مصطفی برزیده، علیرضا چوبینه، حمیدرضا طباطبایی،
دوره 3، شماره 3 - ( 9-1394 )
چکیده
مقدمه: اطلاعات ناچیزی در مورد نیازهای روانشناختی شغل و کنترل (آزادی تصمیمگیری) در محیط کار و ارتباط آن با آسیبهای اسکلتی ـ عضلانی (MSDs) در پرستاران ایرانی در دسترس است. این پژوهش با هدف بررسی ارتباط بین نیازهای روانشناختی شغل و کنترل در محیط کار و ارتباط آن با شیوع علائم MSDs در پرستاران شاغل در بیمارستانهای وابسته به دانشگاه علوم پزشکی شیراز انجام شده است.
مواد و روشها: در این مطالعه مقطعی، 385 نفر از پرستاران بیمارستانهای دانشگاه علوم پزشکی شیراز که به روش نمونهگیری تصادفی سیستماتیک انتخاب شدند، شرکت نمودند. نسخه فارسی پرسشنامه محتوای شغلی و پرسشنامه استاندارد نوردیک برای جمعآوری دادهها استفاده شد. از آمار توصیفی، رگرسیون لجستیک و نرمافزار SPSS نسخه 5/11 برای تحلیل دادهها استفاده شد.
یافتهها: میانگین (انحراف استاندارد) ابعاد نیازهای روانشناختی شغل (14/5) 19/38 و کنترل (50/6) 15/58 به دست آمد. بر این اساس، ابعاد نیازهای روانشناختی در سطح بالا و بعد کنترل در سطح پایین قرار داشتند. نتایج نشان داد که 1/29% از پرستاران مورد مطالعه در حالت استرین بالا مشغول به کار میباشند. مدلسازی رگرسیون مشخص ساخت که شانس آسیب در ناحیه پا در پرستارانی که در خانه استرین بالا قرار دارند 35/2 برابر پرستارانی است که در خانه استرین پایین قرار میگیرند.
نتیجهگیری: اغلب پرستاران مورد مطالعه در خانه استرین بالا از مدل نیاز ـ کنترل قرار داشتند. بر اساس نتایج به دست آمده، هر گونه برنامه مداخلهای جهت پیشگیری از MSDs در پرستاران میبایست بر افزایش کنترل و تغییر حالت کار از استرین بالا به استرین پایین یا شغل فعال متمرکز شود.
سعید یزدانی راد، حبیب الله دهقان،
دوره 3، شماره 3 - ( 9-1394 )
چکیده
مقدمه: پارافین و آب مواد تغییر فاز شناخته شدهای برای کاربرد در جلیقههای خنککننده هستند. هدف از انجام این مطالعه طراحی و ساخت جلیقه خنککننده با استفاده از ترکیبات پارافین تجاری و یخ و سپس تعیین تأثیر آنها بر روی پارامترهای استرین گرمایی تحت شرایط آب و هوایی گرم در اتاقک شرایط جوی بود.
مواد و روشها: ابتدا یک جلیقه خنککننده از پارچه پلیاستر با 17 بسته آلومینیومی طراحی و ساخته شد. هر بسته آلومینیومی با 72 گرم آب و 65 گرم پارافین تهیهشده پر شد. سپس 10 نفر از دانشجویان در اتاقک شرایط جوی تحت شرایط گرم (دمای خشک = OC40 و رطوبت نسبی = 40%) آزمون را با جلیقه خنککننده و بدون جلیقه خنککننده در دو شدت فعالیت سبک (8/2 کیلومتر در ساعت) و متوسط (8/4 کیلومتر در ساعت) بر روی تردمیل انجام دادند. در هر مرحله از آزمون، مدت استراحت 30 دقیقه و مدت فعالیت بر روی تردمیل نیز 30 دقیقه بود. در طول انجام آزمون نیز ضربان قلب، دمای دهانی و دمای پوست اندازهگیری شد.
یافتهها: گرمای نهان پارافین تهیهشده kJ/kg108 و پیک نقطه ذوب 0C 30 بود. نتایج آنالیز آماری نشان داد که اختلاف میانگین پارامترهای ضربان قلب، دمای دهانی، دمای پوست، میزان تعریق افراد در هنگام فعالیت با جلیقه خنککننده و فعالیت بدون جلیقه خنککننده در هر دو شدت فعالیت معنیدار بود (p<0.05).
نتیجهگیری: جلیقه خنککننده محتوی پارافین و یخ میتواند استرین حرارتی را از طریق کاهش دادن ضربان قلب، دمای دهانی، دمای پوست و میزان تعریق کاهش دهد.
محمد بابامیری، آزیتا ظهیری، رضا طهماسبی، ذکر الله مروتی، مجید یوسفی افراشته، یوسف دهقانی،
دوره 3، شماره 4 - ( 12-1394 )
چکیده
مقدمه: فرسودگی شغلی یکی از عواملی است که سازمانها و کارکنان آنها را بهگونهای منفی تحت تأثیر قرار میدهد. هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی استرس شغلی، چهار بعد عدالت سازمانی، ویژگیهای شخصیتی، شفافیت نقش، گرانباری نقش و احترام سازمانی با فرسودگی شغلی بوده است.
مواد و روش ها: جامعه آماری پژوهش، شامل کلیه کارکنان رسمی و شاغل تماموقت سازمان مورد نظر است. کل اعضای جامعه که 200 نفر بودند بهعنوان نمونه انتخاب شدند و در نهایت تعداد ۱۳۸ پرسشنامه قابلاستفاده گردآوری گردید. ابزارهای اندازهگیری متغیرها عبارت بودند از: پرسشنامه گرانباری شغلی اسپکتور و جکس، پرسشنامه فرسودگی شغلی مسلش و جکسون، مقیاس استرس شغلی دیویس، رابینز و مککی، شفافیت نقش ساویر، عدالت سازمانی کالکویت، پرسشنامه شخصیتی NEO-FFI، پرسشنامه احترام سازمانی. تجزیه و تحلیل دادهها بهوسیله نرمافزار SPSS-18 روش همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه انجام شد.
