36 نتیجه برای عملکرد
فرین خانه شناس، تیمور الهیاری، حمید رضا خلخالی،
دوره 1، شماره 3 - ( 12-1392 )
چکیده
مقدمه: کارکنان بانک به دلیل ماهیت انجام کارشان در معرض استرس شغلی بالایی قراردارند. یکی از پیامدهای استرس تأثیر بر عملکرد شغلی است. از آنجاکه مطالعات داخلی در این حوزه نسبتاً نادر است، این مطالعه با هدف بررسی ارتباط بین عوامل روانی- اجتماعی کار با عملکرد شغلی در بین کارکنان بانک انجام گرفت.
مواد و روشها: تمام کارکنان شعب بانک در این مطالعه شرکت کردند. دادهها با استفاده از دو پرسشنامه عمومی نوردیک و پرسشنامه بهرهوری نیروی انسانی گردآوری شدند. از ضریب همبستگی و مدل رگرسیون برای بررسی چگونگی ارتباط بین عوامل استرسزای شغلی و مقیاسهای آن به عنوان متغیر مستقل و عملکرد شغلی بهعنوان متغیر وابسته استفاده گردید. به علاوه، به منظور ارزیابی دقیق روابط بین متغیرها، از مدلیابی معادلات ساختاری استفاده شد.
یافتهها: نتایج مطالعه حاضر نشان داد که شیوع استرس در بین کارکنان بانک در حد متوسط (46.6%) بود. همچنین همبستگی منفی و معناداری بین استرس در "حیطه وظیفه" و "حیطه سازمانی- اجتماعی" با عملکرد شغلی وجود داشت. در میان مقیاسهای استرس در حیطه سازمانی- اجتماعی، مقیاس فرهنگ سازمانی و رهبری ارتباط منفی و معنادار بالایی با عملکرد شغلی نشان دادند (p= 0.001).
نتیجهگیری: باتوجه به نتایج به دست آمده، حیطه سازمانی- اجتماعی میتواند به عنوان عامل اصلی افت بهرهوری مورد توجه قرارگیرد. از این رو، پیشنهاد میشود تلاش بیشتر به منظور کنترل عوامل روانی- اجتماعی محیط کار و جلوگیری از افت عملکرد به ویژه در مقیاسهای فرهنگ سازمانی و رهبری صورت پذیرد.
مجتبی عباس زاده ، سیدابولفضل ذاکریان، علی نحوی، جبرائیل نسل سراجی،
دوره 2، شماره 3 - ( 9-1393 )
چکیده
مقدمه: از مفهوم آگاهی موقعیتی در تجزیه و تحلیل
رفتار رانندگان مطالعات گذشته استفاده شده است. با این وجود ارتباط بین اجزا آگاهی
موقعیتی، عملکرد و توانایی شناختی رانندگان اتوبوس بررسی نشده است. هدف مطالعه
حاضر بررسی ارتباط بین تواناییهای شناختی و آگاهی موقعیتی و عملکرد رانندگان در شبیهسازی
رانندگی اتوبوس میباشد.
روش انجام کار: در مطالعه حاضر 30 راننده حرفهای
اتوبوس که دارای مدرک دیپلم و بالاتر بودند، شرکت کردند. از روش SAGAT برای بررسی آگاهی موقعیتی و از آزمونهای میدان دید مفید، اشکال
جای گرفته و حافظه فعال برای اندازهگیری تواناییهای شناختی استفاده شد. زمان
واکنش ترمز زدن و انحرافات از مسیر رانندگی معیارهای عملکرد رانندگی در این مطالعه
بودند.
یافته ها: نتایج ارتباط معناداری بین آگاهی
موقعیتی رانندگان در قبل و بعد از شرایط خطرناک نشان دادند. بین ظرفیت حافظه
فعال،توجه توزیع شده، توجه انتخابی واشکال جای گرفته با سطح یک آگاهی موقعیتی
رابطه معناداری دیده شد. همچنین نتایج این مطالعه بین حافظه فعال، توجه توزیع شده با
انحراف از مسیر رابطه معناداری نشان داد.
بحث و نتیجهگیری: نتایج نشان داد که در کل آگاهی موقعیتی
راننده بعد از شرایط خطرناک افزایش مییابد. این مطالعه نشان داد که تواناییهای
شناختی تنها سطح یک آگاهی موقعیتی را تحت تأثیر قرار میدهند. با توجه به نقش آگاهی
موقعیتی در عملکرد رانندگی، نتایج حفظ مسیر نشان میدهند که ادراک ممکن است یک
عامل کلیدی در عملکرد رانندگی بعد از شرایط خطرناک باشد.
منصور ضیائی، قباد رضائی، حامد یارمحمدی، الهه خوشبو، فرامرز قره گوزلو،
دوره 3، شماره 1 - ( 3-1394 )
چکیده
مقدمه :درگیری شغلی به میزان دلبستگی روانی فرد
به شغل خود اطلاق میشود و از دیدگاه ارگونومی، کارکنان با درگیری شغلی بالا به شغلشان اهمیت بیشتری داده و عملکرد مطلوبتری دارند. هدف
مطالعه حاضر، تعیین میزان درگیری شغلی و ارتباط آن با مشخصات دموگرافیکی معلمان
مقطع راهنمایی شهرستان دالاهو (کرمانشاه) بود.
مواد و روشها: این مطالعه توصیفی-تحلیلی به صورت مقطعی
بر روی 211 نفر از معلمان (161 مرد و 50 زن) انجام گرفت. دادهها با استفاده از پرسشنامه درگیری شغلی کانونگو جمعآوری گردید.
دادهها با آزمونهای آماری اسپیرمن، تی تست مستقل و آنالیز واریانس مورد تجزیه و
تحلیل قرار گرفت. سطح معناداری، 0.05 در نظر گرفته شد.
