47 نتیجه برای نوع مطالعه: مروری
آرزو سماک امانی، محمد امین موعودی، مرتضی مهدوی، فریبا قائم پناه،
دوره 9، شماره 3 - ( 9-1400 )
چکیده
زمینه و هدف: برای بسیاری از کارمندان، دانش آموزان، دانشجویان و مشاغل «پشت میز نشین»، اکثر کار روزانه با نشستن بر روی صندلی و معمولا همراه با میز انجام میشود. این درحالی است که مطالعات بسیار زیادی، نشستن طولانی مدت را با بیماری‌های اسکلتی-عضلانی و قلبی‌عروقی و ... مرتبط می‌دانند. هدف پژوهش حاضر طراحی ابزاری است که به کمک آن پوسچر کاری نشسته‌‌ی افراد به ایستاده و نشسته تغییر پیدا کند.
روش کار: ابعاد مورد نیاز برای طراحی مبدل میز، از داده‌های آنتروپومتری موجود جامعه ایرانی با محدوده سنی ۱۹- ۶ و ۶۰-۲۰ سال برای دو جنس مذکر و مونث ایرانی با استفاده از ۴ پارامتر آنتروپومتری ارتفاع آرنج نشسته، ارتفاع چشم نشسته، ارتفاع آرنج ایستاده و ارتفاع چشم ایستاده به دست آمد. این مقادیر برای به دست آوردن تفاوت سطح کاری مورد نیاز دست در حالت ایستاده و نشسته (جایگاه صفحه‌کلید) و تفاوت سطح کاری مورد نیاز چشم در حالت ایستاده و نشسته (جایگاه نمایشگر) به کار برده شد. به دلیل قابلیت تغییر ارتفاع این ابزار، صدک‌های ۵ خانم‌ها و ۹۵ آقایان استفاده شد تا بازه‌ی تغییرات مورد نیاز به دست بیاید.
یافته‌ها: مبدل میز به دو بخش (۱)جایگاه صفحه نمایش و (۲) جایگاه ماوس و صفحه‌کلید تقسیم شد. تفاوت ارتفاع این دو سطح ۱۲ سانتیمتر بدست آمد. حداکثر ارتفاع مبدل‌میز (محدوده قابلیت تنظیم) برای هردوگروه سنی با توجه به تغییرات ارتفاع آرنج نشسته و ایستاده ۶۸ سانتیمتر بدست آمد. پهنا و عمق میز ۹۰ در ۵۰ سانتیمتر تعیین شد، و جایگاه صفحه کلید و ماوس با پهنایی به اندازه‌ی میز و عمق ۲۰ سانتیمتر جایگاه کافی و راحت برای کاربران ایجاد می‌کنند.
بحث: پیش‌بینی میشود با استفاده از این مبدل‌میز و تغییر پوسچر افراد از حالت تماماً نشسته به حالتی متناوب بین دو پوسچر ایستاده و نشسته، از میزان مشکلات اسکلتی-عضلانی، قلبی-عروقی، دیابت و سرطان کاسته شود.
لاله نظری، آزاده شاه‌چراغی، ایرج اعتصام،
دوره 9، شماره 3 - ( 9-1400 )
چکیده
زمینه و هدف: رضایت شغلی و ارتقای کارایی کارکنان به دلیل ارتباط مستقیم با عوامل فردی و محیطی، از مهم‌ترین مباحث در بهینه‌سازی محیط صنعتی می‌باشد. از آنجایی که اهرم اصلی کاهش یا افزایش بهره‌وری، منابع انسانی است، یکی از مسایلی که مدیران پیشرو را در دهه‌های آینده درگیر خود خواهد ساخت، تلاش برای افزایش بهره‌وری کارکنان است. با توجه به واگذاری برخی از امور محیط‌های کار به بخش خصوصی و عدم نظارت بهداشتی کافی، در مواردی شاهد افزایش این نابسامانی در کشور نیز هستیم. محیط فیزیکی مصنوع، به صورت مستقیم و غیرمستقیم بر سلامت روانی اثر می‌گذارد و بدین معناست که محیط فیزیکی مثل محل سکونت و محل کار از مهم‌ترین مکان‌ها برای زندگی انسان است و برخی از اثرات روان‌شناختی آن ناشناخته مانده است. هدف از این تحقیق تبیین مدل بهینه سازی رابطه کارگر و محیط صنعتی از طریق معیارهای معماری است. تحقیق حاضر یک تحقیق کاربردی از نوع اکتشافی است.