یافتهها: نتایج بهدستآمده از تجزیه و تحلیل دادهها نشان داد که بین استرس شغلی، عدالت توزیعی، برونگرایی، شفافیت نقش، گرانباری نقش و احترام سازمانی با فرسودگی شغلی رابطه معنادار وجود دارد. همچنین نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که عدالت توزیعی، گرانباری، عدالت رویهای و استرس شغلی بهترین پیشبینهای فرسودگی شغلی هستند و روی همرفته 48 درصد از واریانس فرسودگی شغلی را تبیین میکند.
نتیجهگیری: با توجه به نتایج پژوهش پیشنهاد میشود که برنامه ریزان و سیاستگذاران سازمان توجه به متغیرهای دخیل در ایجاد فرسودگی شغلی را در برنامههای کاری خود قرار دهند تا بدینوسیله از ایجاد فرسودگی شغلی در پرسنل جلوگیری کرده و زمینه برای بهرهوری بیشتر فراهم گردد.
پیام حیدری، سکینه ورمزیار، شهزاد ثابتی، سمیه جعفری، سجاد عطایی،
دوره 3، شماره 4 - ( 12-1394 )
چکیده
مقدمه: گوش دادن به موزیک در حین فعالیت، باعث احساس فشار کمتر بر بدن میشود. لذا هدف این مطالعه بررسی اثر نوع موزیک و تراز فشار صوت بر میزان کالری مصرفی و کارایی فیزیکی دانشجویان از طریق تست تردمیل میباشد.
مواد و روشها: در این مطالعه مقطعی، 27 نفر از دانشجویان بهصورت تصادفی انتخاب شدند. برای انجام پژوهش از پرسشنامههای آمادگی جسمانی (PAR-Q)، ویژگیهای دموگرافیک و مقیاس درک تلاش6-20 RPE استفاده شد. همچنین در این پژوهش از دو قطعه موزیک سریع و ملایم (200 و 70 ضربه در دقیقه) در دو تراز فشار صوتی 60 و 80 دسیبل در دو سطح صاف و شیبدار تردمیل استفاده شد. برای انجام فعالیت فرد از دستگاه تردمیل (سرعت 6 کیلومتر در ساعت و مدت زمان 5 دقیقه) و برای اندازهگیری ضربان قلب و میزان کالری مصرفی از دستگاه کالری متر Beurer PM100 استفاده شد. میزان کارایی فیزیکی در هر مرحله نیز با کمک فرمول مربوطه محاسبه گردید.
یافتهها: یافتهها نشان داد که کارایی فیزیکی (48/61) در شرایط بدون موزیک دارای کمترین مقدار و در شرایط موزیک ملایم و بلند دارای بیشترین کارایی فیزیکی (48/92) میباشد. همچنین میانگین ضربان قلب، کالری مصرفی و درک تلاش در شرایط بدون موزیک دارای بیشترین مقدار و در شرایط موزیک ملایم و بلند کمترین مقدار را دارند.
نتیجهگیری: موزیک ملایم با تراز فشار بالا باعث کاهش در ضربان قلب، کالری مصرفی و درک تلاش میگردد و در نتیجه میزان کارایی فیزیکی افراد افزایش مییابد.
حبیب الله دهقان شهرضا، فیروز ولی پور، حسین خلیلی گرجی، بهزاد مهکی،
دوره 3، شماره 4 - ( 12-1394 )
چکیده
مقدمه: هدف از این مطالعه بررسی تأثیر جلیقههای خنککننده در حین پوشیدن لباسهای محافظتی شیمیایی- میکروبی-هستهای بر استرین حرارتی و زمان واکنش افراد بوده است.
مواد و روشها: این مطالعه بر روی 12 دانشجوی مرد با میانگین سنی 2±25 و شاخص توده بدنی 5/1±23 انجام گرفت. هر یک از دانشجویان به مدت 20 دقیقه در آزمایشگاه شرایط جوی با دمای 35 درجه سانتیگراد و رطوبت نسبی 30 درصد بر روی تردمیل با سرعت km/h 4/2 فعالیت نمودند. نمره شاخص استرین فیزیولوژیکی، دمای دهانی، تعداد خطا و زمان پاسخ (Reaction time) در پایان هر دو مرحله اندازهگیری شدند و با استفاده از نرمافزار SPSS نتایج مورد تحلیل قرار گرفت.
یافتهها: آزمون Wilcoxon نشان داد که میانگین تفاوت نمره شاخص استرین گرمایی (p=0.002)، دمای دهانی (p=0.002)، زمان پاسخ (p=0.002)، ضربان قلب (p=0.002) و خطا (p=0.003) در دو حالت با و بدون جلیقه خنککننده معنیدار بوده است. میانگین شاخص استرین فیزیولوژیکی PSI در حالت بدون جلیقه خنککننده 882/0±038/4 و با جلیقه خنککننده 435/0±42/1 بود. همچنین میانگین زمان واکنش در حالت بدون جلیقه 0972/0±769/0 و با جلیقه 0977/0±539/0 بود.
نتیجهگیری: یافتههای مطالعه نشان داد که جلیقههای خنککننده باعث کاهش استرین فیزیولوژیکی، زمان واکنش و میزان خطای افراد میشود.
