر و به ترتیب 54% و 39% بود. امتیاز نهایی REBA در کارگران سنگبری‌ها و معادن سنگ به ترتیب برابر 45/1±06/9 و 18/1±6/4 بود. در کارگران سنگبری‌ها بین سن، سابقه کار و BMI با اختلالات اسکلتی-عضلانی و در کارگران معادن بین سن، سابقه کار با این اختلالات ارتباط معناداری یافت شد (05/0P<). نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد که سطح ریسک REBA و شیوع اختلالات اسکلتی-عضلانی در اندام‌های بدن کارگران سنگبری‌ها در نواحی شانه، مچ دست، دست، کمر، ران، زانو، ساق و مچ پا بیشتر از کارگران معادن سنگ بود.

---

مقدمه: کار با پایانه‌های تصویری می‌تواند با شکایات چشمی به‌ویژه خستگی چشمی و علایمی همچون سردرد، اختلال در ادامه کار ‌و اختلالات چشمی مرتبط باشد. هدف مطالعه حاضر، تعیین میزان شیوع خستگی چشمی و ریسک‌فاکتورهای مرتبط با آن در کاربران کامپیوتری دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه در سال 1391 بود.

مواد و روش‌ها‌: این پژوهش توصیفی-تحلیلی در روی 260 نفر از کاربران کامپیوتر انجام‌شد. داده‌ها با استفاده از پرسشنامه خستگی چشمی (Visual Fatigue Questionnaire) و پرسشنامه دموگرافیکی و شغلی‌ جمع‌آوری گردید. برای تحلیل داده‌ها از آزمون‌های آماری اسپیرمن، من‌ویتنی و کروسکال-والیس استفاده‌شد.

نتایج: میانگین (انحراف معیار) سنی کاربران (7.74) 36.74 سال و ساعات روزانه کار با کامپیوتر (2.28) 5.85/5 ساعت بود. نمره خستگی چشمی افراد برابر با (1.97) 2.99 بود، به‌طوری‌که 32.3% کاربران دارای خستگی چشمی شدید بودند. همچنین 45.4 ، 21.9، 32.7و 46.2درصد کاربران به‌ترتیب دچار استرین چشمی، اختلال دید، اختلال سطح چشم و مشکلات خارج چشمی شدید بودند. با افزایش سن، سابقه کار و ساعات روزانه کار با کامپیوتر، میزان بروز خستگی چشمی و شکایات مرتبط با آن افزایش یافت  (p<0.05)خستگی چشمی کاربران عینک‌دار بیش از بدون‌عینک (p<0.001) و در موقعیت 90 درجه مانیتور نسبت به پنجره کمتر از دو موقعیت صفر (p=0.041) و 180 درجه (p=0.036) بود.

نتیجه‌گیری: شیوع خستگی چشمی در بین کاربران کامپیوتری بسیار بالا بود. با به‌کارگیری اصول ارگونومی از قبیل استراحت‌های منظم و کوتاه‌مدت، نگاه‌کردن به اجسام دور، پلک‌زدن منظم و کاهش خیرگی‌های مستقیم و غیرمستقیم، می‌توان از خستگی بینایی و مشکلات جدی بعدی پیشگیری کرد.