یافتهها: معلمان دارای میانگین سن 32.21 و سابقه
کاری 8.49 سال بودند. 22.3%، 54.5% و 23.2% معلمان به ترتیب سطح درگیری شغلی کم،
متوسط و بالا را داشتند. درگیری شغلی افراد متاهل بیشتر از افراد مجرد (p=0.027 ) و افراد بدون
شغل دوم، بیشتر از افراد دارای شغل دوم (p=0.006 ) بود. بین سن،
جنس، سابقه کار و سطح تحصیلات با میزان درگیری شغلی رابطه معناداری یافت نگردید P>=0.05
نتیجه گیری: به طورکلی سطح درگیری شغلی معلمان کم و
متوسط بود. از مهمترین دلایل آن حقوق نسبتاً پایین، دو یا چندشغله بودن و نداشتن
جایگاه اجتماعی بالا بود. افزایش حقوق، تسهیلات ویژه مانند وامهای کم بهره و
ایجاد شرایط ارتقاء سطح علمی برای معلمین شبیه به اعضای هیئت علمی میتواند در
درگیری شغلی و وابستگی روانی آنها به شغلشان مؤثر باشد.
پریسا حسینی کوکمری، عبدالزهرا نعامی، تیمور اللهیاری ،
دوره 3، شماره 1 - ( 3-1394 )
چکیده
مقدمه: عملکرد انطباقی به عنوان میزان قابلیتهای
کارکنان در مواجه با تغییرات به وجود آمده در محل کار و موقعیتهای جدید و غیرمعمول
تعریف میشود. هدف اصلی این پژوهش بررسی ساختار عاملی پرسشنامه عملکرد انطباقی است. عملکرد انطباقی سازهای چندبعدی
است که شامل پنج متغیّر نهفته میشود. هدف این پژوهش بررسی پایایی و روایی این پرسشنامه
بود.
مواد و روشها: در این پژوهش که از نوع اعتبارسنجی است،
پس از برگردان پرسشنامه به فارسی، فرم نهایی آن بر روی 210 نفر از پرستاران بیمارستان دولتی شهر اهواز که با روش نمونهگیری تصادفی انتخاب شده
بودند، اجرا گردید. برای تشخیص عاملهای سازه عملکرد انطباقی از روش تحلیل عامل اکتشافی چرخش واریماکس
و برای برازش الگو از روش تحلیل عاملی تأییدی و مدل معادلات ساختاری استفاده شد.
یافتهها: پایایی کل پرسشنامه با استفاده از آلفای
کرونباخ 0.89 محاسبه گردید. ساختار عاملی پرسشنامه با استفاده از روش تحلیل عاملی بررسی
شد. ضریب KMO و آزمون کرویت بارتلت
به ترتیب 0.88 و 1639.093 به دست آمد و معنیدار
است. همچنین چرخش واریماکس نشان داد که تمامی سوالات آزمون بر روی عوامل بار دارند.
نتیجهگیری: پرسشنامه عملکرد انطباقی از ویژگیهای روانسنجی
رضایتبخش و پایایی و روایی قابل قبولی برای استفاده در جمعیت پرستاران برخوردار است.
درنتیجه سازه عملکرد انطباقی شامل پنج بُعد
مجزا از هم؛ یعنی مقابله با موقعیتهای اضطراری و غیرمترقبه، مدیریت استرس کاری، حل
خلاقانه مشکلات، یادگیری و سازگاری بین فردی میشود. یافتهها مبنی بر چند وجهی بودن
این سازه با مطالعات پیشین مطابقت دارد.
بهنام محمدی،
دوره 4، شماره 1 - ( 3-1395 )
چکیده
مقدمه: فشار روانی شغلی همچون ابهام نقش موقعیتی است که از تعامل میان افراد و مشاغل به وجود میآید و موجب کاهش عملکرد و خشنودی شغلی می گردد. افراد پویا با رفتارهایی مثل ابتکار کاری، ابهام شغلی را رفع می کنند. هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه ابهام نقش با خشنودی شغلی و عملکرد شغلی با میانجیگری رفتارهای پویا بوده ست.
روش کار: جامعه این پژوهش کارکنان رسمی و قراردادی پالایشگاه گاز بید بلند بوده است که بر اساس روش نمونهگیری طبقهای تعداد260 نفر به عنوان نمونه پژوهش حاضر انتخاب شدند. طرح پژوهش در این مطالعه از نوع طرح همبستگی، از طریق الگو یابی معادلات ساختاری (Structural Equation Modeling) است. ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش شامل مقیاس ابهام نقش ریز، هوس و لیرتزمن، پرسشنامه خشنودی شغلی (بریفیلد و راث) و پرسشنامه عملکرد شغلی، پرسشنامه رفتارهای پویا بود. ارزیابی الگوی پیشنهادی با استفاده از روش تحلیل مسیر انجام شد.
یافته ها: نتایج از برازندگی الگو با داده ها حمایت کردند. یافته ها نشان داد که رفتار پویا رابطه ابهام نقش با خشنودی شغلی و عملکرد شغلی را میانجی گری می کند. همه مسیرهای الگوی پژوهش در سطح 001/0>P معنی دار هستند و شاخص برازش کلی (RMSEA) 04/0 می باشد که نشان دهنده برازش عالی الگو می باشد.
نتیجه گیری: رفتارهای پویای شغلی موجب رفع ابهام برای کارکنان می شود و در نهایت اثرات منفی ابهام نقش برمتغیرهای خشنودی و عملکردی شغلی را دفع کرده و موجب بالارفتن عملکرد و خشنودی کارکنان می گردد.
