حسین مردی، سید ابوالفضل ذاکریان، مهدی جلالی، مجتبی عباس زاده، جواد کروژده، زهرا پنجعلی،
دوره 2، شماره 1 - ( فصلنامه تخصصی انجمن ارگونومی و مهندسی عوامل انسانی ایران 1393 )
چکیده
مقدمه: نوبت کاری یکی از پیامدهای اجتناب ناپذیر فن آوری بوده است که طی سال های اخیر مطالعات متعددی در مورد چگونگی اثر آن بر سلامتی انجام شده است. بروز ناراحتی‌های جسمی، روانی و اجتماعی یکی از مشکلاتی است که به نظر می رسد در بین پرسنل نوبت کار در هر سامانه ای، بیشتر از افراد غیر نوبتکار است. مطالعه حاضر جهت تعیین این ناراحتی‌ها در یک مجتمع پالایشگاهی شرکت نفت می باشد.
روش ها: این مطالعه مقطعی به صورت مورد - شاهد و بر روی 180 نفر از پرسنل نوبت کار به عنوان گروه مورد و 90 نفر از پرسنل روزکار به عنوان گروه شاهد در واحد انتظامات یک پالایشگاه انجام پذیرفت. جمع آوری داده ها با استفاده از پرسشنامه SOS (Survey of Shift Workers) انجام گرفت. این پرسشنامه تشکیل شده بود از سؤالاتی در زمینه ویژگی‌های دموگرافیک و مشکلات سلامتی مرتبط با نوبت کاری. تجزیه داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS Ver.19 انجام گردید و مقدار P کمتر از 5٪ به عنوان سطح معنی داری در نظر گرفته شد.
نتایج: میانگین (انحراف معیار) سنی نوبت کاران (8/4) 41 و روزکاران (1/4) 39 سال ثبت گردید. شیوع مشکلات سلامتی در بین نوبت کاران بیشتر از روزکاران بود و این تفاوت در مورد ناراحتی‌های گوارشی، قلبی- عروقی، فشارخون بالا و احساس خستگی در بین دو گروه معنادار به دست آمد (05/0> p-value).
بحث و نتیجه گیری: بر اساس نتایج این مطالعه نوبت کاری می تواند عامل خطری برای بروز اختلالات جسمی و روانی باشد و باید تمهیداتی برای جلوگیری از بروز این عوارض در افراد با نوبت کاری اندیشیده شود.
ثمین اصغری، محمودرضا آذغانی، صدرا جلالی،
دوره 13، شماره 3 - ( فصلنامه تخصصی انجمن ارگونومی و مهندسی عوامل انسانی ایران- در دست انتشار 1404 )
چکیده
اهداف: اختلالات اسکلتی_عضلانی، به‌ویژه مشکلات پا، از عوامل مهم کاهش کیفیت زندگی و بهره‌وری شغلی محسوب می‌شوند. شواهد نشان می‌دهد که شرایط کاری و فعالیت‌های روزمره نقش تعیین‌کننده‌ای در بروز درد پا دارند. این مطالعه با هدف بررسی ارتباط وضعیت شغلی با شدت درد و اختلال عملکرد پا در گروه‌های شغلی مختلف با استفاده از پرسشنامه شاخص عملکرد پا (FFI) انجام شد.
روش‌کار: این مطالعه مقطعی بر روی ۲۸۴۸ نفر در استان آذربایجان شرقی انجام گرفت. شرکت‌کنندگان بر اساس وضعیت شغلی به گروه‌های کارمندان، مشاغل آزاد، خانه‌داران (فقط زنان) و دانشجویان تقسیم شدند. داده‌ها با پرسشنامه FFI گردآوری شد. برای بررسی نرمال بودن داده‌ها از آزمون‌های کولموگروف–اسمیرنوف و شاپیرو–ویلک استفاده شد. با توجه به نرمال نبودن توزیع داده‌ها، مقایسه بین گروه‌ها با آزمون ناپارامتری کروسکال–والیس و در صورت نیاز مقایسه‌های زوجی با آزمون من–ویتنی یو همراه با اصلاح بونفرونی انجام گرفت.
یافته‌ها: نتایج نشان داد که دانشجویان، چه در زنان و چه در مردان، بالاترین میزان مشکلات عملکردی پا را گزارش کردند، در حالی‌که کارمندان و افراد شاغل آزاد نمرات پایین‌تری داشتند. در میان زنان، خانه‌داران نیز مشکلات کمتری نسبت به دانشجویان نشان دادند. آزمون‌های آماری اختلاف معناداری بین گروه‌های شغلی تأیید کردند (p<۰/۰۰۱).
نتیجه‌گیری: این مطالعه نشان داد که وضعیت شغلی به‌طور مستقیم با درد پا و اختلال عملکردی آن مرتبط است. یافته‌ها بیانگر آن است که دانشجویان به‌عنوان یک گروه پرخطر نیازمند توجه ویژه در برنامه‌های پیشگیرانه و مداخلات ارتوپدی و ارگونومیک هستند. شناسایی اثر شرایط شغلی بر سلامت پا می‌تواند مبنایی برای طراحی راهکارهای ارتقای سلامت شغلی و کاهش بار اختلالات اسکلتی–عضلانی باشد.