Normal 0 false false false EN-US X-NONE AR-SA

---

مقدمه: امروزه انجام بسیاری از فعالیتها مستلزم استفاده مؤثری از تلفن همراه و مواجهه با آن می باشد. با توجه به اهمیت موضوع و ابهامات مطرح شده در مورد اثرات آنها، هدف این تحقیق بررسی میدانهای الکترومغناطیس گوشیهای همراه متداول و ارتباط کمیات مورد سنجش آنها با برخی علائم سلامتی کاربران می‌باشد. مواد و روش ها: این مطالعه توصیفی تحلیلی و مقطعی، بر روی 80 نفر دانشجویان و کارکنان دانشگاه علوم پزشکی همدان در سال 1391 انجام شد. برای اندازه‌گیری میدان الکتریکی، مغناطیسی و چگالی توان تلفنهای همراه از دستگاه Electro Smag meter 593 استفاده گردید و برخی علائم سلامتی کاربران نیز با پرسشنامه ثبت گردید. تحلیل آماری داده‌ها با استفاده از SPSS 11.5 و آزمونهای ANOVA , T-Test و مجذورکای انجام شد. یافته‌ها: در همه گوشیهای مورد مطالعه کمیات مورد سنجش (شدت میدان الکترکی، مغناطیسی و چگالی توان) در حالت مکالمه بالاترین مقدار بود. میانگین چگالی توان گوشیها در هنگام مکالمه از لحاظ آماری اختلاف معنی‌داری با هم داشتند)001/0 (P=. بین مقادیر شدت میدان مغناطیسی هنگام مکالمه با گوشی با سردرد و اضطراب کاربران و همچنین بین مقادیر چگالی توان در شرایط مذکور و کم‌خوابی ارتباط معنی‌دار آماری وجود داشته است (به ترتیب 02/0P= و 03/0 P=و 002/0P=). نتیجه‌گیری: هرچند در این تحقیق ارتباط بین برخی علائم اثرات خود اظهار شده و شدت میدانهای الکترومغناطیس تلفن همراه مورد تایید قرار گرفت، که این نتایج همسو با سایر نتایج مطالعات مشابه می‌باشد لیکن نمی توان به طور مطلق این علائم را به استفاده از گوشی ها نسبت داد لذا توصیه می‌گردد جوانب احتیاط از جمله کاهش مواجهه با تشعشعات تلفنهای همراه در هنگام استفاده از آنها و انتخاب گوشیهای ایمن‌تر رعایت گردد تا از ایجاد عوارض احتمالی ناشی از آن پیشگیری گردد.

---

زمینه و هدف: فاکتورهای روانی ـ اجتماعی در اغلب محیط های کاری وجود دارند که می توانند جنبه های مختلف سلامتی کارگران را تحت تاثیر قرار دهند. مشکلات روانی ـ اجتماعی می توانند منجر به اختلالات اسکلتی ـ عضلانی مرتبط با کار، افزایش ریسک بیماری های قلبی عروقی، تاثیر بر روی کیفیت زندگی کاری افراد، غیبت از کار، افسردگی، جنبه های مختلف سلامت افراد و جراحات و حوادث شغلی شوند. هدف مطالعه حاضر بررسی مشکلات روانی ـ اجتماعی و ارزیابی ارتباط آنها با حوادث شغلی عیر منجر به فوت در بین کارکنان شرکت ملی حفاری ایران است. روش بررسی: مطالعه حاضر ار نوعی مقطعی بود که با استفاده از نسخه کوتاه پرسشنامه روانی ـ اجتماعی کپنهاگن بر روی 270 کارگر شاغل در سیستم اقماری شرکت ملی حفاری صورت پذیرفت. سابقه حوادث در یکسال گذشته با استفاده از روش خود گزارش دهی گردآوری شد. داده با استفاده از نرم افزار SPSS 16.0 تجزیه و تحلیل شد. نتایج: نتایج نشان داد که ریسک حادثه برای کارگران با سرعت کار بالا (55/1 OR=)، نیازمندی های عاطفی زیاد (62/1 OR=)، ضریب نفوذ بالا در کار (5/1 OR=)، کیفیت رهبری پایین (8/1 OR=)، حمایت اجتماعی کم (87/1 OR=)، فرسودگی شغلی بالا (72/1 OR=) در بین گارگران حادثه دیده بیشتر از کارگران بدون حادثه بود. نتیجه گیری:نتایج این مطالعه نشان داد که بین حوادث شغلی و برخی ابعاد روانی ـ اجتماعی ارتباط معناداری وجود دارد و توصیه می شود که این موارد در برنامه های پیشگیرانه گنجانده شوند.

