12 نتیجه برای دهقان
- جواد طایفه رحیمیان، - علیرضا چوبینه، - ناصر دهقان، - رعنا طایفه رحیمیان، - هادی کلاهی، - مصطفی عباسی، - مجتبی عباس زاده،
دوره 1، شماره 3 - ( فصلنامه تخصصی انجمن ارگونومی و مهندسی عوامل انسانی ایران 1392 )
چکیده
مقدمه: اختلالات اسکلتی- عضلانی یکی از عوامل شایع آسیب های
شغلی و ناتوانی در کشورهای صنعتی و کشورهای در حال توسعه است. این مطالعه با هدف ارزیابی
شیوع اختلالات اسکلتی- عضلانی و ارزیابی سطح ریسک ابتلا به این اختلالات در جوشکاران
یک صنعت تولید سازه‌های فلزی انجام شده است.
مواد و روشها: این مطالعه توصیفی- تحلیلی به روش سرشماری در
روی 243 نفر از جوشکاران شاغل در یک صنعت تولید محصولات فلزی انجام شده است. میزان
شیوع علائم اختلالات اسکلتی- عضلانی با استفاده از پرسشنامه نوردیک بررسی شد. به منظور
ارزیابی خطر ابتلا به اختلالات اسکلتی- عضلانی از روش
QEC استفاده شد. آنالیز داده‌ها با استفاده از شاخص‌های
آمار مرکزی و آزمون تی و کای دو انجام گرفت.
یافته‌ها: نتایج مطالعه نشان داد که شیوع علایم اختلالات اسکلتی-
عضلانی به‌ترتیب در نواحی کمر، تنه و زانو بالاترین میزان را دارد. نتایج ارزیابی به
روش QEC نشان
داد که در 6/64 درصد موارد سطح ریسک ابتلا
به اختلالات بالا و بسیار بالاست.
نتیجه‌گیری: این مطالعه نشان داد شیوع اختلالات اسکلتی- عضلانی ناشی از کار
در بین جوشکاران مورد مطالعه بالا است. بر اساس نتایج به‌دست آمده، عمده ترین مشکل
ارگونومیکی در شغل جوشکاری، پوسچر نامطلوب، بلند کردن و حمل دستی بار و خمش و پیچش
کمر می باشد. افزون بر این، نتایج این مطالعه
نشان داد که روش QEC می تواند برای تعیین ریسک خطر
ابتلا به اختلالات اسکلتی عضلانی نتایج قابل اعتمادی را ارایه دهد
Normal
0
false
false
false
EN-US
X-NONE
AR-SA
سمیه بلقن آبادی، حبیب اله دهقان، مهدی پور،
دوره 2، شماره 1 - ( فصلنامه تخصصی انجمن ارگونومی و مهندسی عوامل انسانی ایران 1393 )
چکیده
مقدمه: توسعه روزافزون صنعت منجر به افزایش بروز بیماری های اسکلتی – عضلانی شده است. این اختلالات در اثر فاکتورهایی همچون نوع کار، تکرار کار، شدت و مدت مقدمه: توسعه روزافزون صنعت منجر به افزایش بروز بیماری های اسکلتی – عضلانی شده است. این اختلالات در اثر فاکتورهایی همچون نوع کار، تکرار کار، شدت و مدت زمان انجام کار تشدید می یابد. صنایع غذایی از جمله صنایعی هستند که نوع کار انجام شده در آن در بردارنده حرکات تکراری می‌باشد، این پژوهش با هدف بررسی نقش استرس و سایر عوامل روانی بر اختلالات اسکلتی عضلانی انجام شد.
روش بررسی: مطالعه توصیفی‌ـ تحلیلی حاضر به منظور بررسی شیوع اختلالات اسکلتی‌ـ عضلانی در اندام‌های مختلف و عوامل موثر بر آنها در کارگران یکی از صنایع تولیدی مواد غذایی انجام شد. بر اساس نمونه‌گیری تصادفی ساده 215 نفر از کارگران با میانگین سنی 39 سال این صنعت مورد بررسی قرار گرفتند. به منظور تعیین شیوع علائم اختلالات اسکلتی‌ـ عضلانی از پرسشنامه نوردیک استفاده گردید، همچنین برای استرس شغلی از پرسش نامه OSIPOW استفاده گردید، سپس داده‌های به دست آمده توسط نرم‌افزارSPSS 16 و پردازش داده ها با کاربرد آماره های توصیفی و ضریب همبستگی پیرسون صورت گرفت.
