مجله ارگونومی

مقدمه: اختلالات اسکلتی- عضلانی از عوامل اصلی ناتوانی­های شغلی در کارکنان مراقبت‌های بهداشتی است که حمل و جابجایی بیمار از دلایل مهم آن است. هدف این مطالعه شناسایی شرایط خطرناک مرتبط با حمل و جابجایی افراد بستری در بیمارستان­ها بود.

مواد و روش­ها: در این مطالعه مقطعی،‌ اطلاعات مربوط به فعالیت­های جابجایی بیمار در 23 بخش از سه بیمارستان بزرگ شیراز با استفاده از پرسشنامه پژوهشگر ساخت به‌صورت مصاحبه با حداقل 23 نفر گردآوری شدند. تعداد جابجایی­های دستی در شیفت کاری،‌ میزان توانایی بیمار برای جابجا شدن، آسیب نواحی مختلف بدن پرسنل و ضرورت وجود وسایل کمکی مکانیکی مورد بررسی قرار گرفتند.

یافته­ها: جابجایی‌های دستی بیمار در 70% از بخش­ها بیشتر از 5 بار در یک شیفت کاری بوده و در بیش از 70 درصد از بخش‌ها بیماران "خیلی کم" و یا "اصلاً" قادر به همکاری جهت انتقال نبودند. در بیش از 80% بخش­ها پرسنل دارای وظیفه جابجایی بیمار دچار آسیب نواحی مختلف بدن بوده که شایع‌ترین آن کمردرد (78/48%) بود. وجود وسایل کمکی مکانیکی توسط اکثر (95%) آزمودنی­ها ضروری و مفید دانسته شده و به نفع پرسنل، بیمار و بیمارستان قلمداد گردید.

نتیجه­گیری: در اکثر بخش­ها بیماران نیازمند کمک دیگران جهت انتقال به تخت و یا برانکارد هستند. اکثر این جابجایی­ها به‌صورت دستی و به کمک پرسنل درمانی انجام می­گیرد. شیوع ابتلا به آسیب­های اسکلتی- عضلانی در اندام­های مختلف بدن پرسنل مسئول بالا بوده و اجرای اقدامات ارگونومیک مانند استفاده از وسایل کمکی در این زمینه ضروری است.