---

مقدمه: یکی از مشکلات اصلی در محیط های شغلی اختلالات اسکلتی- عضلانی می باشد. کیفیت زندگی یک مفهوم چند بعدی شامل توانایی عملکرد، سلامت و وضعیت روحی – روانی فرد است که عوامل مهم و متعددی نظیر وضعیت جسمی، روانی، عقیده فردی و ارتباطات اجتماعی بر آن تاثیر دارد. مطالعه حاضر با هدف تاثیر اختلالات اسکلتی عضلانی و فعالیت فیزیکی بر کیفیت زندگی در کارگران یک صنعت خودرو سازی انجام شده است. مواد و روش ها: در این مطالعه از بین 453 کارگر صنایع تولید قطعات خودرو، 140 کارگر به عنوان نمونه برای مطالعه انتخاب شد، برای تعیین اختلالات اسکلتی – عضلانی از پرسشنامه نوردیک، کیفیت زندگی از پرسشنامه کیفیت زندگیSF-36 و برای تعیین میزان فعالیت فیزیکی از پرسشنامه فعالیت فیزیکی استفاده شد. داده ها با استفاده از نرم افزار16- SPSS و آزمونهای آمار توصیفی و آزمون همبستگی پیرسون تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: نتایج مطالعه نشان داد که بین شاخص های عملکرد جسمی ، محدودیت فعالیت در اثر مشکلات جسمی، درد جسمانی ، سرزندگی، سلامتی عمو می و خستگی با اختلالات اسکلتی – عضلانی همبستگی معنی داری وجود دارد (05/0 P<). بین فعالیت فیزیکی با کاهش اختلالات اسکلتی - عضلانی و متعاقب آن با افزایش کیفیت زندگی همبستگی معنی داری یافت شد (05/0 P<). بحث: فعالیت فیزیکی (ورزش منظم) آمادگی جسمانی کارگر را افزایش داده و احتمال ابتلا به اختلالات اسکلتی – عضلانی را کاهش داده و کیفیت زندگی را بالا خواهد برد.

---

مقدمه: فرسودگی شغلی پرستاران می‌تواند منجر به افزایش غیبت، کاهش انرژی و افت کیفیت ارائه خدمات توسط آن‌ها گردد. هدف از مطالعه حاضر تعیین میزان شیوع فرسوگی شغلی و عوامل مرتبط با آن در پرستاران یکی از بیمارستان‌های شهر کرمانشاه در سال 1392 بود. مواد و روش‌ها: در این مطالعه توصیفی-تحلیلی و مقطعی 189 پرستار شاغل به روش تصادفی انتخاب شدند. اطلاعات با استفاده از دو پرسشنامه دموگرافیک و Maslach Burnout Inventory (MBI) جمع‌آوری گردید. داده‌ها با استفاده از آزمون‌های‌ آماری همبستگی پیرسون، تی مستقل و آنالیز واریانس در سطح معناداری کمتر یا مساوی 05/0 تجزیه و تحلیل شد. یافته‌ها: میانگین نمره فرسودگی شغلی 89/61 بود. 2/39% پرستاران خستگی هیجانی زیاد، 6/37% مسخ شخصیت زیاد و 5/73% کفایت شخصی کم را گزارش کردند. بین خستگی هیجانی با وضعیت استخدامی (015/0P=) و سطح تحصیلات (041/0P=)، بین مسخ شخصیت با وضعیت استخدامی (022/0P=) و شیفت کاری (023/0P=) و همچنین بین احساس کفایت شخصی با سن (010/0P=)، سابقه کار (002/0P=) و شیفت کاری (045/0P=) ارتباط معنادار مشاهده گردید. نتیجه‌گیری: میزان فرسودگی شغلی در پرستاران در حد متوسط رو به بالا قرار داشت. از دلایل آن می‌توان به بار کاری بالا، محیط کاری ناامن و خسته‌کننده و استرس زیاد اشاره نمود. با مدیریت صحیح منابع انسانی از قبیل تعیین وظایف و خط‌مشی‌ها متناسب با توان پرستاران، رویکردهای جدید جهت تشویق و ایجاد انگیزه و برگزاری کارگاه کنترل استرس، می‌توان تعهد، احساس مثبت نسبت به کار و احساس کفایت شخصی را در افراد تقویت کرد.

---

مقدمه: درمحیط های آموزشی تامین کیفیت بصری در پیشرفت تحصیلی اهمیت بالایی دارد. ایجاد آسایش بصری و افزایش بازدهی و رغبت جهت تحصیل، ازجمله فواید تنظیم روشنایی کلاس درس و جلوگیری از اختلال در بینایی دانش‌آموزان است. این مطالعه باهدف ارزیابی شدت روشنایی داخلی مدارس دخترانه شهر همدان در سال‌های 1385و1393 انجام شده است تا بتواند به شناسایی مشکلات احتمالی آن بپردازد.