فیروز ولی پور، عمران احمدی، غلامحسین پورتقی،
دوره 3، شماره 4 - ( 12-1394 )
چکیده
مقدمه: شناخت ظرفیت جسمی افراد در شرایط آب هوایی مختلف میتواند کمک زیادی جهت انتخاب افراد مناسب برای کار داشته باشد. ظرفیت کار فیزیکی میتواند تحت شرایط آب هوایی متفاوت تغییر کند. نیروهای نظامی از جمله افرادی هستند که تحت شرایط آب و هوایی مختلف قرار میگیرند از این رو هدف از این پژوهش اندازهگیری ظرفیت کار فیزیکی نیروهای نظامی در شرایط آب و هوایی نرمال، گرم و مرطوب و خیلی گرم و مرطوب میباشد.
مواد و روشها: این پژوهش یک مطالعه توصیفی- مقطعی میباشد. در این مطالعه تعداد 36 نفر از نیروهای نظامی مرد در گروه سنی 29-20 سال مورد بررسی قرار گرفتند. اندازهگیری ظرفیت کار جسمانی، حداکثر توان هوازی، حداکثر توان جسمانی و اکسیژن مصرفی در سه شرایط متفاوت آب هوایی (نرمال، گرم و مرطوب و خیلی گرم و مرطوب) انجام شد. جهت اندازهگیری شاخصهای فوق از روش نوار متحرک آستراند استفاده شد.
یافتهها: نتایج حاصل از این تحقیق ظرفیت کار فیزیکی افراد را در آب و هوای نرمال، گرم و مرطوب و خیلی گرم و مرطوب به ترتیب52/0 ±69/3، 55/0± 69/3 و 50/0±41/3 کیلوکالری بر دقیقه نشان داد، حداکثر توان فیزیکی افراد در سه شرایط فوق به ترتیب 1.54±87/10، 63/1±10.84 و48/10±02/10 کیلوکالری بر دقیقه به دست آمد، همچنین حداکثر توان هوازی این افراد به ترتیب52/2± 52/29، 65/2±76/29 و76/2 ±14/28 میلیلیتر بر کیلوگرم بر دقیقه به دست آمد.
نتیجهگیری: نتایج این مطالعه نشان داد ظرفیت کار جسمی افراد در آب و هوای نرمال با ظرفیت کار جسمی افراد در آب و هوای گرم مشابه میباشد؛ اما ظرفیت کار جسمی افراد در آب و هوای نرمال بیشتر از ظرفیت کار جسمی افراد در آب و هوای خیلی گرم میباشد. همچنین نتایج نشان داد افراد مورد مطالعه مجاز به انجام کارهای سبک تا متوسط در طول یک شیفت کاری میباشند.
مهرداد فتحی، مهتاب معظمی، آذر اسفهبدی، غلام رسول محمدرحیمی،
دوره 3، شماره 4 - ( 12-1394 )
چکیده
مقدمه: فعالیت ورزشی بهعنوان یک مداخله بالقوه برای بهبود ترکیب بدن زنان مبتلا به سرطان پستان شناخته شده است. هدف از پژوهش حاضر بررسی تأثیر هشت هفته تمرین هوازی بر برخی شاخصهای پیکر سنجی و آمادگی قلبی ـ تنفسی زنان میانسال مبتلا به سرطان پستان بود.
مواد و روشها: تعداد 15 زن مبتلا به سرطان پستان با دامنه سنی 40 تا 60 سال بهصورت نمونهگیری در دسترس انتخاب و بهعنوان گروه تجربی در نظر گرفته شدند. برنامه تمرین هوازی به مدت هشت هفته با تواتر سه جلسه در هفته به مدت 40 تا 60 دقیقه و با شدت 30 تا 60 درصد ضربان قلب ذخیره انجام شد. وزن، نمایه توده بدن، دور کمر، دور باسن، نسبت دور کمر به باسن، نسبت دور کمر به قد ایستاده، درصد چربی بدن و حداکثر اکسیژن مصرفی قبل و بعد از هشت هفته اندازهگیری شد. دادهها با استفاده از تی همبسته در سطح معنیداری 05/0>P آزمایش شدند.
یافتهها: وزن (001/0=P)، نمایه توده بدن (001/0=P)، دور کمر (006/0=P)، دور باسن (001/0=P)، نسبت دور کمر به قد ایستاده (006/0=P) و درصد چربی بدن (001/0=P) بعد از هشت هفته بهطور معنیداری کاهش یافت؛ اما تغییرات نسبت دور کمر به باسن معنیدار نبود (235/0=P). میانگین حداکثر اکسیژن مصرفی نیز بعد از هشت هفته بهطور معنیداری افزایش یافت (008/0=P).
نتیجهگیری: نتایج نشان داد هشت هفته تمرین هوازی بر برخی شاخصهای پیکر سنجی و آمادگی قلبی ـ تنفسی تأثیر معنیداری دارد و منجر به بهبود آنها میشود.
یداله حمیدی، عبدالعزیز محمدی، علیرضا سلطانیان، ایرج محمدفام،
دوره 3، شماره 4 - ( 12-1394 )
چکیده
مقدمه: ارتقاء کیفیت زندگی کاری کارکنان مستلزم وجود فرهنگ سازمانی خاصی است که از خلاقیت، خودگردانی، مسئولیتپذیری و مشارکت کارکنان حمایت کند. این مطالعه با هدف بررسی ارتباط فرهنگ سازمانی با کیفیت زندگی کاری در میان کارکنان انجام گرفت.
مواد و روشها: این مطالعه از نوع همبستگی و مقطعی بود که در سال 1394 انجام شد. تعداد 145 نفر از کارکنان ستادی معاونتهای مختلف دانشگاه علوم پزشکی همدان به روش تصادفی انتخاب شدند. در این مطالعه، دادهها توسط پرسشنامه جمعآوری شد. برای سنجش فرهنگ سازمانی از پرسشنامه رابینز و برای اندازهگیری کیفیت زندگی کاری از پرسشنامه والتون با طیف امتیاز لیکرت استفاده شد. دادهها با استفاده از نرمافزار SPPS و آزمون همبستگی پیرسون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
یافتهها: میانگین فرهنگ سازمانی در این مطالعه (04/3) در حد متوسط بود. بین فرهنگ سازمانی و مؤلفههای آن با کیفیت زندگی کاری، ارتباط معنادار و مثبت وجود داشت (001/0P-value=، 64/0 r =). نتایج آزمون رگرسیون خطی نیز نشان داد که فرهنگ سازمانی تأثیر مثبت و معنیداری بر روی کیفیت زندگی کاری دارد.