روش کار: در این تحقیق از طریق مصاحبه به جمع آوری نظرات پرداخته شد. سپس با استفاده از روش گراندد تئوری و کدگذاری باز، محوری و انتخابی مدل مورد نظر توسعه داده شد. در ادامه با استفاده از بارهای عاملی در تحلیل عاملی تاییدی به بررسی اعتبار گویه ها با نرم افزار LISREL پرداخته شد.
یافته‌ها: نشان داد شاخص‌هایی همچون ارگونومی محیطی و فیزیکی، کنتراست بصری فضا، روان‌شناسی محیط، تفکیک عملی فضا، توجه به عامل صدا و رنگ در این میان تأثیرگذار هستند.
نتیجه گیری: آسایش روان‌شناختی جنبه اجتناب‌ناپذیری در مطالعات رضایت کاربر است. این یافته‌ها به طراحان، معماران، برنامه‌ریزان و مدیران تسهیلات کمک می‌کند تا اصول طراحی محیط کار را توسعه دهند.
عبداله واحدی، ایمان دیانت،
دوره 10، شماره 2 - ( 7-1401 )
چکیده
اهداف: چالش‌های امروزه، مانند تغییر در ساختار جمعیت، نیروی کار متنوع، تولید انبوه و خودکار شدن تولید، نشان‌دهنده‌ی لزوم بازنگری در سیستم‌های تولید است. راه‌حل‌های ارگونومیک کلاسیک برای حمل بارهای سنگین و فعالیت‌های تکراری، کافی نیستند. اپلیکیشن‌های دستیار انسان‌محور باید با حمایت از کارگران برای کاهش تنش‌های فیزیکی و روانی، این معضل را برطرف کنند. بررسی‌های علمی زیادی به مشکلات فنی اگزواسکلت پرداختهاند ولی به اثر آن بر روی کاربر انسانی چندان توجه نشده است. به همین دلیل در این مقاله به بررسی مطالعاتی میپردازیم که از دید ارگونومی به اگزواسکلتهای صنعتی نگاه کردهاند.
روش کار: بررسی مقالات مرتبط با اگزواسکلت در مطالعات ارگونومی با استفاده از پایگاه‌های داده Scopus و PubMed انجام شده است، مقالات انتخاب شده در مجلات مورد بررسی، ۲۰۱۴ تا ۲۰۲۱ چاپ شده است. کتاب‌ها، مقالات کنفرانس و گزارشها در این مطالعه بررسی نشد. این بررسی به نشریات علمی رسمی به زبان انگلیسی محدود بوده، مراجع به دست آمده از این جستجو بر اساس عنوان و چکیده غربال شده است. اگر چکیده دارای اطلاعات کافی نبود، کل متن مقاله بررسی شد. مقالاتی که از معیارهای انتخاب برخوردار بودند، در این بررسی آورده شده‌اند.
یافته‌ها: مطالعات انجام شده در زمینه‌ی اگزواسکلتهای صنعتی ارگونومیک، سهم ناچیزی از مطالعات اگزواسکلتهای صنعتی را شامل میشود. از سال ۲۰۱۲ تا زمان نگارش این مقاله، تعداد مطالعات در زمینه اگزواسکلتهای صنعتی ۹۶ مورد می‌باشد که ۱۰/۴۱ درصد از آن مربوط به مطالعاتی است که اگزواسکلتهای صنعتی با دید ارگونومیک طراحی یا ارزیابی شده‌اند. همچنین این مقدار در مقایسه با تعداد مطالعاتی که از سال ۲۰۱۲ در زمینه‌ی اگزواسکلت انجام شده است بسیار ناچیز و تنها درحدود ۰/۴ درصد از مطالعات را شامل میشود.