مواد و روش ­ها: این مطالعه در دو مقطع زمانی، در سال‌های 1385 و 1393 در مدارس دخترانه شهر همدان انجام پذیرفته است. در هر مقطع زمانی، متوسط روشنایی عمومی و موضعی بر روی تخته سیاه کلاس‌های درس با روش‌های توصیه‌شده انجمن مهندسین روشنایی آمریکای شمالی در روزهای غیر آفتابی توسط دستگاه لوکس متر اندازه‌گیری، محاسبه و با حد مجاز توصیه‌شده استاندارد آئین‌نامه بهداشت مدارس و انجمن مهندسین روشنایی آمریکای شمالی مقایسه گردید. علاوه بر شدت روشنایی، وضعیت معیارهای کیفیتی شامل الگوی چیدمان چراغ‌ها، نگه‌داری چراغ‌ها، وجود سایه‌روشن، نظافت سطوح داخلی، نگهداری سامانه روشنایی، نوع چراغ و تناسب فنی طراحی نیز بررسی گردید.

یافته­ ها: با توجه به همه معیارهای مطلوبیت، در هر دو مقطع ارزیابی، کمتر از %25 کل اماکن مورد بررسی از روشنایی مطلوب برخوردار بوده‌اند به‌طوری‌که در سال 85 فقط 16% از کلاس‌های درس دارای روشنایی عمومی مطلوب بوده‌اند و در سال 93 شدت روشنایی تمامی کلاس‌ها در محدوده غیرقابل‌قبول قرار گرفته و شدت روشنایی موضعی بر روی تخته سیاه تنها %6 کلاس‌ درس در محدوده استاندارد قرار داشت. همچنین نتایج ارزیابی نشان می‌دهد ضرایب بازتابش سطوح در بازه مطلوب قرار دارند.

نتیجه­ گیری: عدم وجود روشنایی مطلوب عمومی و موضعی بر روی تخته سیاه مدارس در سال 93 و مقایسه آن با نتایج ارزیابی روشنایی سال 85، نشان‌دهنده این امر است که هنوز مشکل تامین روشنایی برای مدارس پابرجاست. الگوی چیدمان نامناسب و استفاده از لامپ‌های رشته‌ای و نامناسب را می‌توان از عمده دلایل وضعیت نامناسب نتایج ارزیابی روشنایی مدارس دخترانه شهر همدان نام برد. 

---

 

مقدمه :درگیری شغلی به میزان دلبستگی روانی فرد به شغل خود اطلاق می­شود و از دیدگاه ارگونومی، کارکنان با درگیری شغلی بالا به شغلشان اهمیت بیشتری داده و عملکرد مطلوب‌تری دارند. هدف مطالعه حاضر، تعیین میزان درگیری شغلی و ارتباط آن با مشخصات دموگرافیکی معلمان مقطع راهنمایی شهرستان دالاهو (کرمانشاه) بود.

مواد و روش­ها: این مطالعه توصیفی-تحلیلی به ‌صورت مقطعی بر روی 211 نفر از معلمان (161 مرد و 50 زن) انجام گرفت. داده­ها با استفاده از پرسشنامه درگیری شغلی کانونگو جمع­آوری گردید. داده­ها با آزمون­های آماری اسپیرمن، تی تست مستقل و آنالیز واریانس مورد تجزیه‌ و تحلیل قرار گرفت. سطح معناداری، 0.05 در نظر گرفته شد.

یافته‌ها: معلمان دارای میانگین سن 32.21 و سابقه کاری 8.49 سال بودند. 22.3%، 54.5% و 23.2% معلمان به ترتیب سطح درگیری شغلی کم، متوسط و بالا را داشتند. درگیری شغلی افراد متاهل بیشتر از افراد مجرد (p=0.027 ) و افراد بدون شغل دوم، بیشتر از افراد دارای شغل دوم (p=0.006 ) بود. بین سن، جنس، سابقه کار و سطح تحصیلات با میزان درگیری شغلی رابطه معناداری یافت نگردید P>=0.05

نتیجه­ گیری: به‌ طورکلی سطح درگیری شغلی معلمان کم و متوسط بود. از مهم‌ترین دلایل آن حقوق نسبتاً پایین، دو یا چندشغله بودن و نداشتن جایگاه اجتماعی بالا بود. افزایش حقوق، تسهیلات ویژه مانند وام­های کم ‌بهره و ایجاد شرایط ارتقاء سطح علمی برای معلمین شبیه به اعضای هیئت علمی می­تواند در درگیری شغلی و وابستگی روانی آن‌ها به شغل­شان مؤثر باشد.