نتیجهگیری: با توجه به نتایج این مطالعه، بهبود کیفیت زندگی کاری، افزایش رضایتمندی و مشارکت کارکنان، نیازمند تغییر در مؤلفههای فرهنگ سازمانی میباشد. در صورت ایجاد و توسعه فرهنگ سازمانی مناسب میتوان شاهد افزایش سطح کیفیت زندگی کاری کارکنان و در نهایت ارتقاء کیفیت و افزایش بهرهوری خدمات دانشگاهی بود.
داود نصیری زرین قبائی، مهدی حارث آبادی، معصومه باقری نسامی، فرشته طالب پور امیری،
دوره 4، شماره 1 - ( 3-1395 )
چکیده
مقدمه: اختلالات اسکلتی عضلانی مرتبط با کار (WMSDs) یکی از شایع ترین مشکلات سلامت شغلی بوده که با صرف هزینه های زیاد و کاهش بهره وری در پرستاران همراه است. از سویی کیفیت زندگی یک مفهوم چند بعدی است که عوامل مهمی نظیر وضعیت جسمی و روانی بر آن تاثیر می گذارد. مطالعه حاضر با هدف بررسی اختلالات اسکلتی عضلانی مرتبط با کار و ارتباط آن با کیفیت زندگی در پرستاران انجام شد.
روش کار: مطالعه حاضر از نوع توصیفی تحلیلی بود که بر روی 940 نفر از پرستاران شاغل در کلیه بیمارستان های سطح شهر ساری، به روش سرشماری انجام شد. ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسش نامه اختلالات اسکلتی عضلانی نوردیک و کیفیت زندگی (SF-36) بود. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون های آنالیز واریانس، تی تست و ضریب همبستگی پیرسون در سطح معنی داری 05/0 و نرم افزار SPSS.18 صورت گرفت.
یافته ها: نتایج نشان داد اختلالات ناحیه کمر با شیوع 9/60 % شایع ترین اختلال در بین پرستاران بود. بین کلیه ابعاد کیفیت زندگی، به استثنای عملکرد اجتماعی، با WMSDs رابطه معناداری وجود داشت (05/0> P). همچنین بین سن، جنس و سطح تحصیلات با WMSDs و نیز بین جنس و نظام کاری با کیفیت زندگی افراد ارتباط معنادار آماری مشاهده شد (05/0> P).
نتیجه گیری: با توجه به نتایج مطالعه، شیوع WMSDs در پرستاران به نسبت بالاست. در اغلب پرستاران سطح کیفیت زندگی متوسطی مشاهده شد. بنابراین هرگونه مداخله جهت بهبود کیفیت زندگی و پیشگیری از WMSDs می بایست بر کاهش نیازهای فیزیکی و فشارهای روانشناختی متمرکز شود.
رویا امامقلی زاده مینایی، محمد حاج آقازاده، تیمور اللهیاری، حمیدرضا خلخالی، منصور کرامت،
دوره 4، شماره 1 - ( 3-1395 )
چکیده
مقدمه: ابعاد آنتروپومتری پا می توانند در طراحی کفش راحت استفاده شوند. هدف این مطالعه اندازه گیری ابعاد آنتروپومتری پا در گروهی از دانشجویان بود.
روش کار: این مطالعه از نوع توصیفی بود که در آن اندازه 21 بعد پای 580 نفر مرد و زن با روش دستی اندازه گیری شد. برای اندازه گیری ابعاد از کالیپر دیجیتالی و متر نواری استفاده شد. ابعاد اندازه گیری شده دربرگیرنده ابعاد طولی، پهنا، ارتفاع و دورهای مهم پا بود. آمارههای توصیفی مانند صدکها، میانگین و انحراف معیار برای داده های جمعآوری شده محاسبه شد. برای تست و بررسی میانگین ابعاد پا در بین مردان و زنان از آزمون تی مستقل و اندازه اثر (d کوهن) استفاده شد.
یافته ها: مقادیر میانگین، انحراف معیار و صدکهای پنجم، پنجاهم و نودوپنجم برای کل جامعه و به تفکیک جنسیت محاسبه و به شکل جداول ارائه شد. در تمامی ابعاد اندازهگیری شده، پای مردان بزرگتر از زنان بود. تاثیر جنسیت در ابعاد اندازه گیری شده پا متفاوت بود. میانگین تمامی ابعاد پا در بین مردان و زنان به لحاظ آماری معنیدار بود (001/0= P value). الگوی انگشتان پای 1 و 2 به ترتیب در 78% و 22% جامعه مورد مطالعه مشاهده شد.
نتیجه گیری: در این مطالعه دادههای آنتروپومتری مهم پا برای گروهی از دانشجویان جمع آوری گردید. صدکهای ارائه شده میتوانند در طراحی کفش مردان و زنان استفاده شوند. انجام مطالعات مشابه در کودکان به تفکیک گروههای سنی میتواند به تکمیل دادههای آنتروپومتری کمک نماید.