محمد حسنی، فرحناز دهقانی، مهدی کاظم زاده بیطالی،
دوره 4، شماره 3 - ( 9-1395 )
چکیده
مقدمه: ازآنجاکه کارکنان از مهمترین سرمایههای هر سازمان از جمله مراکز آموزش عالی به شمار میروند، بررسی و شناسایی عوامل تاثیر-گذار بر عملکرد و تنش شغلی آنها از اهمیت روزافزونی برخوردار است. براین اساس پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین پاسخگویی فردی و عملکرد شغلی با آزمون نقش میانجی مهارتهای سیاسی و تنش شغلی در بین کارکنان دانشگاه شیراز انجام شده است.
روشکار: جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه کارکنان دانشگاه شیراز که دارای مدرک بالای دیپلم هستند بودند که شامل 726 نفر بودند که از میان آنان 248 نفر با روش نمونهگیری تصادفی طبقهای انتخاب شدند. روش تحقیق توصیفی- همبستگی بود. برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامههای استاندارد پاسخگویی هاچوارتر و همکاران (2005)، عملکرد شغلی پاترسون (1990)، استرس شغلی هاوس و ریزو (1972) و مهارت سیاسی فریز و همکاران (2005) استفاده شد. روابط بین متغیرهای مکنون و اندازهگیری شده در الگوی مفهومی با استفاده از مدل معادلات ساختاری تعیین شدند.
یافتهها: نتایج نشان داد که عملکرد شغلی کارکنان تحت تأثیر پاسخگویی فردی قرار دارد و کارکنانی که دارای مهارت سیاسی بودند هست بر پاسخگویی آنها اثر میگذارد و اثر معنیداری بر عملکرد شغلی آنها خواهد داشت. تنش شغلی نیز رابطه منفی و معنیدار بر عملکرد شغلی داشت.
نتیجهگیری: بر اساس یافتههای پژوهش، مهارت سیاسی و تنش شغلی رابطه بین پاسخگویی فردی با عملکرد شغلی را تحت تأثیر قرار میدهند. این نتایج بر ضرورت بازشناسی نقش میانجی مهارت سیاسی و تنش شغلی در بررسی رابطه علی پاسخگویی فردی با عملکرد شغلی تأکید میکند.
مهدی ابن علی حیدری، کمال اعظم، احمدرضا ناظری، مجید ابن علی حیدری، علیرضا شاطری،
دوره 4، شماره 4 - ( 12-1395 )
چکیده
مقدمه: رانندگی یک فعالیت پیچیده است که نیازمند سطوح بالایی از فرایندهای شناختی و حرکتی است. از طرفی فعالیتهای ثانویه غیردیداری جزء فعالیتهایی هستند که بواسطه درگیریهای شناختی و توجه تقسیم شده، ممکن است عملکرد رانندگی را تحت الشعاع قرار دهند. همچنین محدودیتهای شناختی مرتبط با افزایش سن، چالشهای بیشتری را در عملکرد رانندگان سالمند ایجاد میکند. این موضوع زمانی اهمیت بیشتری مییابد که شاهد افزایش قابل توجه رانندگان سالمند هستیم.
روشکار: به منظور بررسی تأثیر فعالیت ثانویه شناختی بر عملکرد رانندگی افراد، دو آزمون جادهای (با و بدون ارائه فعالیت ثانویه شناختی گوش دادن به یک مکالمه ضبط شده) انجام شد. 32 مرد با حداقل سن 65 سال (43/5 = SD، 26/7 = M)، در آزمونها شرکت کردند و متغیرهایی مانند سرعت متوسط رانندگی، مدت زمان رانندگی در محدوده خطر، تعداد سبقتها و تعداد انحرافات جانبی از طریق سیستم رادار و دوربین فیلم برداری اندازهگیری شد. اطلاعات بدست آمده بعد از بررسی نرمال بودن توزیع دادهها، از طریق آنالیز تی تست جفت شده (paired t-test) و ضریب همبستگی پیرسون مورد بررسی قرار گرفت.
یافتهها: سرعت (P = 0/02)، مدت زمان رانندگی در محدود خطر (P = 0/018) و تعداد سبقت (P<0/001) افراد زمانی که درگیر رانندگی دو- وظیفهای بودند، نسبت به رانندگی در شرایط عادی به طور معنیداری کاهش یافت. از طرفی میانگین تعداد انحرافات جانبی خودرو افزایش یافت (P<0/001).
نتیجه گیری: با وجود اینکه فعالیت ثانویه شناختی عملکرد رانندگان را تحت تأثیر قرار میدهد، رانندگان سالمند به منظور کاهش خطرات رانندگی، از استراتژیهای جبرانی استفاده میکنند.
محمدرضا مرتضوی، کامران رئیسی، سیدحامد هاشمی،
دوره 4، شماره 4 - ( 12-1395 )
چکیده
مقدمه: بررسی عملکردی خلبان در زمانی که چندین وظیفه مختلف بر عهده وی گذاشته می شود، مستلزم رویه ای می باشد که بر مبنای آن، بتوان مشخصههای یک سناریو را با کمک شبیهساز طی یک روند سیستماتیک بدست آورد. سیمولاتور عملکرد چند وظیفهای خلبان یک شبیهساز استاندارد از وظایف کلی خلبان میباشد که در سازمان ناسا توسعه یافته است.
روشکار: با بهرهگیری از تئوری اطلاعات، نرخ تبادل داده تولید شده در زیرسیستمهای مختلف شبیهساز محاسبه شده و با برآیند گرفتن از آنها، یک ملاک عددی واحد جهت تخمین بارکاری کلی ارائه گردید. پس از آن به منظور بررسی اعتبار شاخص استخراج شده، سه تست طراحی گردید که در آنها سطوح مختلف بارکاری شامل کم، متوسط و زیاد بر مبنای نرخ تبادل داده بکار رفته در هر یک برچسب زده شد. این تستها توسط سوژههای انسانی در جایگاه خلبان اجرا شده و در خلال آنها، نظر شخصی هر فرد پیرامون بارکاری ادراک شده توسط او به وسیله پرسشنامه ناسا-تیالایکس ثبت گردید.