نتیجه‌گیری: مطالعات بررسی شده، به منظور تسهیل استفاده‌ی موفقیت‌آمیز اگزواسکلتها در ساختارهای شغلی، با در نظر گرفتن حداقل سه بعد تأکید می‌کنند (الزامات جسمانی، عملکرد در وظیفه و قابلیت استفاده) که تمامی آن‌ها می‌توانند در تعیین کارآیی بالقوه‌ی اسکلتهای خارجی در محیط کاری تأثیرگذار باشند. با توجه به توان بالقوه‌ی مشهود در این فناوری، تحقیقات بیشتری در آینده مورد نیاز خواهند بود تا برخی از چالش‌های مورد شناسایی را پوشش داده و روش‌های طراحی اگزواسکلت را تحت حالات متنوع‌تر و واقع‌بینانه‌تری مورد مقایسه قرار دهند.
حامد یارمحمدی، مهدی جهانگیری، مسلم علی محمدلو، فاطمه رحمتی،
دوره 10، شماره 3 - ( 10-1401 )
چکیده
اهداف: جهت برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری علمی نیاز است تا تولیدات علمی مورد بررسی قرار بگیرند. این تولیدات علمی از طریق دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی بصورت مقاله و مجلات پژوهشی منتشر می‌شوند. رویکردهای علم‌سنجی ابزاری برای بررسی عملکرد مجلات در حوزه‌های مختلف هستند لذا مطالعه حاضر با هدف بررسی فعالیت مجله ارگونومی انجام گردید.
روش کار: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر نحوه گردآوری داده‌ها توصیفی است که با رویکرد علم‌سنجی انجام گردید. جامعه پژوهش را تمامی مقالات چاپ شده در مجله ارگونومی طی سالهای ۱۳۹۲ تا ۱۴۰۱ تشکیل می‌دهد. به منظور گردآوری و تحلیل داده‌ها از نرم افزارهای Publish or Perish، vosviewer و Excel استفاده گردید.
یافته‌ها: تعداد ۲۹۶ مقاله از ۷۲۴ نویسنده در مجله ارگونومی طی دوره ۱۰ ساله به انتشار رسیده است. بیشترین مقالات چاپ شده مربوط به دانشگاه‌های علوم پزشکی همدان، شیراز، تهران و شهید بهشتی بودند. مولدترین نویسندگان در این مجله به ترتیب رشید حیدری مقدم (۲۱ مقاله) ، مجید معتمدزاده (۲۰ مقاله) و علیرضا چوبینه (۱۵ مقاله) بودند. کلید واژه‌های اختلالات اسکلتی و عضلانی با فراوانی ۳۹ و ارگونومی ۳۷ و آنتروپومتریک ۱۵ به ترتیب رتبه‌های اول تا سوم پرکاربردترین کلیدواژه‌ها را به خود اختصاص داده‌اند.
نتیجه‌گیری: طبق نتایج بدست آمده میزان استنادات مقالات این مجله در سطح پایینی قرار دارد لذا توصیه میشود جهت نمایه شدن مجله در پایگاه‌های استنادی بین‌المللی و افزایش میزان استناددهی به مقالات و رویت‌پذیری مجله میزان مشارکت بین‌المللی افزایش یابد.
زهرا اکبری چهره‌برق، نیلوفر نوایی، حمیدرضا نوایی،
دوره 11، شماره 1 - ( 3-1402 )
چکیده
اهداف: بر اساس شواهد علمی، فعالیت‌های هنری مانند نوازندگی، می‌تواند باعث بروز آسیب‌های خاصی در بدن افراد شود. هدف از این مطالعه تعیین شیوع و مکان بروز آسیب‌های اسکلتی‌عضلانی در هنرجویان موسیقی و نوازندگان ایرانی و همچنین، شناسایی عوامل خطر مرتبط با وقوع این آسیب‌ها است.