یافته‌ها: نتایج به دست آمده نشان داد که در افراد مورد مطالعه بیشترین شیوع علائم طی 12 ماه گذشته مربوط به ناحیه تحتانی پشت با 8/69% بوده است. بین استرس و ناراحتی های اسکلتی عضلانی در گردن، شانه، مچ دست، بخش فوقانی پشت بیشتر اندام های بدن رابطه معنی داری یافت گردید(P<0.001). بین استعمال سیگار و قسمت فوقانی پشت(P<0.001)، درد شانه(P=0.023)، درد پا(P=0.008) آزمون آماری معنی دار شد. همچنین بین متوسط ساعت کار در روز و سابقه کاری، خستگی و BMI نیز با علائم اسکلتی عضلانی رابطه معنی دار یافت شد.
نتیجه گیری:
نتایج به دست آمده در این مطالعه نشان داد که استرس شغلی، سابقه کار، نمایه توده بدن افراد، تعداد ساعات کاری افراد و خستگی یک ریسک فاکتور برای اختلالات اسکلتی عضلانی اندام فوقانی است.
سمیه قره بائی، حبیب الله دهقان، بهزاد مهکی، فیروز ولی پور،
دوره 2، شماره 2 - ( فصلنامه تخصصی انجمن ارگونومی و مهندسی عوامل انسانی ایران 1393 )
چکیده
مقدمه: مواجهه با گرما یکی عوامل زیان آور محیط های کار است. مواجهه کارگران با دمای بالای محیط موجب بروز استرین حرارتی هستند. هدف از این مطالعه بررسی قابلیت خنک کنندگی جلیقه ایرانی حاوی بسته های ماده تغییر فاز در شرایط گرم و مرطوب خلیج فارس بود.
روش کار: مطالعه مداخله ای حاضر بر روی 6 نفر از دریانوردان بخش موتورخانه یک کشتی نفتکش در تابستان سال 92 انجام گرفت. شاخص نمره استرین گرمایی ، دمای دهانی و فشار خون افراد، در هر دو حالت با و بدون استفاده از جلیقه خنک کننده به مدت دو ساعت، اندازه گیری شد و داده ها با استفاده از آزمون t زوجی مورد تحلیل قرار گرفت..
یافته ها: میانگین دمای دهانی در دقیقه سی ام مواجهه با گرما برابر °C 22/0±98/36 در وضعیت بدون جلیقه خنک کننده و °C 2/0±68/36 در وضعیت با جلیقه خنک کننده بود(035/0p<). و در دقیقه شصتم مواجهه با گرما میانگین دمای دهانی در وضعیت بدون جلیقه خنک کننده برابر °C 25/0±06/37 در وضعیت با جلیقه خنک کننده برابر و °C 16/0±78/36 بود(042/0p<) بدست آمد هم چنین شاخص نمره استرین گرمایی بدون استفاده از جلیقه خنک کننده 03 /3±72/12 و در حالت استفاده از جلیقه خنک کننده 9/2±65/8 بدست امد (039/0p<). ولی اختلاف میانگین فشار خون دیاستول و سیستول در دو حالت با و بدون استفاده از جلیقه خنک کننده معنی داری نبودند (05/0p> ).
نتیجه گیری: یافته های تحقیق نشان داد که جلیقه خنک کننده حاوی بسته های ماده تغییر فاز ایرانی موجب کاهش استرین گرمایی (دمای دهانی و گرمای درک شده ) در شرایط آب و هوایی گرم و مرطوب خلیج فارس می شود.
حبیب الله دهقان، ایوب قنبری سرتنگ،
دوره 2، شماره 4 - ( فصلنامه تخصصی انجمن ارگونومی و مهندسی عوامل انسانی ایران 1393 )
چکیده
مقدمه: بروز استرس گرمایی یکی از شایع‌ترین مشکلات
در محیط‌های کاری و صنایع مختلف می‌باشد. مواجهه کارگران با گرما سبب بروز استرین حرارتی
می‌شود. هدف از این مطالعه اعتبارسنجی شاخص استرین ادراکی از طریق ارتباط آن با شاخص
استرین فیزیولوژیکی و شاخص دمای تر گوی‌سان در شرایط گرم آزمایشگاهی بود.