یافتهها: نتایج بدست آمده حکایت از آن دارد که میانگین نمره اختصاص داده شده از سوی سوژهها به بارکاری کلی، در سه سطح تعریف شده با استفاده از تئوری اطلاعات، دارای اختلاف معنادار آماری میباشد (P<0/001)؛ به صورتی که این مقدار از سطح کم به متوسط و از متوسط به زیاد، روند صعودی قابل توجهی را از خود نشان میدهد.
نتیجهگیری: شاخص کمّی پیشنهاد شده، در تعیین میزان بارکاری موجود در شبیهساز ناسا از کارایی کافی برخوردار است.
حبیب اله دهقان، زهره محبیان، قاسم یادگارفر،
دوره 4، شماره 4 - ( 12-1395 )
چکیده
مقدمه: مطالعات اندکی جهت بررسی اثر روشنایی بر عملکردهای شناختی افراد صورت گرفته است. اما این مطالعات نتوانسته اند به نتیجه ای روشن و قطعی در این زمینه دست یابند. پژوهش حاضر به بررسی عملکردهای شناختی دانشجویان در مواجهه با سطوح مختلف روشنایی در شرایط آزمایشگاهی پرداخته است.
روش کار: در این مطالعه تجربی 33 آزمودنی در محدوده سنی 26-19 سال به انجام آزمون های شناختی پرداختند. افراد درحین انجام آزمون نرم افزاری عملکرد پیوسته که درصد توجه افراد را می سنجد و دستگاه سنجش زمان واکنش که زمان واکنش افراد را اندازه می گیرد، در معرض مواجهه با سه سطح روشنایی معادل 200، 500 و1500 لوکس قرار گرفتند.
یافته ها: نتایج نشان داد که بیشترین درصد توجه افراد در روشنایی 1500 لوکس (75/99%) وکمترین درصد توجه در روشنایی500 لوکس (36/99%) بود. تحلیل های آماری نشان داد که اختلاف درصد توجه در سطوح مختلف روشنایی معنی دار است (004/0 =P). همچنین نتایج حاصل از آنالیز داده ها نشان داد که افزایش شدت روشنایی قادر به ایجاد تغییر معنی دار در میانگین زمان پاسخ (05/0>P) پاسخ صحیح (004/=P) خطای ارائه پاسخ (001/0=P) پاسخ حذف (017/0=P) می باشد. با افزایش شدت روشنایی زمان واکنش افراد کاهش یافته است. زمان واکنش در تمام سطوح روشنایی اختلاف معنی دار دارد (05/0>P).
نتیجه گیری: نتایج مطالعه حاضر نشان داد که افزایش شدت روشنایی باعث افزایش درصد توجه و کاهش زمان واکنش در افراد شده است. بنابراین ضروریست عامل سطوح مختلف روشنایی در طراحی پست های کاری که مستلزم استفاده از توجه و یا زمان واکنش می باشند را مدنظر قرار داد.
رستم گلمحمدی، محسن مهدی نیا، رضا شهیدی، ابراهیم درویشی،
دوره 5، شماره 2 - ( 6-1396 )
چکیده
مقدمه: روشنایی بسیاری از عملکردهای غیربصری از قبیل ریتم سیرکادین، هوشیاری، دمای مرکزی بدن، ترشح هورمونها و خواب را تحت تأثیر قرار میدهد. لذا هدف مطالعه حاضر بررسی اثرات روشنایی در عملکرد روانی و شناختی در قالب یک مطالعه مروری ساختار یافته بود.
روش کار: به منظور دسترسی به مقالات جستجو از پایگاههای اطلاعاتی شامل ISI Web of Knowledge، Scopus، PubMed و Science Direct انجام شد. این جستجو با استفاده از کلید واژههای "Lighting" و "Illumination" با "Cognitive Performance"، "Mental Performance"، Memory""، "Attention"، "Concentration" بر اساس عنوان، کلید واژه و چکیده مقالات منتشر شده در پایگاههای اطلاعاتی مذکور از سال 2010 تا 2016 صورت گرفت.
یافتهها: روشنایی در سه حیطه روانشناختی (شامل آسایش دیداری، ادراک بصری، تشخیص رنگ، شناسایی نمادها، توجه، حافظه کاری، یادگیری، زمان واکنش و عملکرد مغزی)، حیطه بیولوژیکی (شامل هوشیاری، خلقوخو، شادابی و نشاط، احساس ذهنی، انگیزش و رفاه و کیفیت خواب) و حیطه بار روانی (میزان بار کاری، تنش روانی، خستگی ذهنی) بر عملکرد شناختی انسان اثرگذار است. بهترین نور در تنظیم فرآیندهای روانی، بیولوژیکی (ریتم سیرکادین) و شناختی، نور روز روشن و درخشان در ساعات صبح با طول موج کوتاه (طول موج 480-420 نانومتر) و شدت بالا (1000 لوکس) است.
نتیجهگیری: طراحی روشنایی مصنوعی باید به گونهای صورت بگیرد که علاوه بر آسایش و نیازهای بصری، بتواند نیازهای غیر بصری و شناختی از قبیل توجه، هوشیاری، خلق و خو، کیفیت مناسب خواب و کاهش خستگی ذهنی و در نهایت رفاه را نیز تأمین نماید.
رضا خانی جزنی، مصطفی حسنوند،
دوره 5، شماره 4 - ( 12-1396 )
چکیده
زمینه و هدف: ملاحظات ارگونومیکی در طراحی محصول طی چند دهه گذشته افزایش یافته است. امروزه شرکتهای بیشماری جنبههای ارگونومیکی را در محصولات خود بکار میگیرند تا بدین ترتیب نیاز و و رضایت مشتری را در توسعه محصولات جدید تحقق بخشند.