روش کار: به‌منظور جست‌وجوی مطالعات منتشرشده در زمینه ی مدنظر، از پایگاه‌های اطلاعاتی معتبر مانند پاب‌مد، اسکوپوس، گوگل اسکولار، مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی (SID) و مگیران با به‌کارگیری کلیدواژه‌های مناسب استفاده شد. در این جستجو، فقط آن مطالعات مقطعی بررسی شدند که به منظور بررسی شیوع آسیب های اسکلتی عضلانی و عوامل خطر آن ها در هنرجویان موسیقی و نوازندگان ایرانی انجام شده بودند و دسترسی به آن ها وجود داشت. مقالات مروری مرتبطی که کمتر از پنج مشارکت کننده داشتند و به زبان های غیر از انگلیسی و فارسی نوشته شده بودند، از مطالعه خارج شدند.
یافته‌ها: از میان ۱۹ مطالعه‌ای که در این زمینه یافت شدند، با حذف مطالعات تکراری و مشابه، هفت مطالعه‌ی توصیفی‌تحلیلی و مقطعی با نمونه‌ای به‌اندازه‌ی ۱۴۴۴ نفر بررسی شدند. شیوع صدمات اسکلتی‌عضلانی بین ۵۳ تا ۶۵ درصد بود. شایع ترین مشکل از بین مشکلات اسکلتی عضلانی،داشتن محل درد بود که در همه ی نوازندگان فارغ از نوع ساز دیده می شد. همچنین، مشخص شد که مشکلات اسکلتی‌عضلانی در نوازندگان خانم بیشتر گزارش شده است.
نتیجه‌گیری: هنرجویان موسیقی و نوازندگان ایرانی اغلب با مشکلات اسکلتی‌عضلانی مواجه هستند. نواحی شایع بدن برای بروز این مشکلات، گردن و شانه‌ها هستند. علاوه بر این، عوامل خطر متعددی مانند سن، پوسچر نامناسب و مدت تمرین برای بروز این نوع آسیب ها وجود دارد.
حامد یارمحمدی، مهدی جهانگیری، الهام عرب مختاری،
دوره 11، شماره 3 - ( 9-1402 )
چکیده
اهداف: یکی از ملاک های مهم پیشرفت و توسعه یافتگی انتشار کتاب در حوزه‌های علمی است. یکی از حوزه های مهم مرتبط با سلامت انسانی و شغلی علوم ارگونومی است که در افزایش بهره وری و سطح تندرستی کارکنان به یاری انسان می شتابد. هدف مطالعه‌ی حاضر بررسی وضعیت تولید و انتشار کتب حوزه‌ی ارگونومی در ایران است.
روش کار: مطالعه‌ی حاضر به روش توصیفی و تحلیل محتوا با رویکرد کتاب‌سنجی انجام گرفت. جامعه‌ی پژوهش شامل تمامی کتب حوزه‌ی ارگونومی ثبت‌شده در سایت کتابخانه‌ی ملی بود. برای دستیابی به کتب مرتبط جست‌وجو با استفاده از کلیدواژه‌های ارگونومی، مهندسی عوامل انسانی و واژگان مرتبط دیگر بدون محدودیت زمانی انجام گرفت و اطلاعات به‌دست‌آمده در فرمی که از قبل در نرم‌افزار Excel طراحی شده بود، وارد شد و در مرحله‌ی نهایی، داده‌ها با استفاده از آمار‌های توصیفی تجزیه‌وتحلیل شدند.