---

 

مقدمه: در سال‏های اخیر استفاده از لامپ‏های فلورسنت فشرده در سطح کشور با هدف بهینه‌سازی مصرف انرژی افزایش یافته است. با توجه به اهمیت اثرات بهداشتی منابع روشنایی، هدف پژوهش حاضر بررسی شدت میدان‎های الکترومغناطیسی انتشار یافته از لامپ‎های فلورسنت فشرده متداول هست. 

مواد و روش­ ها: در این مطالعه 54 حباب لامپ فلورسنت فشرده از لامپ‌های تولید شرکت‌های داخلی و خارجی مورد بررسی قرار گرفت. شدت میدان‏های الکترومغناطیسی در دو محدوده‏ فرکانسی خیلی پایین و فوق‌العاده پایین به ترتیب با استفاده از دستگاه‏های مدل HI 3603 و HI 3604 شرکت Holaday اندازه‏گیری شد. داده‏ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS تحلیل گردید.

یافته‌ها: شدت میدان الکتریکی و مغناطیسی انتشار یافته از لامپ‌ها با افزایش فاصله از منبع کاهش یافت. در نقطه مرجع (25 سانتیمتری)، شدت مؤثر میدان الکتریکی در محدوده فرکانسی خیلی پایین و فوق‌العاده پایین به ترتیب 25/2 و 39/15 ولت بر متر و شدت میدان مغناطیسی به ترتیب 47/0 و 41/9 میلی‌آمپر بر متر تعیین گردید که کلیه مقادیر پایین‏تر از حدود مجاز کشوری بود. همچنین شدت مؤثر میدان الکتریکی و مغناطیسی برحسب شرکت سازنده اختلاف معناداری داشت (05/0P <) شدت میدان الکتریکی و مغناطیسی انتشار یافته از لامپ‏ها با افزایش فاصله از منبع کاهش یافت.

نتیجه‌گیری: علیرغم پایین بودن شدت میدان‏های الکترومغناطیسی لامپ‎ها از حدود مجاز، با توجه به عدم دستیابی به شواهد قطعی در خصوص اثرات بیولوژیکی میدان‏ها، کاهش هر چه بیشتر مواجهه عمومی تا حد ممکن و منطقی ضروری است. در این راستا استفاده از لامپ‏های روشنایی با کیفیت مطلوب و استاندارد توصیه می‏گردد.

---

مقدمه: ارتقاء کیفیت زندگی کاری کارکنان مستلزم وجود فرهنگ سازمانی خاصی است که از خلاقیت، خودگردانی، مسئولیت‌پذیری و مشارکت کارکنان حمایت کند. این مطالعه با هدف بررسی ارتباط فرهنگ سازمانی با کیفیت زندگی کاری در میان کارکنان انجام گرفت.

مواد و روش­ها: این مطالعه از نوع همبستگی و مقطعی بود که در سال 1394 انجام شد. تعداد 145 نفر از کارکنان ستادی معاونت‌های مختلف دانشگاه علوم پزشکی همدان به روش تصادفی انتخاب شدند. در این مطالعه، داده‌ها توسط پرسشنامه جمع‌آوری شد. برای سنجش فرهنگ سازمانی از پرسشنامه رابینز و برای اندازه‌گیری کیفیت زندگی کاری از پرسشنامه والتون با طیف امتیاز لیکرت استفاده شد. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPPS و آزمون همبستگی پیرسون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

یافته‌ها: میانگین فرهنگ سازمانی در این مطالعه (04/3) در حد متوسط بود. بین فرهنگ سازمانی و مؤلفه‌های آن با کیفیت زندگی کاری، ارتباط معنادار و مثبت وجود داشت (001/0P-value=، 64/0 r =). نتایج آزمون رگرسیون خطی نیز نشان داد که فرهنگ سازمانی تأثیر مثبت و معنی‌داری بر روی کیفیت زندگی کاری دارد.

نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج این مطالعه، بهبود کیفیت زندگی کاری، افزایش رضایتمندی و مشارکت کارکنان، نیازمند تغییر در مؤلفه‌های فرهنگ سازمانی می‌باشد. در صورت ایجاد و توسعه فرهنگ سازمانی مناسب می‌توان شاهد افزایش سطح کیفیت زندگی کاری کارکنان و در نهایت ارتقاء کیفیت و افزایش بهره­وری خدمات دانشگاهی بود.