روش کار: در این مطالعه 435 نفر از کارآموزان 18 تا 22 سال یکی از مراکز آموزش عالی فنی و حرفهای شهر تهران برای تکمیل پرسشنامه کانو از طریق ارتباط مستقیم با کاربر و مصاحبه مورد بررسی قرار گرفتند. در این مطالعه از روشهای ادغام مدل کانو و گسترش عملکرد کیفیت (QFD) جهت بهبود طراحی کارگاههای موسسات فنی و حرفهای به لحاظ ارگونومیکی و مبتنی بر نیازهای کاربران استفاده گردید. پس از تکمیل پرسشنامه کانو توسط این افراد، پاسخها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و نتایج حاصل وارد ماتریس کیفیت ویژگی (HOQ) شد.
یافته ها: نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که طراحی و کاربرد ایمن مهمترین ویژگی بود که کاربر در فضای کاری کارگاههای آموزشی به دنبال آن بود. از سوی دیگر، معیارهای قابلیت تنظیم، ضخامت مواد و مبلمان ارتباط تقریبا معنی داری با ارگونومی و راحتی نداشت. دلیل آن را میتوان به احتمال زیاد از عدم آگاهی آنها از اهمیت پوسچرهای صحیح بدن و مزیت مبلمان قابل تنظیم دانست.
نتیجه گیری: این مطالعه نشان داد که از هر دو رویکرد مدل کانو و روش گسترش عملکرد کیفیت (QFD) میتوان در شناسایی و تعیین اولویتهای طراحی محصول و محیط کاری از دیدگاه کاربر استفاده نمود.
آذر سلطانی، محسن علی آبادی، رستم گلمحمدی، مجید معتمدزاده،
دوره 6، شماره 1 - ( 3-1397 )
چکیده
زمینه و هدف: مواجهه با ارتعاش دست-بازو از جمله عوامل زیان آور فیزیکی رایج می باشد. هدف از این مطالعه بررسی تجربی سطح ناتوانی عملکرد دستی ناشی از مواجهه با ارتعاش دست بازو در کارگران شاغل در یک صنعت ریخته گری است.
روش کار: مطالعه حاضر بر روی 53 نفر از کارگران ریختهگری بعنوان گروه مورد و 28 نفر بعنوان گروه کنترل انجام گردید. اندازهگیری ارتعاش دست و بازو شاغلین بر اساس استاندارد5349 ISO صورت گرفت. سطح ناتوانی عملکرد دستی با استفاده از آزمون های اسکلتی- عضلانی، حسی- عصبی و عروقی مورد بررسی قرار گرفت. همچنین پرسشنامه کمی سطح ناتوانی بازو, شانه و دست DASH استفاده گردید. جهت تحلیل دادهها از نرم افزار SPSS16 استفاده شد.
یافتهها: میزان ارتعاش معادل 8 ساعته مواجهه کارگران m/s2 73/8 (49/4) بود که بیش از حد مجاز است. مهارت و چابکی، قدرت گرفتن انگشتان و قدرت چنگش دست غالب در گروه مورد نسبت به گروه کنترل به ترتیب 4٪ ،3/13٪ و 11٪ کاهش یافت( 05/0p<). مدت زمان احیای دمای دست غالب در گروه مورد نسبت به گروه کنترل 2/41٪ افزایش یافت ( 05/0p<). عوارض حسی- عصبی در گروه مورد نسبت به گروه کنترل افزایش نشان داد با این حال از لحاظ آماری معنی دار نبود. امتیاز DASH در گروه مورد 7/10 (4/13) و گروه کنترل 1/4 (1/5) بود.
نتیجهگیری: عملکرد های فیزیکی دستی در شاغلین در مواجهه با ارتعاش بین 4٪ الی 14٪ کاهش یافت که سطح امتیاز DASH هم تایید کننده این موضوع بود. علاوه براین شاغلین سطح عوارض عروقی بیشتری در مقایسه با عوارض حسی – عصبی نشان دادند.
فخرالدین قاسمی، مصطفی میرزایی، محسن مهدی نیا، ابراهیم درویشی، رضا شهیدی،
دوره 6، شماره 2 - ( 6-1397 )
چکیده
زمینه و هدف: فاکتورهای سازمانی، اجتماعی و فردی بسیاری میتوانند عملکرد انسان را تحتتأثیر قرار دهند. تعهد فردی به ایمنی یکی از فاکتورهایی است که در مطالعات قبلی کمتر به آن توجه شده است. هدف مطالعۀ حاضر بررسی نقش تعهد ایمنی در شکلدهی عملکرد ایمنی افراد است.
روش کار: مطالعۀ مقطعی حاضر بین 302 شاغل در چندین شرکت تولیدی کوچک واقع در استانهای مرکزی ایران انجام گرفت. دادهها با استفاده از یک پرسشنامۀ محققساخته جمعآوری شد. برای تعیین نقش تعهد فردی به ایمنی چندین فرضیه مطرح شد. براساس این فرضیات، تعهد فردی بین فاکتورهای سازمانی و عملکرد ایمنی، نقش میانجی دارد. بهمنظور آزمون این فرضیات از رویکرد مدلسازی معادلات ساختاری استفاده شد.
یافتهها: نتایج نشان داد تعهد فردی به ایمنی، اثر مستقیمی بر ابعاد مختلف عملکرد ایمنی دارد. تعهد مدیریت به ایمنی مهمترین فاکتور سازمانی اثرگذار بر تعهد فردی به ایمنی است (0/01>P و ضریب مسیر برابر با 0/257). محیط حمایتی دیگر فاکتور مهم در این زمینه است (0/01>P و ضریب مسیر برابر با 0/175). در مقابل، آموزشهای ایمنی اثر چندانی بر تعهد فردی ندارند (238/0=P) که نشاندهندۀ ناکارآمدی و طراحی نامناسب آنها است.