محمد امین موعودی، سید نورالدین موسوی نسب، سید محمدرضا گرامیان، جعفر اکبری،
دوره 4، شماره 1 - ( 3-1395 )
چکیده
مقدمه: مشکلات و عوارض ناشی از نامناسب بودن ابعاد میز و صندلی در تغییر شکل تن کودکان یکی از مسائل مورد توجه در سطح جهان است. هدف این مطالعه تعیین مشخصه های آنتروپومتری دانش آموزان ابتدائی در محدوده سنی 6 تا 12 سال استان مازندران و طراحی میز و صندلی ارگونومی براساس مشخصه های آنتروپومتری این دانش آموزان بود.
روش کار: در این مطالعه کاربردی به صورت مقطعی 18 مشخصه آنتروپومتری تعداد 2336 نفر از دانش آموزان 6-12 سال در سال های 1393 تا 1394 مورد بررسی قرار گرفت. جهت جمع آوری داده ها از صندلی آنتروپومتری، دوربین و پایه دوربین، و نرم افزار فتوگرافیکال آنتروپومتر استفاده شد. در نهایت، ابعاد طراحی میز و صندلی ارگونومی محاسبه و طراحی شد.
یافته ها: ابعاد آنتروپومتری به صورت میانگین، حداقل، حداکثر، انحراف معیار، میانه و مقدار صدک های 5/2 تا 5/97 برای دانش آموزان بدست آمد. نتایج نشان داد در گروه سنی 6 تا 7 و 7 تا 8 سال (کلاس اول و دوم) جنسیت اثری بر ارتفاع رکبی نداشت اما سن بر ارتفاع رکبی تاثیر داشت (005/0 > P). در گروه سنی 8 تا 9 و 9 تا 10 سال (کلاس سوم و چهارم) و همچنین گروه سنی 10 تا 11 و 11 تا 12 سال (کلاس پنجم و ششم) مشخص شد که جنسیت و سن هر دو بر روی ارتفاع رکبی اثر داشت (005/0 > P).
نتیجه گیری: اداره بهداشت، ایمنی و محیط زیست (HSE)، شرکت پالایش نفت آبادان، شرکت ملی پالایش و پخش فراورده های نفتی ایران، آبادان، ایران نتایج نشان داد با حذف اثر جنس، به ازای هر سال افزایش سن 2/16 میلیمتر ارتفاع رکبی افزایش یافت. همچنین مشخص شد که با حذف اثر سن، ارتفاع رکبی برای دختران 39/20 میلیمتر بیشتر از پسران افزایش یافت. یعنی تا قبل از سن بلوغ، میزان افزایش ابعاد آنتروپومتری در دختران بیشتر از پسران بود. با استفاده از ابعاد آنتروپومتری اندازه گیری شده، ابعاد میز و صندلی ارگونومی در سه سایز برای دانش آموزان طراحی گردید.
فاطمه باقی پور سارمی، علی بزرگی امیری، محمدامین موعودی، محمد تقی پور،
دوره 4، شماره 1 - ( 3-1395 )
چکیده
مقدمه: بسیاری از شاغلین در حرفه های مختلف از جمله پرستاران، با برنامه نوبت کاری، مشغول به کار هستند. وجود نوبت کاری مختلف و یا طولانی، می تواند سلامت جسمی و روحی پرستاران را به مخاطره بیندازد. از این رو این پژوهش، با توجه به معیارهای ارگونومی، به طراحی مدلی جهت برنامه نوبت کاری می پردازد تا مشکلات ناشی از چرخش در زمان کار، برای پرستاران، به حداقل رسانده شود.
روش کار: در این پژوهش، کلّ پرستاران (35 نفر) شاغل در بخش اورژانس بیمارستان امام سجّاد(ع) رامسر وارد مطالعه شدند. با پاسخگویی ایشان به پرسشنامه های MEQ (ریتم سیرکادین) و SSI (خصوصیّات فردی و اجتماعی)، اطلاعات حاصل از آنها، تبدیل به مدل شده و از تطبیق آنها با اصول ریتم سیرکادین، مدل مجدّداً مورد بازسازی قرار گرفته است. مدل نهایی توسط نرم افزار گمز (GAMS) اجراگردیده و در انتها برنامه نوبت کاری با معیارهای ارگونومی پیشنهاد شده است.
یافته ها: برنامه نوبت کاری برای هر پرستار طراحی شد. مقدار تابع هدف ( 16- e 1.110223 = Z) بدست آمده بیانگر این مطلب است که مدل طراحی شده بسیار نزدیک به مدل ایده آل می باشد. در صورت افزودن 5 نفر به شاغلین فعلی، برنامه پیشنهادی نوبت کاری می تواند با توجه به قوانین و سیاست های بیمارستان، از طرفی کارائی و رضایت پرستاران را بهبود بخشد و از طرف دیگر آثار اختلالات ناشی از نوبت کاری آنان را کاهش دهد.
نتیجه گیری: بیمارستان ها می توانند با اعمال رویکردی علمی در جهت تنظیم برنامه کاری پرستاران، نیروی کاری با انگیزه تر و سالم تر داشته باشند و تعداد نیروی از کار افتاده و میزان بازنشستگی زودرس نیز کاهش یابد.
بهنام محمدی،
دوره 4، شماره 1 - ( 3-1395 )
چکیده
مقدمه: فشار روانی شغلی همچون ابهام نقش موقعیتی است که از تعامل میان افراد و مشاغل به وجود میآید و موجب کاهش عملکرد و خشنودی شغلی می گردد. افراد پویا با رفتارهایی مثل ابتکار کاری، ابهام شغلی را رفع می کنند. هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه ابهام نقش با خشنودی شغلی و عملکرد شغلی با میانجیگری رفتارهای پویا بوده ست.