مواد و روش ها: این مطالعه به‌صورت مقطعی و بر روی 15 نفر
مرد در پنج شرایط دمایی مختلف (35و21,24,27,30درجه سانتی‌گراد) در اتاقک شرایط جوی
و بر روی تردمیل در سه سطح فعالیت سبک (2/4کیلومتربرساعت), متوسط (4/8کیلومتربرساعت)
و سنگین (6/3کیلومتربرساعت) انجام‌گرفت. ضربان قلب و دمای دهانی برای محاسبه شاخص استرین
فیزیولوژیکی, و همچنین احساس گرمایی و شدت فعالیت اعمال‌شده ادراکی برای محاسبه شاخص
استرین ادراکی اندازه‌گیری شدند. درنهایت با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون و آنالیز
رگرسیون همبستگی بین شاخص‌های موردنظر مورد تحلیل قرار گرفتند.
یافته ها: آزمون همبستگی پیرسون بین شاخص استرین ادراکی با شاخص
استرین فیزیولوژیکی همبستگی بالایی(r=0/94) را نشان داد(p=0/001). بین
شاخص استرین ادراکی به ترتیب با دمای دهانی و ضربان قلب نیز همبستگی بالایی(r=0/78)(r=0/90)مشاهده شد(p=0/001 )(p=0/001 ). همچنین
بین شاخص استرین ادراکی با دمای تر گوی‌سان همبستگی متوسطی(r=0/71)وجود داشت (p=0/001)ولی بین شاخص استرین ادراکی با شاخص
توده بدنی ارتباطی مشاهده نشد (r=0/0009) (p=0/79).
نتیجه گیری: یافتههای تحقیق نشان داد در مواقعی که دسترسی به سایر روش‌های
ارزیابی استرس گرمایی وجود ندارد می‌توان از شاخص استرین ادراکی در ارزیابی استرین
گرمایی استفاده کرد چون‌که همبستگی قابل قبولی با شاخص‌های معتبر استرس گرمایی داشت.
فریده دهقان منشادی، غلامرضا حاج ولیئی، رشید حیدری مقدم، خسرو خادمی کلانتر، علیرضا یاوری کیا، منوچهر کرمی،
دوره 3، شماره 1 - ( فصلنامه تخصصی انجمن ارگونومی و مهندسی عوامل انسانی ایران 1394 )
چکیده
مقدمه: در بیماران با اختلال عملکرد مفصل ساکروایلیاک،
درد همزمان در مفصل زانو و عضلات مرتبط با آن قابل پیش‌بینی است، با این‌حال، رابطه
بین شدت درگیری مفصل زانو به ویژه در ناحیه قدام زانو و شدت اختلال عملکرد مفصل ساکروایلیاک
همچنان مورد بررسی و مطالعه است. در مطالعه حاضر به ارزیابی رابطه بین شدت درد کمپارتمان
زانو و اختلال عملکرد مفصل ساکروایلیاک پرداخته شد.
مواد و روشها: مطالعه مقطعی حاضر بر روی 100 بیمار با شکایت
درد زانو انجام‌شده بود که به منظور ارزیابی درد خود به کلینیک ارتوپدی مراجعه نموده
بودند. شدت درد در زانو از طریق سیستم نمره دهی درد قدامی زانو یا AKPS
تعیین و طبقه‌بندی شد. اختلاف متوسط نمره درد در افراد با اختلال عملکرد
مفصل ساکروایلیاک و بدون اختلال عملکرد مفصل با آزمون t-test
مقایسه و گزارش شد.
یافته‌ها: میانگین نمره
AKPS در
بیماران با اختلال عملکرد مفصل سکروایلیاک برابر 12.1 ± 33.2
و در گروه فاقد اختلال عملکرد مفصل سکروایلیاک برابر 18.6 ± 62.6
بود (P < 0.001 ).
شیوع درد زانو در افراد با اختلال عملکرد مفصل ساکروایلیاک 56 درصد و در گروه بدون
اختلال عملکرد مفصل 10 درصد بود (P < 0.001).
نتیجه‌گیری: اگرچه نتایج مطالعه دال بر تفاوت معنی‌دار
نمره شدت در افراد با اختلال عملکرد مفصل ساکروایلیاک و بدون اختلال عملکرد مفصل بود.