---

مقدمه: فشار روانی شغلی همچون ابهام نقش موقعیتی است که از تعامل میان افراد و مشاغل به وجود می‌آید و موجب کاهش عملکرد و خشنودی شغلی می گردد. افراد پویا با رفتارهایی مثل ابتکار کاری، ابهام شغلی را رفع می کنند. هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه ابهام نقش با خشنودی شغلی و عملکرد شغلی با میانجی‌گری رفتارهای پویا بوده ست.

روش کار: جامعه این پژوهش کارکنان رسمی و قراردادی پالایشگاه گاز بید بلند بوده است که بر اساس روش نمونه‌گیری طبقه‌ای تعداد260 نفر به عنوان نمونه پژوهش حاضر انتخاب شدند. طرح پژوهش در این مطالعه از نوع طرح همبستگی، از طریق الگو یابی معادلات ساختاری (Structural Equation Modeling) است. ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش شامل مقیاس ابهام نقش ریز، هوس و لیرتزمن، پرسشنامه خشنودی شغلی (بریفیلد و راث) و پرسشنامه عملکرد شغلی، پرسشنامه رفتارهای پویا بود. ارزیابی الگوی پیشنهادی با استفاده از روش تحلیل مسیر انجام شد.

یافته ها: نتایج از برازندگی الگو با داده ها حمایت کردند. یافته ها نشان داد که رفتار پویا رابطه ابهام نقش با خشنودی شغلی و عملکرد شغلی را میانجی گری می کند. همه مسیرهای الگوی پژوهش در سطح 001/0>P معنی دار هستند و شاخص برازش کلی (RMSEA) 04/0 می باشد که نشان دهنده برازش عالی الگو می باشد.

نتیجه گیری: رفتارهای پویای شغلی موجب رفع ابهام برای کارکنان می  شود و در نهایت اثرات منفی ابهام نقش برمتغیرهای خشنودی و عملکردی شغلی را دفع کرده و موجب بالارفتن عملکرد و خشنودی کارکنان می گردد.

---

مقدمه: میزان کاهندگی صدای اسمی شرکت‌های سازنده می‌تواند در مقایسه با میزان کاهندگی واقعی آنها متفاوت باشد. مطالعه حاضر باهدف تعیین قدرت کاهندگی صدای واقعی گوشی‌های حفاظتی رایج در کشور انجام گردید.

روش کار: در این مطالعه پنج مدل گوشی ایرماف مورد استفاده در صنایع کشور، در شرایط آزمایشگاهی بر روی 30 نفر بررسی گردید. قدرت کاهندگی گوشی‌ها برمبنای روش میکروفن داخل گوش MIRE طبق استاندارد ISO 11904 توسط دستگاه دزیمتر مدل SV102 شرکت SVANTEK مجهز به میکروفن مدل SV 25 اندازه گیری گردید. ارزیابی راحتی گوشی‌ها نیز توسط پرسشنامه محقق ساخت تعیین گردید.

یافته‌ها: نتایج نشان داد میزان کاهندگی واقعی گوشی‌های مورد مطالعه بین 49% الی 86% کاهندگی اسمی قرار دارد. علاوه بر این میزان افت جایگذاری گوشی‌ها در فرکانس‌های پایین بسیار ناچیز تعیین گردید. میزان کارایی گوشی‌ها برمبنای نوع شرکت‌های سازنده اختلاف معنی داری نداشت )05/0 (P > . گوشی‌های مورد مطالعه بر مبنای امتیاز شاخص راحتی نیز در محدوده مطلوب قرار داشت. قدرت کاهندگی گوشی‌های مختلف از یک مدل نیز اختلاف معنی داری نداشت (05/0 < P).

نتیجه گیری: استفاده نامنظم از گوشی حفاظتی میزان کاهندگی واقعی را از حداقل‌های تعیین شده در این مطالعه نیز پایین‌تر خواهد برد. آموزش و نظارت کافی در خصوص استفاده از گوشی می‌تواند بر پوشش دهی مناسب گوشی و افزایش میزان کاهندگی واقعی تأثیر گذار باشد.