روش کار: جامعه این پژوهش کارکنان رسمی و قراردادی پالایشگاه گاز بید بلند بوده است که بر اساس روش نمونهگیری طبقهای تعداد260 نفر به عنوان نمونه پژوهش حاضر انتخاب شدند. طرح پژوهش در این مطالعه از نوع طرح همبستگی، از طریق الگو یابی معادلات ساختاری (Structural Equation Modeling) است. ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش شامل مقیاس ابهام نقش ریز، هوس و لیرتزمن، پرسشنامه خشنودی شغلی (بریفیلد و راث) و پرسشنامه عملکرد شغلی، پرسشنامه رفتارهای پویا بود. ارزیابی الگوی پیشنهادی با استفاده از روش تحلیل مسیر انجام شد.
یافته ها: نتایج از برازندگی الگو با داده ها حمایت کردند. یافته ها نشان داد که رفتار پویا رابطه ابهام نقش با خشنودی شغلی و عملکرد شغلی را میانجی گری می کند. همه مسیرهای الگوی پژوهش در سطح 001/0>P معنی دار هستند و شاخص برازش کلی (RMSEA) 04/0 می باشد که نشان دهنده برازش عالی الگو می باشد.
نتیجه گیری: رفتارهای پویای شغلی موجب رفع ابهام برای کارکنان می شود و در نهایت اثرات منفی ابهام نقش برمتغیرهای خشنودی و عملکردی شغلی را دفع کرده و موجب بالارفتن عملکرد و خشنودی کارکنان می گردد.
ایمان دیانت، پروین عادلی، امیر حسین طالبیان،
دوره 4، شماره 2 - ( 7-1395 )
چکیده
مقدمه: اهمیت طراحی محصولات مختلف بدلایل اقتصادی و همچنین تغییر دیدگاههای کاربران، سیاست گذاریها و نیازهای قانونی در طی سالهای اخیر افزایش چشمگیری داشته است. متناسب با این تغییرات، علم ارگونومی نیز به عنوان یکی از مهمترین علوم تآثیر گذار در زمینه طراحی محصولات از نظر برقراری تناسب بهینه بین کاربر و محصول، رشد و توسعه یافته است. هدف از این مطالعه بررسی مهمترین ملاحظات و رویکردهای مختلف سنتی و جدید ارگونومی در طراحی محصولات و همچنین چالشها و محدودیتهای پیش رو در این زمینه بوده است.
روش کار: جستجوی مقالات از طریق بانکهای اطلاعاتی و موتورهای جستجو نظیر Ergonomics Abstracts، Pubmed/Medline، Web of Science، Science Direct، Scopus و Google Scholar و کلید واژههای طراحی، محصول، ارگونومیک، روشهای طراحی و رویکردهای طراحی صورت گرفت. جستجو محدود به مقالات انگلیسی زبان با متن کامل و منتشر شده در ژورنالهای Peer Review بین سالهای 1990 تا 2015 بود.
یافتهها: مقایسه رویکردهای سنتی و جدید ارگونومی در طراحی محصول نشان میدهد که رویکردهای جدید با در نظر گرفتن جنبهها و جزئیات بیشتری از تعامل کاربر-محصول و زمینه کاربرد، به طراحان در انتخاب یک مدل بهینه از محصول کمک میکنند. ملاحظات ارگونومیکی در رابطه با طراحی و تولید محصولات نیز شامل جنبههای مهندسی، عوامل روانی-اجتماعی و در نظر گرفتن قابلیتها و محدودیتهای کاربران و محصولات جهت برقراری تناسب بهینه بین کاربر و محصول میباشند.
نتیجه گیری: به نظر میرسد که در دنیای امروزی دیگر اکتفا به روشهای سنتی به تنهایی نمیتواند متضمن موفقیت یک محصول در بازار، بخصوص در مقیاس جهانی و برای طیف وسیعی از کاربران باشد. به عبارت دیگر، لحاظ کردن جنبههای مختلف فنی (از نظر تعامل کاربر با محصول) و حقوقی (محیط زیست، توسعه پایدار، صرفه اقتصادی و...) که در رویکردهای جدید ارگونومی مطرح میشوند میتواند به عنوان راه حل اصلاحی و تکمیلی جهت موفقیت محصولات در بازار و همچنین بهبود کیفیت محصولات از دیدگاه ارگونومیکی مورد توجه قرار گیرند. هرچند که برای رسیدن به این هدف ممکن است متخصصین ارگونومی با چالشهایی مواجه باشند، ولی ارائه ارگونومی با کیفیت و مطابق با اصول علمی و به روز شده توسط ایشان در طراحی محصول میتواند به عنوان یک راه حل مؤثر برای غلبه بر این چالشها در نظر گرفته شود.
زینب کاظمی، حمیدرضا مختاری نیا، رضا اسکویی زاده،
دوره 4، شماره 2 - ( 7-1395 )
چکیده
مقدمه: در دهه اخیر، با توجه به توسعه فنآوری، بیشتر مشاغل و کارها به استفاده از رایانه نیاز دارند. فقدان اطلاعات درباره وضعیتهای ارگونومی منجر به آسیبهای شغلی گوناگون شدهاست. وجود زمان استراحت بین ساعات کاری و استفاده از برخی نرمشها به کاهش اختلالات اسکلتی-عضلانی کمک میکند. هدف این مطالعه طراحی نرم افزار ارگوفیدبک و ارزیابی کاربردپذیری آن در کارکنان اداری میباشد.
روش کار: در این مطالعه 30 نفر از کارکنان اداری شرکت کردند. در مرحله اول علایم اسکلتی-عضلانی به وسیله چک لیست نقشه بدن انسان کنترل شد. سپس امتیاز بورگ توسط شرکتکنندگان قبل از مداخله و در پایان یک روز کاری تکمیل شد. سپس نرم افزار به مدت دو هفته بر روی سیستمهای آنها نصب و استفاده شد. بعد از مدت دو هفتهای، امتیاز بورگ مجدداً تکمیل میشد و با پرسشنامه ساس میزان کاربردپذیری نرم افزار توسط محقق ارزیابی شد. تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از آمار توصیفی (میانگین و انحراف معیار) و آزمون استنباطی ویلکاکسون با بکارگیری نرم افزار SPSS نسخه 19 انجام شد.
