مجله ارگونومی

مقدمه: با توجه به اثرات زیان‌بار عدم تناسب بین ابعاد مبلمان آموزشی و ابعاد بدنی دانش‌آموزان این بررسی با هدف بررسی تناسب ابعاد مبلمان آموزشی با اندازه‌های بدنی دانش‌آموزان در شهر یزد انجام گرفته است.

مواد و روش‌ها: جامعه مورد مطالعه در این تحقیق شامل کلیه دانش‌آموزان پسر مقطع راهنمایی شهرستان یزد بود که بعد از تعیین تعداد افراد نمونه، پارامترهای ارتفاع رکبی، طول باسن رکبی، ارتفاع تکیه‌گاه آرنج، پهنای باسن، ضخامت ران و ارتفاع زیر کتفی 307 نفر از آنها اندازه‌گیری شد. همچنین از میان مبلمان های مورد استفاده در مدارس مورد مطالعه، دو نوع صندلی دسته‌دار و دو نوع میز و نیمکت که دارای درصد فراوانی بیشتری بودند برای تجزیه و تحلیل انتخاب شد.

یافته‌ها: نتایج حاصل از مقایسات آماری نشان داد که در مبلمان نوع 1، عرض نشستنگاه با 74/96 در حد قابل قبول و آزادی ران با 100 درصد تناسب ایده آل است. در مبلمان نوع 2 عمق برای اکثریت دانش‌آموزان مناسب بود و عرض نشستنگاه با 42/96 تناسب در حد قابل قبولی می‌باشد، حد آزادی ران نیز با صد درصد تناسب خوبی را به خود اختصاص داد. در مبلمان نوع 3 فاکتوری با ضریب تناسب بالا وجود نداشته و در مبلمان نوع 4، عرض نشستنگاه و حد آزادی ران در حد مطلوب بود.

نتیجه‌گیری: به‌طورکلی میزان تناسب ابعاد مبلمان ها با ابعاد آنتروپومتری دانش آموزان در حد مطلوب نیست.

مقدمه: این بررسی با استفاده از داده های انسانی جامعه ی آماری مورد مطالعه و همچنین در نظر گرفتن داده های تن سنجی تحقیقات مشابه، به فرایند طراحی مبلمان از دیدگاه ارگونومی پرداخته تا با رعایت اصول ارگونومیکی و طراحی محصول، شکل و حالت بدن در وضعیت صحیح قرار گیرد و قسمتهایی از بدن که نیاز به تکیه‌گاه دارند، مورد حمایت قرار گیرند.

روش کار: در این تحقیق داده های آنتروپومتریکی150 مرد و110 زن از ساکنین استان های قزوین و زنجان در محدوده سنی 35-25 سال اندازه گیری گردید. سپس محاسبات لازم انجام و یک نمونه مبل نیز بر اساس ابعاد به دست آمده، جهت ارزیابی کاربران، ساخته شد.

یافته ها: با تجزیه و تحلیل ابعاد اندازه گیری شده همچنین نتایج ارائه شده در تحقیقات داخلی مشابه، با نرم افزار SPSS، و تلفیق آنها با اصول ارگونومیکی، ابعاد بهینه مبل راحتی به همراه کلیه زوایا برای بزرگسالان ایرانی محاسبه و در نهایت با ابعاد مبلمان موجود در بازار مقایسه، همچنین نظر تعدادی از کاربران اخذ گردید.

نتیجه گیری: ارتفاع و عرض نشیمنگاه و ارتفاع پشتی به ترتیب 37، 57 و 62 سانتی متر و زاویه پشتی با سطح نشیمنگاه 105 درجه و شیب سطح نشیمنگاه 5 درجه پیشنهاد می گردد.

زمینه و هدف: چگونگی استقرار و عملکرد افراد در طی فعالیت­ های روزانه در پویایی و سلامت جسمی و روانی افراد جامعه، نقش اساسی دارد و با توجه به این­که انسان، روزانه با وسایل متفاوتی سروکار دارد، لازم است که تطابق لازم را با ویژگی­ های بدن وی داشته باشد. هدف اصلی این مطالعه، طراحی و ساخت میز و صندلی ارگونومیک نقشه‌کشی، منطبق با ابعاد بدنی هنرجویان می‏ باشد.
روش‏ کار: در این تحقیق به یکی از پر کاربردترین مبلمان‌های آموزشی، یعنی میز و صندلی رسم پرداخته‌شده است. پس از بررسی میزان رضایت­مندی از این مبلمان، برای بازنگری و طراحی ارگونومیک مطابق با ابعاد آنتروپومتری، ابعاد بدنی ۱۶۰ هنرجو و ۴۰ دانشجوی یک آموزشکده ­ی فنی‏ و حرفه‌ای، مورد اندازه‌گیری قرار گرفت. داده ‏ها توسط نرم‏افزار SPSS تحلیل آماری شدند.
یافته‏ ها: مطابق با نتایج، حدود ۷۰ درصد هنرجویان، از ویژگی­ های صندلی و میزهای رسم راضی نیستند و به‌ جز قد و طول ران، اختلاف معنی‌داری بین پایه ­های مختلف تحصیلی در هنرستان­ ها وجود ندارد و در نهایت با کمک ویژگی ­های تن­سنجی، میز و صندلی رسمی طراحی شد که به استثناء ارتفاع نشستن گاه، در سایر شاخص­ ها، تطابق صد درصدی با ابعاد بدن هنرجویان داشت.

نتیجه ‏گیری: در این پژوهش مشاهده شد که نارضایتی فراوانی در بین هنرجویان به دلیل عدم تطابق این مبلمان آموزشی با ابعاد بدنی آنان وجود دارد که سبب لطمات جسمی‌عضلانی و روانی و عدم کیفیت آموزشی شده است. در پایان مطالعه، جهت طراحی ارگونومیک، مواردی درجهت رضایت‏مندی، پایداری و کاهش هزینه‌های تولید و همچنین دلایل نارضایتی هنرجویان از میز و صندلی‌های آموزشی ارائه شد.