مجله ارگونومی

چکیده: زمینه و هدف: با توجه به نقش اساسی میز و نیمکت‌های مناسب در نشستن دانش‌آموزان با پوسچر صحیح و این که میز و نیمکت‌های غیر ارگونومیک باعث پوسچر نامناسب شده و کمردرد، گردن درد، عدم تمرکز و ناراحتی به وجود می‌آورند. این مطالعه به بررسی تطابق ابعاد آنتروپومتری دانش‌آموزان با میز و نیمکت‌های موجود در مدارس ابتدایی شهر همدان می‌پردازد. روش ‌بررسی: در این مطالعه 600 نفر از دانش‌آموزان مدارس ابتدایی شهر همدان مورد بررسی قرار گرفتند و علاوه بر قد و وزن آن‌ها ابعاد آنتروپومتری شامل ارتفاع شانه، ارتفاع آرنج، ارتفاع زانو، ارتفاع رکبی، طول باسن- رکبی و پهنای باسن آن‌ها اندازه‌گیری شد. سپس تناسب ابعاد میز و نیمکت موجود در مدارس همدان با اندازه‎های ارگونومیک محاسبه شده، مقایسه شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد که ابعاد میز و نیمکت موجود شامل ارتفاع نشستگاه، عمق نشستگاه، ارتفاع تکیه‎گاه، ارتفاع میز، ارتفاع ‌زیرمیز، عرض نشستگاه در تمامی موارد با ابعاد آنتروپومتری دانش‌آموزان تناسب ندارد. این مطالعه نشان داد که با افزایش میزان عمق نشستگاه و کاهش ارتفاع نشستگاه در میز و نیمکت‌های طرح جدید میزان تناسب این میز و نیمکت‌ها نسبت به میز و نیمکت‌های طرح قدیم بهبود نسبی یافته است. نتیجه‌گیری: ابعاد میز و نیمکت‌های موجود در مدارس ابتدایی شهر همدان برای اکثر دانش‌آموزان مناسب نیست و باعث ایجاد پوسچر نامناسب و بروز مشکلات اسکلتی-عضلانی می‌شود.

مقدمه: با توجه به اثرات زیان‌بار عدم تناسب بین ابعاد مبلمان آموزشی و ابعاد بدنی دانش‌آموزان این بررسی با هدف بررسی تناسب ابعاد مبلمان آموزشی با اندازه‌های بدنی دانش‌آموزان در شهر یزد انجام گرفته است.

مواد و روش‌ها: جامعه مورد مطالعه در این تحقیق شامل کلیه دانش‌آموزان پسر مقطع راهنمایی شهرستان یزد بود که بعد از تعیین تعداد افراد نمونه، پارامترهای ارتفاع رکبی، طول باسن رکبی، ارتفاع تکیه‌گاه آرنج، پهنای باسن، ضخامت ران و ارتفاع زیر کتفی 307 نفر از آنها اندازه‌گیری شد. همچنین از میان مبلمان های مورد استفاده در مدارس مورد مطالعه، دو نوع صندلی دسته‌دار و دو نوع میز و نیمکت که دارای درصد فراوانی بیشتری بودند برای تجزیه و تحلیل انتخاب شد.

یافته‌ها: نتایج حاصل از مقایسات آماری نشان داد که در مبلمان نوع 1، عرض نشستنگاه با 74/96 در حد قابل قبول و آزادی ران با 100 درصد تناسب ایده آل است. در مبلمان نوع 2 عمق برای اکثریت دانش‌آموزان مناسب بود و عرض نشستنگاه با 42/96 تناسب در حد قابل قبولی می‌باشد، حد آزادی ران نیز با صد درصد تناسب خوبی را به خود اختصاص داد. در مبلمان نوع 3 فاکتوری با ضریب تناسب بالا وجود نداشته و در مبلمان نوع 4، عرض نشستنگاه و حد آزادی ران در حد مطلوب بود.

نتیجه‌گیری: به‌طورکلی میزان تناسب ابعاد مبلمان ها با ابعاد آنتروپومتری دانش آموزان در حد مطلوب نیست.