---

مقدمه: مطالعه حاضر با هدف ارزیابیریسکارگونومیکوبررسیمیزان اثربخشی مداخلات ارگونومیک بر وضعیت بدنی کارگران سالن مونتاژ کامیون کشنده شرکت سایپا دیزل در سال‌های ۹۵-۱۳۹۴ طراحی و اجرا شده است.
روش کار: این مطالعه از نوع مداخله‌ای بوده است. افراد مورد مطالعه، ۱۳۰ نفر از کارگران سالم بودند. تعیین شیوع علایم اختلالات اسکلتی- عضلانی با استفاده از نسخه فارسی معتبر پرسشنامه نقشه نگاشت بدن و ارزیابی ارگونومیک ریسک ابتلا به این اختلالات با استفاده از روش ارزیابی سریع مواجهه، قبل و پس از انجام مداخلات ارگونومیک صورت گرفته است.
یافته‌ها: براساس نتایج حاصل از آنالیز پرسشنامه‌های نقشه نگاشت بدن جمع آوری شده، ۰/۵ ± ۷۸/۵ درصد ازکارگران مورد مطالعه اظهار کرده بودندکه در یک سال گذشته، قبل از شروع مطالعه، حداقل در یکی از نواحی ۱۱ گانه مورد بر رسیدن، دارای علایم اختلالات اسکلتی- عضلانی بوده‌اند. بیشترین علایم در نواحی تحتانی پشتی کمری (۵/۵۱ درصد)، فوقانی پشتی (۸/۳۳ درصد) و تحتانی پا و ساق پا (۱۸/۵ درصد) می‌باشد. همچنین نتایج حاصل از آزمون‌های آماری نشان دادند که مداخلات ارگونومیک اجرا شده، در کاهش شیوع علایم اختلالات اسکلتی- عضلانی و سطح ریسک ارگونومی محاسبه شده به روش QEC در جامعه مورد مطالعه مؤثر بوده‌اند و بطور متوسط ۴۴/۵ درصد کاهش نشان داده‌اند.
نتیجه گیری: نتایج حاصل از این مطالعه نشان می‌دهند که شیوع علایم اختلالات اسکلتی- عضلانی و سطح ریسک ارگونومیک محاسبه شده به روش QEC در کارگران صنعت خودروسازی مورد مطالعه، بسیار بالا است و با اجرای مداخلات ارگونومی متناسب با برخی شرایط مورد مطالعه تا حد قابل توجهی کاهش می‌یابد.

---

مقدمه: روشنایی بسیاری از عملکردهای غیربصری از قبیل ریتم سیرکادین، هوشیاری، دمای مرکزی بدن، ترشح هورمون‌ها و خواب را تحت تأثیر قرار می‌دهد. لذا هدف مطالعه حاضر بررسی اثرات روشنایی در عملکرد روانی و شناختی در قالب یک مطالعه مروری ساختار یافته بود.
روش کار: به منظور دسترسی به مقالات جستجو از پایگاه‌های اطلاعاتی شامل ISI Web of Knowledge، Scopus، PubMed و Science Direct انجام شد. این جستجو با استفاده از کلید واژه‌های "Lighting" و "Illumination" با "Cognitive Performance"، "Mental Performance"، Memory""، "Attention"، "Concentration" بر اساس عنوان، کلید واژه و چکیده مقالات منتشر شده در پایگاه‌های اطلاعاتی مذکور از سال 2010 تا 2016 صورت گرفت.
یافته‌ها: روشنایی در سه حیطه روانشناختی (شامل آسایش دیداری، ادراک بصری، تشخیص رنگ، شناسایی نمادها، توجه، حافظه کاری، یادگیری، زمان واکنش و عملکرد مغزی)، حیطه بیولوژیکی (شامل هوشیاری، خلق‌وخو، شادابی و نشاط، احساس ذهنی، انگیزش و رفاه و کیفیت خواب) و حیطه بار روانی (میزان بار کاری، تنش روانی، خستگی ذهنی) بر عملکرد شناختی انسان اثرگذار است. بهترین نور در تنظیم فرآیندهای روانی، بیولوژیکی (ریتم سیرکادین) و شناختی، نور روز روشن و درخشان در ساعات صبح با طول موج کوتاه (طول موج 480-420 نانومتر) و شدت بالا (1000 لوکس) است.
نتیجه‌گیری: طراحی روشنایی مصنوعی باید به گونه‌ای صورت بگیرد که علاوه بر آسایش و نیازهای بصری، بتواند نیازهای غیر بصری و شناختی از قبیل توجه، هوشیاری، خلق و خو، کیفیت مناسب خواب و کاهش خستگی ذهنی و در نهایت رفاه را نیز تأمین نماید.

---

---