بااین‌وجود انجام مطالعه با حجم نمونه بالاتر و بر روی جمعیت بزرگ‌تر با هدف افزایش
تعمیم‌پذیری نتایج توصیه می‌گردد.
سعید یزدانی راد، حبیب الله دهقان،
دوره 3، شماره 3 - ( فصلنامه تخصصی انجمن ارگونومی و مهندسی عوامل انسانی ایران 1394 )
چکیده
مقدمه: پارافین و آب مواد تغییر فاز شناخته شده‌ای برای کاربرد در جلیقههای خنک‌کننده هستند. هدف از انجام این مطالعه طراحی و ساخت جلیقه خنک‌کننده با استفاده از ترکیبات پارافین تجاری و یخ و سپس تعیین تأثیر آنها بر روی پارامترهای استرین گرمایی تحت شرایط آب و هوایی گرم در اتاقک شرایط جوی بود.
مواد و روشها: ابتدا یک جلیقه خنک‌کننده از پارچه پلی‌استر با 17 بسته آلومینیومی طراحی و ساخته شد. هر بسته آلومینیومی با 72 گرم آب و 65 گرم پارافین تهیه‌شده پر شد. سپس 10 نفر از دانشجویان در اتاقک شرایط جوی تحت شرایط گرم (دمای خشک = OC40 و رطوبت نسبی = 40%) آزمون را با جلیقه خنک‌کننده و بدون جلیقه خنک‌کننده در دو شدت فعالیت سبک (8/2 کیلومتر در ساعت) و متوسط (8/4 کیلومتر در ساعت) بر روی تردمیل انجام دادند. در هر مرحله از آزمون، مدت استراحت 30 دقیقه و مدت فعالیت بر روی تردمیل نیز 30 دقیقه بود. در طول انجام آزمون نیز ضربان قلب، دمای دهانی و دمای پوست اندازه‌گیری شد.
یافته‌ها: گرمای نهان پارافین تهیه‌شده kJ/kg108 و پیک نقطه ذوب 0C 30 بود. نتایج آنالیز آماری نشان داد که اختلاف میانگین پارامترهای ضربان قلب، دمای دهانی، دمای پوست، میزان تعریق افراد در هنگام فعالیت با جلیقه خنک‌کننده و فعالیت بدون جلیقه خنک‌کننده در هر دو شدت فعالیت معنی‌دار بود (p<0.05).
نتیجه‌گیری: جلیقه خنک‌کننده محتوی پارافین و یخ می‌تواند استرین حرارتی را از طریق کاهش دادن ضربان قلب، دمای دهانی، دمای پوست و میزان تعریق کاهش دهد.
محمد بابامیری، آزیتا ظهیری، رضا طهماسبی، ذکر الله مروتی، مجید یوسفی افراشته، یوسف دهقانی،
دوره 3، شماره 4 - ( فصلنامه تخصصی انجمن ارگونومی و مهندسی عوامل انسانی ایران 1394 )
چکیده
مقدمه: فرسودگی شغلی یکی از عواملی است که سازمان‌ها و کارکنان آنها را به‌گونه‌ای منفی تحت تأثیر قرار می‌دهد. هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی استرس شغلی، چهار بعد عدالت سازمانی، ویژگی‌های شخصیتی، شفافیت نقش، گرانباری نقش و احترام سازمانی با فرسودگی شغلی بوده است.
مواد و روش ها: جامعه آماری پژوهش، شامل کلیه کارکنان رسمی و شاغل تمام‌وقت سازمان مورد نظر است. کل اعضای جامعه که 200 نفر بودند به‌عنوان نمونه انتخاب شدند و در نهایت تعداد ۱۳۸ پرسشنامه قابل‌استفاده گردآوری گردید. ابزارهای اندازه‌گیری متغیرها عبارت بودند از: پرسشنامه گرانباری شغلی اسپکتور و جکس، پرسشنامه فرسودگی شغلی مسلش و جکسون، مقیاس استرس شغلی دیویس، رابینز و مک‌کی، شفافیت نقش ساویر، عدالت سازمانی کالکویت، پرسشنامه شخصیتی NEO-FFI، پرسشنامه احترام سازمانی. تجزیه و تحلیل داده‌ها به‌وسیله نرم‌افزار SPSS-18 روش همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه انجام شد.