نتیجهگیری: با ارتقای سطح متغیرهای سازمانی و اجتماعی، از جمله تعهد مدیریت به ایمنی و محیط حمایتی، میتوان تعهد فردی به ایمنی را افزایش داد و از این طریق، عملکرد ایمنی افراد را بهبود بخشید.
زیور صباغی نژاد، عبدالکاظم نیسی، سمیه پروین،
دوره 6، شماره 3 - ( 7-1397 )
چکیده
زمینه و هدف: هر سازمان برای ایجاد نیروی انسانی کارآمد و توانمند باید محیطی شاداب، بهدور از تنش، دارای شرایط دمایی و روشنایی مطلوب و ابزارآلات متناسب با وضعیت جسمی هر کارمند، محیط کاری ایمن و آرام، فراهم کند تا بتواند با ایجاد حس خشنودی شغلی، بهترین عملکرد را از آنها انتظار داشته باشد. پژوهش حاضر به بررسی شرایط ارگونومیکی کتابخانههای دانشگاههای دولتی شهر اهواز و تأثیری آن بر خشنودی و عملکرد شغلی کتابداران میپردازد.
روش کار: این پژوهش توصیفی بوده و به روش پیمایشی انجام گرفته است. جامعۀ پژوهش شامل ۸۴ نفر کتابدار دانشگاههای شهید چمران و علومپزشکی جندیشاپور اهواز است که بهصورت سرشماری در مطالعه شرکت کردند. برای بررسی شرایط ارگونومیک از پرسشنامۀ استخراجشده از نرمافزار ergotools، بررسی خشنودی شغلی از مقیاس آیرنسون و همکاران و بررسی عملکرد شغلی از پرسشنامۀ فرج پهلو، نوشین فرد و حسنزاده استفاده شد. روابط بین متغیرهای پژوهش با استفاده از مدلیابی معادلات ساختاری، تحلیل واریانس چندمتغیری (مانوا) و آزمون تعقیبی LSD و با کمک نرمافزار Spss و Amos بررسی شد.
یافتهها: نتایج نشان داد که بین شرایط ارگونومیکی و خشنودی شغلی، خشنودی شغلی و عملکرد شغلی و شرایط ارگونومیکی و عملکرد شغلی رابطۀ مستقیم، مثبت و معنادار وجود دارد. همچنین بین شرایط ارگونومیک و عملکرد شغلی بهواسطۀ خشنودی شغلی نیز رابطۀ غیرمستقیم مثبت و معنادار وجود دارد.
نتیجهگیری: کتابداران کتابخانههای دانشگاهی با بهرهمندی از شرایط ارگونومیک بهتر، خشنودی بیشتری دارند و عملکرد شغلی بهتری نشان میدهند.
دکتر عادل مظلومی، لیلا حاجی زاده، وفا فیضی،
دوره 7، شماره 1 - ( 3-1398 )
چکیده
زمینه و هدف: امروزه سالمندی پدیدهای مهم در جهان است. طبق تعریف سازمان بهداشت جهانی به افراد با سن ۶۰ سال و بالاتر سالمند گفته میشود. به موازات افزایش سن سالمندان توانایی افراد کاهش یافته و محدودیتهای آنان افزایش مییابد. در نتیجه توجه به محیط زندگی و متناسبسازی آن برای افراد بسیار مهم است. بنابراین هدف این پژوهش طراحی و اعتباربخشی سیاهه ریسک فاکتورهای ارگونومیکی در منازل سالمندان و سیاهه ارزیابی توانایی عملکردی سالمندان است.
روش کار: این پژوهش به صورت توصیفی ـ تحلیلی است که در سال ۱۳۹۷ بین ۲۰ نفر از سالمندان شهرستان لار انجام گرفت. در این مرحله با استناد بر مقالات و سیاهههای موجود، مشاهده و مصاحبه با سالمندان سیاهه اولیه طراحی و روایی و پایایی آنها انجام شد. ابزار ارائهشده در این پژوهش از لحاظ روایی و پایایی در سطح بالا و مناسبی قرار دارد.
یافتهها: ارتفاع آینه روشویی، ارتفاع روشویی، وسیع بودن ابعاد حیاط و ابعاد نامتناسب در منزل در سیاهه ریسک فاکتورهای ارگونومیکی و گشودن در با استفاده از زنگ معمولی در سیاهه ارزیابی توانایی عملکردی امتیاز روایی کمتر از ۰/۷۸ را کسب کرده و از سیاههها حذف شدند.
نتیجهگیری: همچنین با توجه به نتایج بهدستآمده توجه به نیازهای سالمندان، طراحی محیط و ابزار متناسب با محدودیتها و تواناییهای آنان در حل مشکلات و ارتقای کیفیت زندگی افراد بسیار مهم است.
بهزاد فولادی دهقی، عباس محمدی، لیلا نعمت پور،
دوره 7، شماره 2 - ( 6-1398 )
چکیده
زمینه و هدف: خستگی ذهنی وضعیتی است که با فعالیت طولانیمدت شناختی ایجاد میشود. خستگی ذهنی به فعالیت بیش از حد مغزی منجر میشود که در آن سلولهای مغزی خسته و مانع بهرهوری فرد و عملکرد کلی شناختی میشود. هدف از این پژوهش ارزیابی خستگی ذهنی دانشجویان با استفاده از شاخصهای مغزی است.