یافتهها: نتایج نشان داد که در امتیاز بورگ قبل و بعد از مداخله، تفاوت آماری معناداری مشاهده شد (05/0 >P ). اغلب کاربران از نرم افزار رضایت داشتند و نمره رضایت پرسشنامه ساس میانگین رضایتمندی حدود 25/82 درصد گزارش شد.
نتیجهگیری: بر اساس نتایج این مطالعه، کارکنان اداری از نرم افزار رضایت داشتند و این نرم افزار میتواند در طولانی مدت به کاهش اختلالات اسکلتی-عضلانی کمک کند.
اعظم بیابانی، محسن علی آبادی، رستم گلمحمدی،
دوره 4، شماره 2 - ( 7-1395 )
چکیده
مقدمه: میزان کاهندگی صدای اسمی شرکتهای سازنده میتواند در مقایسه با میزان کاهندگی واقعی آنها متفاوت باشد. مطالعه حاضر باهدف تعیین قدرت کاهندگی صدای واقعی گوشیهای حفاظتی رایج در کشور انجام گردید.
روش کار: در این مطالعه پنج مدل گوشی ایرماف مورد استفاده در صنایع کشور، در شرایط آزمایشگاهی بر روی 30 نفر بررسی گردید. قدرت کاهندگی گوشیها برمبنای روش میکروفن داخل گوش MIRE طبق استاندارد ISO 11904 توسط دستگاه دزیمتر مدل SV102 شرکت SVANTEK مجهز به میکروفن مدل SV 25 اندازه گیری گردید. ارزیابی راحتی گوشیها نیز توسط پرسشنامه محقق ساخت تعیین گردید.
یافتهها: نتایج نشان داد میزان کاهندگی واقعی گوشیهای مورد مطالعه بین 49% الی 86% کاهندگی اسمی قرار دارد. علاوه بر این میزان افت جایگذاری گوشیها در فرکانسهای پایین بسیار ناچیز تعیین گردید. میزان کارایی گوشیها برمبنای نوع شرکتهای سازنده اختلاف معنی داری نداشت )05/0 (P > . گوشیهای مورد مطالعه بر مبنای امتیاز شاخص راحتی نیز در محدوده مطلوب قرار داشت. قدرت کاهندگی گوشیهای مختلف از یک مدل نیز اختلاف معنی داری نداشت (05/0 < P).
نتیجه گیری: استفاده نامنظم از گوشی حفاظتی میزان کاهندگی واقعی را از حداقلهای تعیین شده در این مطالعه نیز پایینتر خواهد برد. آموزش و نظارت کافی در خصوص استفاده از گوشی میتواند بر پوشش دهی مناسب گوشی و افزایش میزان کاهندگی واقعی تأثیر گذار باشد.
مرتضی غلامی، امیر کاوسی، مهناز صارمی،
دوره 4، شماره 2 - ( 7-1395 )
چکیده
مقدمه: حرفه پرستاری به دلیل ماهیت کار از جمله مشاغلی است که در آن اختلالات اسکلتی-عضلانی مرتبط با کار از شیوع بالایی برخوردار است. سبب شناسی آسیبهای اختلالات اسکلتی-عضلانی در بین کارکنان حرفه پرستاری نشان میدهد که علت اصلی این آسیبها جابجایی بیماران میباشد. این مطالعه با هدف ارزیابی خطر ابتلا به اختلالات اسکلتی-عضلانی ناشی از جابجایی بیمار درکارکنان پرستاری بیمارستان بقیه الله انجام شده است.
روش کار: در این مطالعه مقطعی 325 نفراز پرستاران شاغل در 30 بخش بیمارستان بقیه الله شرکت نمودند. دادهها با استفاده از پرسشنامههای ویژگیهای جمعیت شناختی، پرسش نامه Body map و چک لیست ارزیابی انتقال بیمار (PTAI) جمع آوری و سپس با نرم افزار 16SPSS تجزیه و تحلیل شد.
یافتهها: 3/78 درصد از پرستاران در طی 12 ماه گذشته علایم این اختلال را در یک یا چند ناحیه از دستگاه اختلالات اسکلتی-عضلانی بدن خود تجربه کرده بودند. نتایج نشان داد که وقوع علائم اختلالات اسکلتی-عضلانی در پرسنل پرستاری مورد مطالعه با شاخص PTAI دارای ارتباط معنی دار میباشد (05/0 > P). به عبارت دیگر با افزایش سطح ریسک شاخص PTAI شیوع اختلالات اسکلتی-عضلانی نیز افزایش یافته است.
نتیجه گیری: با توجه به یافتههای مطالعه، روش ارزیابی PTAI میتواند به عنوان شیوهای مفید جهت تشخیص و ارزیابی خطر اختلالات اسکلتی-عضلانی ناشی از جابجایی بیمار در پرسنل پرستاری مد نظر قرار گیرد.
رضوان زارع، علیرضا چوبینه، ساره کشاورزی، سعیده مقاتلی،
دوره 4، شماره 2 - ( 7-1395 )
چکیده
مقدمه: اختلالات خواب در بین جمعیت شاغل بسیار رایج بوده و یکی از مشکلات مهم سلامت میباشد. اختلالات خواب تأثیر منفی بر عملکرد شغلی دارد. مطالعه حاضر با هدف بررسی ارتباط کیفیت خواب و خواب آلودگی با غیبت از کار انجام شده است.