یافته‌ها: به‌طور کلی، ۳۱۳ عنوان کتاب در حوزه‌ی ارگونومی در طی سالهای ۱۳۶۸ تا ۱۴۰۲ منتشر شده است. روند انتشار کتب در این حوزه افزایشی بوده است. بیشترین فراوانی مربوط به کتابهای تألیفی شامل ۷۸/۲۷ درصد از کتب بود. محمدامین موعودی، مجید معتمدزاده و علیرضا چوبینه مؤلفان فعال‌تر در این حوزه بودند. حوزه های موضوعی کلیات و کاربرد ارگونومی، ارگونومی شغلی و مهندسی فاکتورهای انسانی فراوانی بیشتری داشتند. انتشارات فنآوران بالاترین رده را بین تمام ناشران به خود اختصاص داده است. در مجموع، ۳۸ جلد کتاب به چاپ مجدد دست یافتند.
نتیجه‌گیری: نتایج مطالعه‌ی حاضر نشان داد که روند انتشار کتب در علم ارگونومی در ایران، افزایشی بود؛ اما در برخی از گرایش های این علم، از جمله بیومکانیک شغلی، ارگونومی شهری، ارگونومی در منازل و ارگونومی کودکان به توجه بیشتر مؤلفان نیاز است. همچنین بی‌توجهی به نشر کتب به‌صورت الکترونیکی، به‌طور مشهود، در این حوزه‌ی علمی دیده میشود؛ لذا، به ناشران توصیه می‌کنیم با توجه به مزایای کتب الکترونیکی، به این نوع از انتشار توجه بیشتری کنند.
مهدی رکنیان، جعفر صالحیان، پیام خانلری بانیارانی،
دوره 13، شماره 1 - ( 3-1404 )
چکیده
زمینه و هدف: سلاح‌های گرم، از جمله تپانچه‌ها و تفنگ‌ها، ابزارهای پیچیده‌ای با کاربردهای نظامی، ورزشی و شخصی هستند که نیازمند توجه به ارگونومی برای بهینه‌سازی طراحی و کارایی آن‌ها می‌باشند. این مطالعه با هدف بررسی تحقیقات موجود در مورد ویژگی‌های ارگونومیکی تفنگ‌ها، با تمرکز ویژه بر تفنگ‌های تهاجمی طراحی و اجرا شده است.
روش کار: این مطالعه با استفاده از روش مرور دامنه‌ای به بررسی ارگونومی تفنگ‌ها پرداخته است.. جستجو در پایگاه‌های اطلاعاتی PubMed ، Web of Science و Scopus با استفاده از کلمات کلیدی مرتبط با طراحی ارگونومی سلاح‌های گرم انجام شد. مقالات مرتبط از میان مطالعات جمع‌آوری‌شده انتخاب شدند داده‌ها توسط دو نویسنده استخراج و بررسی شده و نتایج بر اساس حوزه‌های مشترک دسته‌بندی شدند.
یافته‌ها: تعداد 3121 مطالعه از طریق جستجو در پایگاه‌های اطلاعاتی پیدا شدند که پس از حذف موراد تکراری و بررسی عنوان و چکیده، فایل 121 مطالعه دانلود شد و بر اساس معیارهای ورود مورد بررسی قرار گرفتند در نهایت 9 مطالعه وارد مرحله نهایی شدند. موضوعات مورد بررسی مقالات و تأثیر گذار بر ارگونومی سلاح‌ها شامل ملاحظات آنتروپومتریک و مدل‌سازی دیجیتال انسانی، پیکربندی تفنگ‌ها و ویژگی‌های طراحی، پایداری وضعیتی، ایمنی و آموزش بودند.
نتیجه‌گیری: طراحی ارگونومیکی سلاح تأثیر قابل توجهی بر عملکرد کاربر، ایمنی و تجربه کلی دارد. تلاش‌های طراحی آینده باید بر رویکردهای انسان‌محور، با در نظر گرفتن داده‌های آنتروپومتریک، پیکربندی سلاح، پایداری کاربر و مکانیسم‌های ایمنی برای تولید تفنگ‌ها تأکید کند.