یافته‌ها: نتایج به‌دست‌آمده از تجزیه و تحلیل داده‌ها نشان داد که بین استرس شغلی، عدالت توزیعی، برونگرایی، شفافیت نقش، گرانباری نقش و احترام سازمانی با فرسودگی شغلی رابطه معنادار وجود دارد. همچنین نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که عدالت توزیعی، گرانباری، عدالت رویه‌ای و استرس شغلی بهترین پیش‌بین‌های فرسودگی شغلی هستند و روی هم‌رفته 48 درصد از واریانس فرسودگی شغلی را تبیین می‌کند.
نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج پژوهش پیشنهاد می‌شود که برنامه ریزان و سیاست‌گذاران سازمان توجه به متغیرهای دخیل در ایجاد فرسودگی شغلی را در برنامه‌های کاری خود قرار دهند تا بدین‌وسیله از ایجاد فرسودگی شغلی در پرسنل جلوگیری کرده و زمینه برای بهره‌وری بیشتر فراهم گردد.
حبیب الله دهقان شهرضا، فیروز ولی پور، حسین خلیلی گرجی، بهزاد مهکی،
دوره 3، شماره 4 - ( فصلنامه تخصصی انجمن ارگونومی و مهندسی عوامل انسانی ایران 1394 )
چکیده
مقدمه: هدف از این مطالعه بررسی تأثیر جلیقههای خنک‌کننده در حین پوشیدن لباسهای محافظتی شیمیایی- میکروبی-هسته‌ای بر استرین حرارتی و زمان واکنش افراد بوده است.
مواد و روشها: این مطالعه بر روی 12 دانشجوی مرد با میانگین سنی 2±25 و شاخص توده بدنی 5/1±23 انجام گرفت. هر یک از دانشجویان به مدت 20 دقیقه در آزمایشگاه شرایط جوی با دمای 35 درجه سانتی‌گراد و رطوبت نسبی 30 درصد بر روی تردمیل با سرعت km/h 4/2 فعالیت نمودند. نمره شاخص استرین فیزیولوژیکی، دمای دهانی، تعداد خطا و زمان پاسخ (Reaction time) در پایان هر دو مرحله اندازه‌گیری شدند و با استفاده از نرم‌افزار SPSS نتایج مورد تحلیل قرار گرفت.
یافته‌ها: آزمون Wilcoxon نشان داد که میانگین تفاوت نمره شاخص استرین گرمایی (p=0.002)، دمای دهانی (p=0.002)، زمان پاسخ (p=0.002)، ضربان قلب (p=0.002) و خطا (p=0.003) در دو حالت با و بدون جلیقه خنک‌کننده معنی‌دار بوده است. میانگین شاخص استرین فیزیولوژیکی PSI در حالت بدون جلیقه خنک‌کننده 882/0±038/4 و با جلیقه خنک‌کننده 435/0±42/1 بود. همچنین میانگین زمان واکنش در حالت بدون جلیقه 0972/0±769/0 و با جلیقه 0977/0±539/0 بود.
نتیجه‌گیری: یافتههای مطالعه نشان داد که جلیقههای خنک‌کننده باعث کاهش استرین فیزیولوژیکی، زمان واکنش و میزان خطای افراد می‌شود.
محمد حسنی، فرحناز دهقانی، مهدی کاظم زاده بیطالی،
دوره 4، شماره 3 - ( فصلنامه تخصصی انجمن ارگونومی و مهندسی عوامل انسانی ایران 1395 )
چکیده
مقدمه: ازآنجاکه کارکنان از مهم‌ترین سرمایه‌های هر سازمان از جمله مراکز آموزش عالی به شمار می‌روند، بررسی و شناسایی عوامل تاثیر-گذار بر عملکرد و تنش شغلی آنها از اهمیت روزافزونی برخوردار است. براین اساس پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین پاسخگویی فردی و عملکرد شغلی با آزمون نقش میانجی مهارت‌های سیاسی و تنش شغلی در بین کارکنان دانشگاه شیراز انجام شده است.
روش‌کار: جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه کارکنان دانشگاه شیراز که دارای مدرک بالای دیپلم هستند بودند که شامل 726 نفر بودند که از میان آنان 248 نفر با روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای انتخاب شدند. روش تحقیق توصیفی- همبستگی بود. برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه‌های استاندارد پاسخگویی هاچوارتر و همکاران (2005)، عملکرد شغلی پاترسون (1990)، استرس شغلی هاوس و ریزو (1972) و مهارت سیاسی فریز و همکاران (2005) استفاده شد. روابط بین متغیرهای مکنون و اندازه‌گیری شده در الگوی مفهومی با استفاده از مدل معادلات ساختاری تعیین شدند.