روش کار: این مطالعه به صورت مقطعی و بر روی 400 نفر از کارکنان شاغل در یک شرکت گاز به روش نمونه گیری تصادفی ساده انجام شد. در این مطالعه پرسشنامههای کیفیت خواب پیتزبورگ و خواب آلودگی کارولینسکا (KSS) به عنوان ابزار پژوهش مورد استفاده قرار گرفت. برای تحلیل دادهها از آزمون Mann-Whitney U و شاخص ضریب همبستگی اسپیرمن استفاده شد.
یافتهها: 2/43% از افراد مورد مطالعه دارای کیفیت خواب مطلوب و 8/56% دارای کیفیت خواب نامطلوب بودند. آزمونهای آماری مشخص ساخت که بین میانگین تعداد روزهای غیبت از کار در افراد با کیفیت خواب مطلوب و نامطلوب، اختلاف معنی داری وجود دارد (0001/0 = P) شاخص ضریب همبستگی اسپیرمن (777/0 = ρ) نشان داد که ارتباط نمره خواب آلودگی با تعداد روزهای غیبت از کار از نظر آماری معنادار است (0001/0 = P).
نتیجه گیری: نتایج نشان داد که ارتباط مستقیم و قوی بین کیفیت خواب و خواب آلودگی و غیبت از کار در افراد مورد مطالعه وجود دارد و با کاهش کیفیت خواب و افزایش میزان خواب آلودگی افراد، تعداد روزهای غیبت از کار آنها نیز افزایش مییابد.
سجاد فرهادی، قاسم حسام، زهرا مرادپور، مالک اباذری، یوسف بابایی مسدرقی،
دوره 4، شماره 2 - ( 7-1395 )
چکیده
مقدمه: آتشنشانی یکی از مشاغلی میباشد که به دلیل ماهیت شغل و خواستههای فیزیکی بالای این شغل، نیاز به توان جسمانی و هوازی بالایی دارد. در این مطالعه حداکثر ظرفیت هوازی پرسنل آتشنشان با استفاده از آزمون پله بررسی شد.
روش کار: این مطالعه مقطعی به صورت توصیفی- تحلیلی و بر روی 73 نفر از پرسنل آتشنشانی انجام شد. در ابتدا اطلاعات دموگرافیک افراد توسط پرسشنامهای جمعآوری شد. سپس پلهای با قابلیت تنظیم ارتفاع جهت انجام تست پله ساخته شد و با استفاده از روش فرانسیس حداکثر ظرفیت هوازی افراد شرکت کننده، مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از پرسشنامه و آزمون پله توسط نرم افزار SPSS 16 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
یافتهها: بیشترین ظرفیت هوازی ماموران آتش نشانی، (L/min) 3/65 و(mL/kgmin) 47/4 بدست آمد. نتایج حاصل از آزمون آماری نشان داد که ارتباط معناداری بین حداکثر ظرفیت هوازی و نمایه توده بدنی و میزان ورزش در هفته وجود دارد (P < 05/0). همچنین بین حداکثر ظرفیت هوازی و سن، سیگار کشیدن و خستگی هنگام کار، رابطه معناداری مشاهده نشد (P < 05/0).
نتیجهگیری: بررسی ظرفیت قلبی ریوی آتشنشانان به دلیل حساسیت شغلی و انجام وظایف سخت در شرایط دشوار به منظور کاهش احتمال بروز آسیب برای آتشنشان و مجروحین حادثه بسیار مهم میباشد. نتایج این مطالعه نشان داد حداکثر اکسیژن مصرفی و ظرفیت قلبی ریوی آتشنشانان مورد بررسی، از حداقل مقدار توصیه شده توسط انجمن بین المللی ماموران آتشنشانی بیشتر میباشد که میتواند به دلیل وجود برنامههای منظم آمادگی جسمانی این سازمان باشد.
محسن شجاعتیان، حیدر صادقی،
دوره 4، شماره 2 - ( 7-1395 )
چکیده
مقدمه: با توجه به مؤثر و کم هزینهتر بودن اصل پیشگیری، روشهای ارزیابی ارگونومیکی به عنوان ابزاری برای پیش بینی پتانسیل بروز آسیبها مورد استفاده قرار گرفته است. هدف از پژوهش حاضر، اعتباریابی و پایایی سنجی آزمون محقق ساخته ارزیابی ارگونومیکی مهارتهای کشتی بود.
روش کار: در این تحقیق، با توجه به آزمونهای ارگونومیکی ارزیابی مشاغل و تحقیقات آسیب شناسی رشته کشتی، آزمون ارزیابی ارگونومیکی مهارتهای کشتی (WSEAtest)، طراحی شد. اعتباریابی محتوایی و صوری آزمون با استفاده از نظرات متخصصین بیومکانیک و آسیبشناسی ورزشی، پزشکان، فیزیوتراپ-ها، مربیان و کشتیگیران تیم ملی آزاد انجام شد. همچنین آزمون در دو روز مختلف توسط 5 آزمونگر و با استفاده از نرم افزار kinovea 0.8.15 روی سه مهارت انجام و پایایی درون و بین آزمونگر محاسبه شد. پس از اعتباریابی و پایایی سنجی، آزمون (WSEA) روی فیلم اجرای چهار مهارت منتخب کشتی آزاد کشتی گیران المپیکی ایران حاضر در المپیک 2012 لندن، انجام شد.
یافتهها: احتمال آسیب دیدگی در اندام مختلف، عوامل آسیبزای مرتبط با برخوردها و اعمال نیروها، وضعیت ورزشکار و وضعیت محیط با تحقیقات آسیبشناسی کشتی همخوانی داشت و اعتبار نتایج آزمون تأیید شد.
نتیجه گیری: آزمون WSEA از اعتبار و پایایی کافی برخوردار بوده و مربیان، متخصصین و درمانگران ورزشی میتوانند از این آزمون برای ارزیابی عوامل آسیبزا و تعیین اولویتهای تمرینی، اصلاحی و درمانی در رشته کشتی در سطوح و سنین مختلف استفاده کنند.