روش کار: این پژوهش توصیفی ـ تجربی است که روی ۲۰ تا از دانشجویان دانشکده بهداشت با میانگین (انحراف معیار) سنی ۲۴/۴۰ (۳/۷۳) سال در سال ۱۳۹۷ در دانشگاه علومپزشکی اهواز انجام شده است. برای بررسی عملکرد شرکتکنندگان از آنها خواسته شد متنی با غلطهای املایی را بررسی و آن غلطها را تصحیح کنند. این فعالیت در ۵ مرحله ۱۵ دقیقهای انجام شد. در همه مراحل الکتروانسفالوگرام (EEG) آنها ثبت و در هر مرحله مقیاس آنالوگ بصری توسط شرکتکنندگان تکمیل شد. از نرمافزار SPSS نسخه ۲۴، برای تجزیه و تحلیل دادهها استفاده شد.
یافتهها: فعالیت امواج آلفا، بتا و تتا در ۱۵ دقیقه اول بهترتیب، ۰/۳۰±۰/۸۹، ۰/۳۳±۰/۷۰ و ۰/۳۶±۱/۱۹ و ۱۵ دقیقه آخر بهترتیب ۰/۳۴±۰/۶۳، ۰/۲۶±۰/۵۵ و ۰/۳۴±۱/۰۳ بود. کاهش در فعالیت امواج مغز افزایش میزان خستگی ذهنی آنها را نشان می دهد. همچنین افراد با مقیاس آنالوگ بصری بیان داشتهاند که دچار خستگی ذهنی شدهاند. مطابق با نتایج ارتباط معنی داری بین EEG و مقیاس آنالوگ بصری دانشجویان دیده نشد.
نتیجهگیری: امواج آلفا، بتا و تتا میتوانند شاخصهای مناسبی برای ارزیابی خستگی ذهنی باشند. همچنین خستگی ذهنی میتواند عاملی باشد که بر دقت و عملکرد افراد تأثیر بگذارد؛ بهگونهای که به کاهش توجه و بازدهی آنها منجر شود.
آزاده سادات معصومی، مهدیه آکوچکیان،
دوره 7، شماره 2 - ( 6-1398 )
چکیده
زمینه و هدف: با توجه به فراگیرشدن روزافزون تلفنهای همراه هوشمند میتوان آن را بهعنوان مسئلهای مهم و تأثیرگذار در همه ابعاد زندگی بررسی کرد. هدف این پژوهش بررسی تأثیر مدت استفاده از تلفن همراه هوشمند بر وضعیت سر و شانه جوانان ۲۰ تا ۳۵ سال است.
روش کار: جامعه آماری این پژوهش نیمهتجربی، جوانان ۲۰ تا ۳۵ سال دارای تلفن همراه هوشمند، ساکن جزیره کیش در سال ۱۳۹۷ بود. نمونه آماری ۵۰ نفر (۲۵ مرد و ۲۵ زن) بود که به صورت داوطلبانه و هدفمند انتخاب و با استفاده از فرم وابستگی اعتیادگونه به تلفن همراه هوشمند (کشور کره جنوبی) به دو گروه کاربر کوتاهمدت و بلندمدت تقسیم شدند. در بررسی وضعیت اندام فوقانی وضعیت شانه، توسط شاخص کتف و وضعیت قرارگیری سر، توسط عکسبرداری نیمرخ بدن و نرمافزار کینوا (ساخت کشور فرانسه) اندازهگیری شد. از آزمون t مستقل برای مقایسه متغیرها در دو گروه استفاده و دادهها با استفاده از نرمافزار SPSS نسخه ۲۲ تجزیه و تحلیل شد. ۰/۰۵>P معنیدار در نظر گرفته شد.
یافتهها: نتایج حاکی از اختلاف معنیدار میان وضعیت اندام فوقانی در دو گروه کاربر کوتاهمدت و کاربر بلندمدت استفاده از تلفن همراه هوشمند (۰/۰۳۳=P) و همچنین وضعیت شانه میان زنان و مردان (۰/۰۰۲=P) بود، اما درمورد وضعیت قرارگیری سر اختلاف معنیداری بین زنان و مردان وجود نداشت (۰/۴۳۶=P).
نتیجهگیری: با توجه به اختلاف معنیدار دو گروه در مورد وضعیت اندام فوقانی میتوان از نتایج پژوهش برای آگاهی، پیشگیری و بهبود وضعیت اندام فوقانی بهره برد.
علیرضا قربانپور، شهناز طباطبایی، رضا غلام نیا،
دوره 7، شماره 3 - ( 8-1398 )
چکیده
زمینه و هدف: کارکنان بخش صنعت بهویژه صنایع غذایی به دلیل ماهیت کار خود با مشکلات فراوانی روبهرو هستند. پوسچر نامناسب بهعنوان یکی از ریسکفاکتورهای اختلالات اسکلتی و عضلانی شناخته شده اسـت. اختلالات اسکلتی-عضلانی بر عملکرد و خودکارآمدی کارکنان بخش صنعت تأثیرگذار است. در این مطالعه به بررسی ریسکفاکتورهای ارگونومیکی محیط کار و رابطه آن با خودکارآمدی و عملکرد شغلی پرداخته شده است.
روش کار: با استفاده از جدول مورگان و همچنین در نظر گرفتن ملاحظات ناشی از افت نمونه در نهایت ۲۰۲ نفر بهعنوان گروه نمونه تحقیق (قابل استفاده) و به روش تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامههای عملکرد شغلی پاترسون، خودکارآمدی عمومی شرر و پرسشنامه نقشه بدن با مقیاس پنجدرجهای برای ارزیابی اختلالات اسکلتی-عضلانی و همچنین روش شاخص کلیدی KIM بود. دادهها با نرمافزار SPSS نسخه ۱۹ تحلیل شد.
یافته ها: تفاوت معناداری بین سطح ریسک ابتلا به اختلالات اسکلتی- عضلانی با شیوع اختلالات اسکلتی-عضلانی در اغلب نواحی بدن کارکنان وجود داشت. بیشترین شیوع اختلالات اسکلتی-عضلانی در ناحیه تحتانی پشت مشاهده شد. تفاوت معناداری بین سطح ریسک ابتلا به اختلالات اسکلتی عضلانی با عملکرد شغلی در واحد تولید دیده شد.