یافته‌ها: نتایج نشان داد که عملکرد شغلی کارکنان تحت تأثیر پاسخگویی فردی قرار دارد و کارکنانی که دارای مهارت سیاسی بودند هست بر پاسخگویی آنها اثر می‌گذارد و اثر معنی‌داری بر عملکرد شغلی آنها خواهد داشت. تنش شغلی نیز رابطه منفی و معنی‌دار بر عملکرد شغلی داشت.
نتیجه‌گیری: بر اساس یافتههای پژوهش، مهارت سیاسی و تنش شغلی رابطه بین پاسخگویی فردی با عملکرد شغلی را تحت تأثیر قرار می‌دهند. این نتایج بر ضرورت بازشناسی نقش میانجی مهارت سیاسی و تنش شغلی در بررسی رابطه علی پاسخگویی فردی با عملکرد شغلی تأکید می‌کند.
حبیب اله دهقان، زهره محبیان، قاسم یادگارفر،
دوره 4، شماره 4 - ( فصلنامه تخصصی انجمن ارگونومی و مهندسی عوامل انسانی ایران 1395 )
چکیده
مقدمه: مطالعات اندکی جهت بررسی اثر روشنایی بر عملکردهای شناختی افراد صورت گرفته است. اما این مطالعات نتوانسته اند به نتیجه ای روشن و قطعی در این زمینه دست یابند. پژوهش حاضر به بررسی عملکردهای شناختی دانشجویان در مواجهه با سطوح مختلف روشنایی در شرایط آزمایشگاهی پرداخته است.
روش کار: در این مطالعه تجربی 33 آزمودنی در محدوده سنی 26-19 سال به انجام آزمون های شناختی پرداختند. افراد درحین انجام آزمون نرم افزاری عملکرد پیوسته که درصد توجه افراد را می سنجد و دستگاه سنجش زمان واکنش که زمان واکنش افراد را اندازه می گیرد، در معرض مواجهه با سه سطح روشنایی معادل 200، 500 و1500 لوکس قرار گرفتند.
یافته ها: نتایج نشان داد که بیشترین درصد توجه افراد در روشنایی 1500 لوکس (75/99%) وکمترین درصد توجه در روشنایی500 لوکس (36/99%) بود. تحلیل های آماری نشان داد که اختلاف درصد توجه در سطوح مختلف روشنایی معنی دار است (004/0 =P). همچنین نتایج حاصل از آنالیز داده ها نشان داد که افزایش شدت روشنایی قادر به ایجاد تغییر معنی دار در میانگین زمان پاسخ (05/0>P) پاسخ صحیح (004/=P) خطای ارائه پاسخ (001/0=P) پاسخ حذف (017/0=P) می باشد. با افزایش شدت روشنایی زمان واکنش افراد کاهش یافته است. زمان واکنش در تمام سطوح روشنایی اختلاف معنی دار دارد (05/0>P).
نتیجه گیری: نتایج مطالعه حاضر نشان داد که افزایش شدت روشنایی باعث افزایش درصد توجه و کاهش زمان واکنش در افراد شده است. بنابراین ضروریست عامل سطوح مختلف روشنایی در طراحی پست های کاری که مستلزم استفاده از توجه و یا زمان واکنش می باشند را مدنظر قرار داد.
سمیرا برکات، حبیب الله دهقان، حسین ابراهیمی، بهنام مرادی،
دوره 9، شماره 2 - ( فصلنامه تخصصی انجمن ارگونومی و مهندسی عوامل انسانی ایران 1400 )
چکیده
زمینه و هدف: احساس حرارتی حسی مستقیم از درجه حرارت هوا نیست، بلکه به چگونگی احساس افراد و تجربه حسی و پدیده روانی مربوط است که می‌تواند بر عملکرد، بهره‌وری، نگرش و احساس رضایت آنان تأثیرگذار باشد. مطالعه حاضر با هدف تعیین احساس حرارتی ذهنی و ارتباط آن با استرس، اضطراب، افسردگی و عملکرد شناختی دانشجویان انجام شد.
