زهره گودرزی، سارا ایزدی، عباس سیف‌اله زاده، رقیه حسن زاده، ندا مهدوی،
دوره 11، شماره 4 - ( 11-1402 )
اهداف: اختلالات اسکلتی‌عضلانی یکی از چالش‌های سلامتی اعضای هیئت‌علمی است که تأثیرات نامناسبی بر کارایی و کیفیت زندگی کاری آنان دارد. هدف مطالعه‌ی حاضر بررسی رابطه‌ی این اختلالات و عدم تناسب آنتروپومتریک بین ابعاد بدنی آنان و ابعاد ایستگاه کاری‌شان خواهد بود.
روش کار: این پژوهش در میان ۲۲ نفر از اعضای هیئت‌علمی، پس از کسب رضایت آگاهانه و به‌صورت سرشماری انجام گرفت. شیوع اختلالات با استفاده از پرسش‌نامه‌ی کرنل، ارزیابی ایستگاه کار با روش ROSA (Rapid Office Strain Assessment) صورت گرفت. سپس، ۱۴ بعد آنتروپومتری (به‌تفکیک جنسیت) با تعیین چارک‌ها و ۱۳ مشخصه‌ی ایستگاه کاری اندازهگیری شد. در نهایت، برای ارزیابی تناسب آنتروپومتریک، ۱۱ معیار به کار گرفته شد. از نرم‌افزار SPSS نسخه‌ی ۲۶ برای تحلیل داده‌ها استفاده شد.
یافته‌ها: حدود ۴۶ درصد از آزمودنی‌ها در یکی از نواحی سامانه‌ی اسکلتی‌عضلانی درد و ناراحتی را تجربه کرده و نواحی مچ دست، گردن، شانه‌ی چپ و کمر به‌ترتیب درگیرترین نواحی بودند. نتایج روش ROSA نشان می‌دهد که ایستگاه کاری ۲۲/۷۳ درصد از آزمودنی‌ها نیازمند بهبودهای ارگونومیک هستند. بیشترین عدم تناسب به‌ترتیب، در معیارهای طول تنه-طول تکیه‌گاه کمری صندلی، ضخامت ران در حالت نشسته-فاصله‌ی بین ران تا میز و عرض شانه-عرض تکیه‌گاه صندلی وجود دارد.
نتیجه‌گیری: نشانه‌هایی از ارتباط بین شیوع بالای اختلالات اسکلتی‌عضلانی و عدم برقراری تناسب آنتروپومتریک/دانش ناکافی اعضای هیئت‌علمی در حوزه‌ی ارگونومی مشاهده می‌شود. این مسئله ضرورت توجه به مشخصه‌های ارگونومیک/آنتروپومتریک میز و صندلی اداری حین خرید ملزومات اداری و ارتقای دانش ارگونومی را یادآور می‌شود.
