مجله ارگونومی

مقدمه: از جمله عوامل خطر مؤثر در بروز ناراحتی‌های اسکلتی-عضلانی می‌توان به وزن زیاد بار یا فاکتورهای شغلی و فردی متفاوت اشاره کرد. لذا هدف مطالعه حاضر بررسی ارتباط بین توانایی انجام کار و حد مجاز بلند کردن بار با شیوع اختلالات اسکلتی-عضلانی در بین کارکنان آشپزخانه می‌باشد.

روش‌کار: این مطالعه تحلیلی-مقطعی به‌صورت سرشماری (60 =n ) در بین کارکنان شاغل در آشپرخانه بیمارستان‌های آموزشی شهر قزوین در سال 1395 انجام شد. داده‌ها توسط پرسش‌نامه‌های شیوع درد، شاخص توانایی انجام کار و حد مجاز بلند کردن بار صورت گرفت. داده‌ها با آزمون‌های رگرسیون تک و چندگانه و توسط نرم-افزار 20 SPSS تجزیه و تحلیل شدند.

یافته‌ها: بیش‌ترین میزان شیوع در ناحیه کمر (%3/78) گزارش شد. %7/61 از کارکنان در سطح خوب شاخص توانایی انجام کار و %3/58 ایستگاه‌ها از نظر جابجایی بار در شرایط ناایمن قرار داشتند. شرایط غیرمجاز حمل بار به تنهایی حدود 7 برابر، شیوع گردن و شانه‌درد و 5 برابر شیوع کمردرد را افزایش می‌دهد و در تعامل با سایر ریسک فاکتورها شیوع گردن 25 برابر و شیوع شانه 28 برابر افزایش می‌یابد. افراد با سطح توانایی خوب نسبت به افراد با سطح توانایی عالی، 9 برابر بیش‌تر در معرض شیوع کمردرد قرار دارند.

نتیجه‌گیری: ریسک فاکتورهایی نظیر شاخص توده بدنی، توانایی انجام کار و حد مجاز بلند کردن بار می‌توانند بر شیوع ناراحتی اسکلتی-عضلانی تاثیرگذار باشند لذا انتخاب افراد با سطح توانایی خوب و عالی و رعایت حد مجاز بلند کردن بار از جمله روش‌های مؤثر در افزایش بهره‌وری و کاهش شیوع اختلالات در کارکنان آشپرخانه می‌باشد.

زمینه و هدف: شناخت و پیشگیری از فرسودگی شغلی در ارتقاء بهداشت روانی افراد و افزایش سطح کیفیت خدمات ارائه‌شده، نقش بسزایی دارد. این مقاله به‌منظور پیشگیری از وقوع این مسئله، در­صدد شناسایی عوامل مؤثر بر فرسودگی شغلی کارمندان می­ باشد.
روش کار: مطالعات زیادی توسط محققین در زمینه فرسودگی شغلی کارکنان با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی انجام گرفته، ولی مدلی که به طور جامع به شناخت عوامل موثر برفرسودگی شغلی کارمندان و از آن مهم­تر، به بیان روابط میان عوامل دخیل درآن بپردازد به خوبی احساس می شود. بنابراین از روش تحلیل پویایی سیستم و نرم ­افزارVENSIM  به منظور تبیین ارتباطات کمّی بین عوامل مؤثر در فرسودگی شغلی کارمندان، ارزیابی و شبیه­ سازی استفاده شده است.
 یافته ها: بعد از طراحی نمودارهای علت و معلولی، جریان و تایید مدل، چهار سناریو با استفاده از روش پویایی­ شناسی سیستم و شبیه­ سازی استخراج شدند، سناریوی اول که وضع موجود شرکت را نشان می­ دهد حاکی از افزایش فرسودگی شغلی می­ باشد. در سناریوی دوم با افزایش رضایت شغلی، میزان بهره‌وری کارکنان افزایش می‌یابد، اما بهره‌وری بیشتر در عمل منجر به کاهش فرسودگی شغلی نشده است. در سناریوی سوم، با افزایش متغیرهای کنترل­ شغلی، فرسودگی شغلی کاهش می­ یابد. و در سناریوی چهارم با افزایش پارامترهای رفاهی، مشخص گردید که این سناریو نیز در کاهش فرسودگی شغلی کارمندان تاثیر بسزایی دارد.
نتیجه گیری: از بین چهار سناریوی شبیه سازی شده، سناریوی چهارم که افزایش پارامترهای رفاهی کارکنان می­ باشد، بیشترین تاثیر را در جهت کاهش فرسودگی شغلی کارمندان شرکت آب منطقه ای اردبیل نشان می­ دهد.