روش کار: مطالعه توصیفی – تحلیلی حاضر روی ۱۶۷ نفر از دانشجویان پسر دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در فصل زمستان (اواسط دی ماه تا آخر بهمن ماه) سال 1397 انجام شد. احساس حرارتی ذهنی دانشجویان در یک مقیاس هفت نقطه‌ای و دمای محیط و رطوبت در اتاق مربوط به هر دانشجو اندازه‌گیری شد. برای سنجش استرس، اضطراب از پرسشنامه DASS-42 و عملکرد شناختی از دستگاه "Reaction Timer" استفاده شد. داده‌های جمع‌آوری شده نیز با نرم‌افزار SPSS نسخه ۲۰ تجزیه و تحلیل شدند.
یافته‌ها: میزان استرس، اضطراب و افسردگی دانشجویان به ترتیب ۴۰، ۴۷/۳ و ۴۱/۳ درصد بود. میانگین دمای محیط خوابگاه C° ۲۰/۳۲۶، میانگین رطوبت نسبی ۵۶/۷۸ و احساس حرارتی ذهنی ۲۹/۹ درصد دانشجویان از دمای محیط در مقیاس خنثی بود. ارتباط معنی‌داری بین احساس حرارتی ذهنی دانشجویان با استرس، اضطراب و میانگین زمان واکنش تشخیصی، انتخابی رنگ‌ها، انتخابی صداها، تعداد خطاها در بخش تشخیصی و انتخابی صدا به دست آمد.
نتیجه‌گیری: زمانی که احساس حرارتی ذهنی دانشجویان فاقد احساس حرارتی خنثی باشد و در سطوح مختلف احساس گرما یا سرما قرار بگیرد، بر استرس، اضطراب و آزمون های زمان واکنش (زمان واکنش تشخیصی، زمان واکنش تشخیصی رنگ ها و صداها) تأثیر منفی دارد؛ به طوری که استرس، اضطراب، مدت زمان واکنش به محرک ها و تعداد خطاها افزایش می یابد. همچنین احساس ذهنی دانشجویان از دمای محیط اطراف خود به عنوان فاکتوری بسیار مهم و تأثیرگذار به دست آمد؛ زیرا علاوه بر اینکه بر استرس و اضطراب مؤثر بود، بر زمان واکنش تشخیصی و انتخابی آنان نیز تأثیر به سزایی داشت.
محمد صادق قاسمی، احسان گروسی، ناصر دهقان، مریم کابلی،
دوره 9، شماره 4 - ( فصلنامه تخصصی انجمن ارگونومی و مهندسی عوامل انسانی ایران 1400 )
چکیده
زمینه و هدف: بار کاری بالا، چالشی بزرگ در میان کارکنان نظام سلامت به خصوص مدافعان خط اول درمان، کمک‌پرستاران می‌باشد که پیامدهای منفی بسیاری به دنبال خواهد داشت. هدف از این مطالعه، شناسایی و تعیین عوامل مؤثر بر بار کاری در کمک‌پرستاران یکی از بیمارستان‌های تهران بود.
روش‌کار: پژوهش حاضر از نوع توصیفی- کیفی با تجزیه و تحلیل محتوای هدایت‌شده با مشارکت ۱۳ نفر از کمک‌پرستاران به روش نمونه‌گیری هدفمند انجام شد. داده‌ها به روش مصاحبه‌ی نیمه‌ساختاریافته جمع‌آوری و در نرم‌افزار MAX QDA مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در این مطالعه از مدل ابتکاری مهندسی برای ایمنی بیمار به عنوان چهارچوب از پیش تعیین‌شده استفاده شد.
یافته‌ها: تعداد ۲۳ مقوله‌ی اصلی و ۴۷۳ زیرمقوله در عوامل مؤثر بر بار کاری کمک‌پرستاران در نتایج تجزیه و تحلیل مستمر داده‌ها به دست آمد که در انتها به پنج دسته عوامل (سازمانی، فردی، وظیفه‌ای، ابزار و تجهیزات، محیطی) تقسیم‌بندی شدند.
نتیجه‌گیری: بیشترین و کم‌ترین مقوله‌های به دست آمده به ترتیب در بعد سازمانی و بعد محیطی، مدل ابتکاری مهندسی برای ایمنی بیمار بود که نشانگر نقش بالای تأثیرگذاری روابط بین فردی در محیط کار و قوانین بیمارستانی بر روی بار کاری کمک‌پرستاران می‌باشد.