نتیجه گیری: نتایج نشاندهنده نقش خودکارآمدی در جلوگیری از رفتارهایی است که منجر به تشدید اختلالات اسکلتی- عضلانی میشود. این موضوع در نهایت در عملکرد شغلی آنها نمود پیدا خواهد کرد و هم خودِ فرد و هم سازمان ذینفع آن خواهند بود. همچنین بهکارگیری کارکنان با خودکار آمدی بالا میتواند عملکرد و بهرهوری کار را بالابرده و به روند بهتر تولید کمک کند.
یداله حمیدی، شهلا شاطرآبادی، علیرضا سلطانیان،
دوره 7، شماره 4 - ( 11-1398 )
چکیده
زمینه و هدف: یکی از چالشهای مهم مدیران در سازمانهای رقابتی، ارتقای عملکرد و بهرهوری سازمان و درک عوامل مؤثر بر آنهاست. ارتقای عملکرد سازمان، نیازمند توجه و تمرکز مدیران بر عدالت سازمانی و انگیزه کارکنان، برای کار و فعالیت است. این مطالعه با هدف تعیین ارتباط بین عدالت سازمانی و ابعاد آن با عملکرد سازمانی در حوزه معاونت بهداشتی استان کرمانشاه انجام شد.
روش کار: پژوهش حاضر، از نوع مطالعات توصیفی-تحلیلی و هم بستگی است. این مطالعه بر روی ۱۶۶ نفر از کارکنان حوزه معاونت بهداشتی استان کرمانشاه، که به روش نمونهگیری تصادفی انتخاب شده بودند، در تابستان ۱۳۹۸ انجام شد. دادهها، با استفاده از دو پرسشنامه استاندارد عدالت سازمانی Niehoff و Moorman (۱۹۹۳) و عملکرد سازمانی Hersey و Goldsmith (۱۹۸۰) جمعآوری شدند. پایایی پرسشنامهها با انجام مطالعه Pilot و محاسبه ضریب آلفای کرونباخ و تجزیه و تحلیل دادهها، با استفاده از نرمافزار SPSS نسخه ۱۶ انجام شد.
یافته ها: نتایج مطالعه نشان میدهد میانگین نمره عدالت سازمانی در افراد مورد پژوهش، ۱۶/۹۲ ± ۵۴/۸۴ و میانگین نمره عملکرد سازمانی ۱۸/۶۶ ± ۱۴۰/۵۴ است. براساس نتایج ضریب همبستگی پیرسون، بین عدالت سازمانی و تمام ابعاد آن با عملکرد سازمانی، رابطه مثبت و معناداری (۰/۰۰۱>P) وجود دارد؛ اگرچه عدالت رویهای، بیش از سایر مؤلفهها، قابلیت پیشبینی عملکرد سازمانی را دارد.
نتیجه گیری: عدالت سازمانی متغیری مهم و تأثیرگذار بر عملکرد سازمانی است، مدیران برای ارتقای عملکرد سازمان، باید عدالت را عامل انگیزشی مهمی در رفتار کارکنان بدانند و به آن توجه کنند.
رضا شهیدی، رستم گلمحمدی، زهرا پیرمرادی ریزه وندی، آذر سلطانی، نسرین شیر محمدی، رضا کاظمی،
دوره 8، شماره 1 - ( 3-1399 )
چکیده
زمینه و هدف: روشنایی نامطلوب محیط کار میتواند سبب بروز آثار دیداری و غیر دیداری در افراد شود. مطالعه حاضر با هدف مقایسه کمیت و کیفیت روشنایی تلفیقی و مصنوعی در ساعات مختلف روز و ارتباط آن با شاخص عملکرد ذهنی، آسایش بینایی، هوشیاری و کیفیت خواب کارکنان صورت گرفته است.
روش کار: این مطالعه در زمستان ۱۳۹۶ در ۶۵ اتاق و بر روی ۸۱ نفر از کارکنان پردیس آموزشی دانشگاه علومپزشکی همدان که بهصورت تصادفی خوشهای انتخاب شدند، صورت گرفت. اندازهگیری پارامترهای روشنایی تلفیقی در سه نوبت ابتدا، میانی و پایان شیفت کاری و روشنایی مصنوعی در یک نوبت با استفاده از اسپکترومتر انجام شد. برای ارزیابی عملکرد شناختی از آزمون PVT (Pshycomotor Vigiliance Task) و برای آسایش بینایی، هوشیاری و کیفیت خواب بهترتیب از پرسشنامههای Conlone، KSS (Karolinska Sleepiness Scale) و (Pittsburgh Sleep Quality Index PSQI) استفاده شد.
یافته ها: میانگین کمیات روشنایی تلفیقی در اتاقهای اداری در هر سه نوبت بیشتر از روشنایی مصنوعی بود آسایش بینایی افراد نیز با دما همبستگی داشت. همچنین کارکنان بهرهمند از روشنایی طبیعی دچار ناراحتی بینایی کمتری بودند. کیفیت خواب افراد نیز با نوع روشنایی محیط کار ارتباط داشت (۰/۵= P، ۰/۴۴= Chi). هوشیاری افراد در معرض دمای رنگ بالا یا روشنایی طبیعی در ساعات ۸ و ۱۱ بهتر بود. نتایج آزمون عملکرد شناختی نشاندهنده نبود تفاوت معنیدار بین شرایط مختلف روشنایی است.
نتیجه گیری: استفاده از روشنایی طبیعی یا افزایش دمای رنگ منابع مصنوعی میتواند موجب افزایش هوشیاری و آسایش بینایی کارکنان روز کار شود و تا حدودی کیفیت خواب آنان را بهبود دهد.